N.V. SAIT Electronics v. Koninklijke Nedlloyd - Arrest

NAI arbitraal vonnis 22 december 1999, JOR 2000, 139, m.nt. Wessels

Feiten

Op 16 april 1992 koopt de Belgische N.V. SAIT Electronics S.A van Koninklijke Nedlloyd NV, bijna alle geplaatste aandelen in Radio Holland BV. In dat contract zijn de garanties afgegeven o.a. met betrekking op de (geconsolideerde) jaarrekening van de vennootschap.

Hierna heeft SAIT de gedaagde aansprakelijk gesteld en schadevergoeding gevorderd wegens schending van garanties en dwaling. Op grond van de arbitrageclausule moeten drie arbiters hierover beslissen.

De gedaagde, Koninklijke Nedlloyd, heeft aangevoerd dat de vorderingen zijn vervallen en/of verjaard. Zo was de schriftelijke kennisgevingen volgens haar niet gedaan “schriftelijk tijdig” in de zin van artikel 4.6 van de overeenkomst, noch “binnen bekwame tijd” in de zin van artikel 7:23 BW. Volgens de gedaagde was SAIT al in de nazomer van 1992, volledig op de hoogte van de gegevens waarop de aanspraken zijn gebaseerd.

SAIT daarentegen stelt dat zij wel op tijd heeft geclaimd en beroept zich op de verjaringstermijn van 5 jaar op grond van art. 3:310 BW. De vordering uit dwaling volgt volgens haar de verjaring van de claims onder de garanties.

Uitspraak

De rechtsvraag i.c. is of de vordering van SAIT vervallen of verjaard is. De kwalificatie van de transacties is naar het oordeel van arbiters bepalend voor de vraag of art. 3:310 BW, art. 6:89 BW dan wel art. 7:23 BW moet worden toegepast. 

Voor de vraag of art. 7:23 BW van toepassing is, wordt vooropgesteld dat niet de overname van een bedrijf, maar de koop van aandelen is overeengekomen. Omdat aandelen vermogens-rechten zijn, zijn de BW-artikelen over koop (m.u.v. 7:48 BW) van toepassing, voorzover dit in overeenstemming is met de aard van de vermogensrechten (art. 7:47 BW). Aan deze voorwaarde is bij de overeenkomst voldaan en de arbiters passen vervolgens art. 7:23 BW toe.

Voor een schending van garanties zoals i.c. zou ook moeten kunnen worden getoetst aan “hetgeen is afgeleverd niet aan de overeenkomst beantwoordt” (art. 7:17 en 7:23 BW). Toepassing van de kennisgevings- en de verjaringstermijn van art. 7:23 BW is in overeenstemming te achten met de aard van de overeengekomen aandelentransactie. De bedoeling van art. 7:23 BW (de verkoper mag niet te lang in een onzekere positie verkeren) geldt hier onverkort. Art.7:23 BW staat aan een toepassing van zowel art. 3:310 BW als art. 6:89 BW in de weg.

De wettelijke bepalingen zijn van regelend recht en partijen mogen de termijnen niet verlengen. Voor de vraag of de overeenkomst een verboden verlenging inhoudt van de termijn ex art. 7:23 lid 1 BW, geldt dat dit artikel twee termijnen in het leven roept: namelijk een onderzoekstermijn en een kennisgevingstermijn. Het kennisgevingstermijn is omschreven als “binnen bekwame tijd” en het onderzoekstermijn als “redelijkerwijs had behoren te ontdekken”. De overeenkomst had deze samen tot één duidelijke termijn van twee jaar na de overdracht gesteld. Zo’n contractuele termijn kan leiden tot een flinke verkorting. Daarom kan men niet spreken van een verlenging. Het gaat hier om een fixering. De wet geeft daar ruimte voor, juist door de vage omschrijvingen. Het gaat niet aan deze ruimte in te perken, anders dan in exceptionele omstandigheden. Van zo’n exceptioneel is hier geen sprake. De omstandigheid bijvoorbeeld dat voorafgaande aan de koop een due-diligenceonderzoek heeft plaatsgevonden, is bepaald niet te zien als exceptioneel.

Kern: i.c. gaat het om verjaring van schadevordering wegens non-conformiteit. Vast staat dat art. 7:17 en 7:23 BW van toepassing zijn op koop van aandelen. Geen verboden contractuele verlenging van wettelijke termijnen ex art. 7:23 lid 1 BW.