Mennen t. Nederland - Arrest

Mennen t. Nederland (Comité voor de Rechten van de Mens, 24-08-2010, NJ 2012/305)

Feiten

In casu gaat het over een veroordeling in eerste aanleg voor het niet opvolgen van een bevoegd gegeven ambtelijk bevel. Mennen is een demonstrant die protesteert bij de Betuwelijn tegen de aanleg van de spoorlijn. Ondanks het bevel van een opsporingsambtenaar blijft hij daar protesteren. Mennen wordt door de politierechter veroordeeld op tegenspraak tot een geldboete van € 200,-. Er wordt geen proces-verbaal van de zitting opgemaakt, nu gelet op het delict en de opgelegde straf ingeval van hoger beroep de verlofregeling van toepassing zou zijn (artikelen 378 en 378a Sv). Verlof wordt slechts verleend als dat volgens de voorzitter in het belang van een goede rechtsbedeling is vereist (art. 410a Sv).

Het mondeling vonnis wordt ook niet uitgewerkt. De raadsman van Mennen beschikte wel over enkele processen-verbaal van de politie.

Mennen gaat in hoger beroep maar de voorzitter weigert verlof te verlenen. Hij komt op tegen de weigering en Mennen klaagt ook dat een uitwerking van het vonnis in eerste aanleg niet toegankelijk gemaakt was.

Comité voor de Rechten van de Mens

De nationale rechter heeft een standaardmotivering gebruikt waar de wettelijke maatstaf over verlofverlening is aangehaald. Dit is alleen aangevuld met algemeen geformuleerde opmerkingen over de stellingen van de verdediging. Dit is volgens het Comité onvoldoende. Het Comité stelt: “that a hearing of the appeal was not in the interests of the proper administration of justice and that counsel’s contentions were not supported in law”.

De klacht van Mennen over de verlofweigering is daarom gegrond: “The Committee considers this motivation inadequate and insufficient in order to satisfy the conditions of article 14, paragraph 5, of the Covenant, which require a review by a higher tribunal of the conviction and the sentence. Such review in the frame of a decision regarding a leave to appeal, must be examined on its merits, taking into consideration on the one hand the evidence presented before the first instance judge, and on the other hand the conduct of the trial on the basis of the legal provisions applicable to the case in question.” Het recht op beroep kan dus niet effectief worden uitgeoefend als het gemotiveerde oordeel waartegen beroep wordt ingesteld voor de verdediging niet beschikbaar is. Het feit dat de Nederlandse Staat had aangevoerd dat de verlofrechter kennis neemt van het complete dossier en daarbij alle relevante aspecten van de zaak in zijn oordeel meeneemt, maakt dit niet anders.

Kern

Het Comité voor de Rechten van de Mens gaat i.c. in op het ontbreken van een uitgewerkt vonnis uit eerste aanleg en het summiere karakter van de motivering van de verlofweigering.