Quality of early maternal-child relationship and risk of adolescent obesity - Anderson, Gooze, Lemeshow, Whitaker - 2012 - Artikel

De kwaliteit van de vroege moeder-kind relatie en het risico op obesitas in de adolescentie

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de kwaliteit van de relatie tussen moeder en kind invloed heeft op de neurologische ontwikkeling, emotie regulatie en stressrespons van het kind. Chronische stress wordt geassocieerd met disregulatie van fysiologische systemen dat kan leiden tot obesitas.

Abstract

Het doel van dit onderzoek is om te bepalen of obesitas in de adolescentie gerelateerd is aan de kwaliteit van de moeder-kind relatie. Er zijn 977 participanten geobserveerd om de

veilige hechtingstijl en de moederlijke sensitiviteit vast te stellen bij kinderen van 15, 24 en 36 maanden. Obesitas werd op 12 of 15 jarige leeftijd berekend aan de hand van de Body Mass Index. Deze bevindingen werden vervolgens vergeleken met een controlegroep waarin kinderen met obesitas noch onveilig gehecht waren noch blootgesteld waren aan weinig sensitiviteit. Hieruit blijkt dat de prevalentie van obesitas in de adolescentie ruim twee keer zo hoog was bij kinderen die een minder goede relatie hadden met hun moeders. Lage sensitiviteit wordt sterker geassocieerd met obesitas dan onveilige hechting.

Introductie

Veilige hechting is een eerste indicator voor de kwaliteit van de moeder-kind relatie. Dit is het besef van het kind dat de moeder een veilige basis is van waar hij/zij de omgeving kan verkennen en terug kan keren na het ervaren van een stressvolle gebeurtenis. Een tweede indicator is de sensitiviteit, dit is het vermogen van de moeder om de signalen van het kind accuraat waar te nemen, te interpreteren en te reageren. Deze twee indicatoren hebben mogelijk een invloed op het vermogen van het kind om zijn/haar reacties op interne emotionele toestanden te moduleren.

Methode

Een deel van de participanten zijn geworven via een voorgaande studie en voor het verkrijgen van een populatie met verschillende sociodemografische kenmerken is een ander deel geworven via 24 ziekenhuizen in de Verenigde Staten. Uitsluitingcriteria werden gehanteerd: de moeder mocht niet jonger zijn dan 18 jaar, geen twee- of meerlingen, geen gebrek aan het gebruik van de Engelse taal en geen plannen voor adoptie. Voor het meten van sensitiviteit werden de moeders geïnstrueerd om te spelen met hun kinderen, hierbij werd (bij 15 en 24 maanden) gelet op sensitiviteit voor geen stress, opdringerigheid en positief verband. Bij 36 maanden werd er gelet op steunende aanwezigheid, respect voor autonomie en vijandigheid. Voor het meten van de hechtingstijl werd de Strange Situation test gebruikt, waarbij gelet wordt op het gedrag van het kind gedurende de scheiding van en hereniging met de moeder. Er is sprake van een slechte moeder-kind relatie wanneer het kind gekarakteriseerd werd als onveilig gehecht of als de moeder weinig sensitiviteit toonde.

Andere variabelen als de opleiding van de moeder, het geslacht van het kind, de etniciteit, geboortegewicht, gezinsgrootte, inkomen, lengte en gewicht van de moeder zijn ook opgenomen in de analyse.

Resultaten

Uit dit onderzoek blijkt dat weinig sensitiviteit bij 15, 24 en 36 maanden geassocieerd is met een verhoogde kans op obesitas in de adolescentie. Bij 24 maanden is een onveilige hechting sterker geassocieerd met obesitas in de adolescentie dan bij 15 of 36 maanden. Bij 24 en 36 maanden zorgt de combinatie van een onveilige hechting en weinig sensitiviteit voor een verhoogde kans op obesitas in de adolescentie. Verder zijn een laag inkomen en opleiding van de moeder gerelateerd aan obesitas in de adolescentie en de kwaliteit van moeder-kind relatie.

Discussie

Een sensitieve opvoedingstijl verhoogt de kans dat een kind een veilige hechtingstijl heeft en een gezonde respons op stress ontwikkelt. Dit beschermt tegen obesitas door het vermogen van het kind om fysiologische en gedragsresponsen op stress te moduleren te verbeteren. Een beperking van dit onderzoek is dat er geen causale relatie vastgesteld kan worden tussen de kwaliteit van de moeder-kind relatie en obesitas in de adolescentie.