Molla Sali t. Griekenland (Case 20452/14) - Arrest

Molla Sali t. Griekenland (EHRM 19-12-2018, Case 20452/14)

Feiten

Mw. Molla Sali en haar echtgenoot behoren tot de Griekse moslimgemeenschap van westelijk Thracië. De echtgenoot had in zijn testament opgenomen dat zijn echtgenote enig erfgenaam was naar Grieks burgerlijk recht. Na zijn overlijden kwamen familieleden van de man op tegen het testament en voerden aan dat dit nietig was. Hij was immers lid van de moslimgemeenschap van Thracië en hierdoor zou de erfenis op grond van de sharia moeten worden afgewikkeld. Volgens de sharia moet een deel van de erfenis naar de familieleden gaan. Zodoende zou de vrouw een kwart van de erfenis krijgen en de rest zou naar de bloedverwanten moeten.

De rechtbank en het hof verklaarden het testament geldig. Echter de Griekse Hoge Raad oordeelde dat islamitisch recht wel van toepassing was. Mw. Molla Sali richtte zich toen tot het EHRM.

EHRM

Leidt het feit dat Griekse rechter weigert burgerlijk recht toe te passen in deze zaak (vanwege de religie van de erflater) tot ongelijke behandeling ten opzichte van de erfgenamen van erflaters die niet moslim zijn?

Mw. Molla Sali is begunstigde van een testament opgemaakt door een moslim en bevindt zich in een vergelijkbare situatie als de begunstigde van een testament opgemaakt door een niet-moslim. Maar zij wordt anders behandeld op grond van de religie van de erflater.

Volgens het EHRM is deze ongelijke behandeling niet proportioneel en is niet gerechtvaardigd door de bescherming van de moslimminderheid dan wel Griekse verplichtingen naar internationaal recht.

De toepassing van islamitisch recht heeft ook vergaande gevolgen voor haar omdat het 3/4 van de erfenis wegneemt. Dit is niet proportioneel.

Griekenland beroept zich op het verdrag van Lausanne uit 1923. Dit verdrag verplicht tot de bescherming van de moslimgemeenschap in westelijk Thracië. Dit verplicht echter niet het islamitisch recht op die gemeenschap toe te passen.

Verder verplicht de vrijheid van religie niet tot het creëren van een juridisch raamwerk om religieuze minderheden bepaalde privileges te verschaffen. Echter, als zo’n raamwerk wel bestaat, dan moet de staat ervoor waken dat de regels die van toepassing zijn op die gemeenschap niet discriminatoir zijn. Volgens het Hof is het ontzeggen aan leden van een minderheidsgroep van het recht om te genieten van het nationale recht, een vorm van discriminatie en een schending van het recht op vrije zelfbeschikking zoals beschermd door het internationale recht.

Kern

Het echtpaar in kwestie behoort tot een Griekse moslim minderheid. De erflater heeft zijn vermogen nagelaten aan zijn vrouw bij testament conform Grieks recht. Dit werd nietig verklaard door de Griekse rechter omdat Islamitisch erfrecht van toepassing moet worden verklaard. Hierdoor zou de vrouw ¾ van de erfenis verliezen. Volgens het EHRM is deze andere behandeling niet gerechtvaardigd. Door het niet mogelijk te maken om vrijwillig het gewone erfrecht van toepassing te verklaren is het recht op zelfbeschikking geschonden. Dit recht is cruciaal voor de bescherming van minderheden.