Prade t. Duitsland - Arrest

Prade t. Duitsland (EHRM 03-03-2016, zaaknrm. 7215/10)

Casus

Bij de Duitse klager in deze zaak (Hans-Otto Prade) is op 8 december 2004 een huiszoeking uitgevoerd wegens verdenking van auteursrechtpiraterij (het via eBay verkopen van nep merkhorloges en computerprogramma’s).

Het OM was in september 2004 door de rechter gemachtigd tot het doen van deze huiszoeking. De rechtbank München had een huiszoekingsbevel afgegeven om bij o.a. Prade het huis te doorzoeken. Bij de doorzoeking in december 2004 werden geen aanwijzingen gevonden voor piraterij, maar wel werd een partij hasjiesj van ruim 463 kg gevonden. Toen is de procedure inzake auteursrechtschendingen stopgezet, maar de klager is wel vervolgd wegens verdenking van bezit van en handel in een aanzienlijke hoeveelheid drugs.

Prade diende een klacht in tegen het bevel tot huiszoeking. Maar dit werd afgewezen door de rechtbank(en). Hij heeft toen een constitutionele klacht ingediend. In november 2005 oordeelde het Federale Constitutionele Hof dat de doorzoeking onwettig was geweest. Het bevel tot huiszoeking werd vernietigd. Het vermoeden dat Prade "auteursrecht piraterij" zou hebben gepleegd zou volgens het Constitutionele Hof niet opwegen tegen de schending van zijn grondwettelijke recht op eerbiediging van zijn huis. Het bevel tot huiszoeking en de huiszoeking zelf waren niet evenredig geweest. De zaak werd door lagere rechters weer heroverwogen en Prade werd veroordeeld omdat o.a. de huiszoeking niet willekeurig was en de hoeveelheid gevonden hasj een huiszoeking zouden hebben gerechtvaardigd. In hoger beroep concludeerde het Hof dat alle belangen evenwichtig waren afgewogen en dat er geen sprake was van willekeur. Het beroep van Prade op artikel 6 lid 1 EVRM (schending van recht op een eerlijk proces) werd ook afgewezen.

EHRM

Het EHRM moet dan oordelen of de zaak eerlijk was geweest en of de bewijsgaring “unlawful” is geweest. Het Hof zegt dat de huiszoeking, dat is uitgevoerd in de context van een ander strafrechtelijk onderzoek tegen de klager, dat heeft geleid tot ontdekking van de drugs, niet in overeenstemming was met nationaal recht. Het Duitse Constitutionele Hof vernietigde de huiszoeking, omdat het was gebaseerd op te weinig aanwijzingen ter ondersteuning van een vermoeden dat de aanvrager "auteursrecht piraterij" zou hebben gepleegd.

Er waren daarom onvoldoende gronden ter rechtvaardiging van de enorme impact van een huiszoeking op de fundamentele rechten van de aanvrager. Echter de autoriteiten hadden de rechterlijke toestemming voorafgaand aan de doorzoeking gekregen (conform de wet). Niets wijst in het onderhavige geval dat de politie handelde ter kwader trouw of dat er sprake was van opzettelijke schending van formele regels bij het verkrijgen en uitvoeren van de machtiging tot huiszoeking.

Het Hof merkt op dat de nationale rechtbanken de argumenten van Prade met betrekking tot het gebruik van het bewijsmateriaal in detail hebben behandeld en grondig hebben gemotiveerd waarom zij van mening waren dat het bewijsmateriaal, ondanks verkregen door een onwettige huiszoeking, wel kon worden gebruikt als bewijs in de strafrechtelijke procedure in het geding. Hierbij is het openbaar belang van het vervolgen van drugsbezit afgewogen tegen de bescherming van de klager en zijn recht van eerbiediging van zijn woning.

I.c. waren de nationale rechterlijke instanties bewust van hun discretionaire bevoegdheid om het onrechtmatig verkregen bewijs uit te sluiten. In deze omstandigheden, en gezien de aanzienlijke hoeveelheid hasj die was ontdekt, is hun conclusie geweest dat de rechten van de klager niet opwegen tegen het algemeen belang en dat dit zorgvuldig en grondig gemotiveerd is. Er was geen sprake van willekeur of onevenredigheid.

Na onderzoek naar de waarborgen m.b.t. de beoordeling en ontvankelijkheid van bewijs, de aard en de mate van de onwettigheid, en het gebruik dat is gemaakt van het materiaal verkregen via de bestreden huiszoeking, stelt het Hof vast dat in deze zaak geen sprake is geweest van schending van een eerlijk proces. En dat dus geen sprake is van schending van artikel 6 lid 1 EVRM.

Kern

Recht op een eerlijk proces. Gebruik van bewijs dat is verkregen door een onrechtmatige huiszoeking levert hier geen schending op.