HR 15 september 2006 (Kosten van de huishouding) - Arrest

Feiten

Partijen zijn in 1974 op huwelijkse voorwaarden met elkaar gehuwd. Het huwelijk is hangende de procedure in eerste aanleg door echtscheiding ontbonden.

De vrouw heeft in 1992 de man gedagvaard en betaling gevorderd van ƒ 1.077.433,-- te vermeerderen met wettelijke rente. Zij heeft daaraan onder meer ten grondslag gelegd dat de aan haar door haar vader geschonken bedragen zijn aangewend ter bestrijding van de kosten van de huishouding en dat de man, die die kosten op grond van art. 3 van de huwelijkse voorwaarden behoorde te dragen, gehouden is haar die bedragen te vergoeden. De man heeft de vordering bestreden. Zijn verweer behelsde, onder meer een beroep op het vervalbeding van art. 3 lid 2 van de huwelijkse voorwaarden.

De Rechtbank heeft de vrouw niet-ontvankelijk verklaard en de man tot bewijslevering toegelaten, omdat het beroep op het vervalbeding strijdig is met de redelijkheid en billijkheid behoudens door de man te stellen en zo nodig te bewijzen feiten die een beroep daarop rechtvaardigen. Hierna heeft de rechtbank de man opgelegd aan de vrouw ƒ 429.000,-- te betalen. In hoger beroep heeft het Hof het beroep van de man op het vervalbeding wel gehonoreerd en het vonnis vernietigd. De vrouw heeft beroep in cassatie ingesteld; zij klaagt over het oordeel van het Hof met betrekking tot het vervalbeding.

Hoge Raad
In cassatie gaat het om de vordering van de vrouw op de man, op grond van een bepaling in de huwelijkse voorwaarden, dat hij aan haar bedragen vergoedt die zij vanuit haar privévermogen zou hebben aangewend voor de kosten van de huishouding.

Hoge Raad oordeelt onder meer dat een beroep op een vervalbeding als in deze zaak aan de orde is, niet zonder meer naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. De echtgenoot of gewezen echtgenoot die een vervalbeding inroept, behoeft geen bijzondere omstandigheden te stellen en zo nodig te bewijzen die het beroep op het beding rechtvaardigen. Dat is niet anders in een geval waarin vaststaat dat vergoeding wordt gevorderd van bedragen die integraal besteed zijn aan de kosten van de huishouding.
 

Voor de klacht dat het hof het standpunt van de vrouw dat het beroep van de man op het vervalbeding in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is, onvoldoende gemotiveerd heeft verworpen, slagen die onderdelen. Doorslaggevend oordeelde het Hof kennelijk de omstandigheid dat de vrouw niets heeft ondernomen tegen de geldstroom van haar privé-rekening naar de gemeenschappelijke rekening waaruit de huishoudkosten werden voldaan. Het Hof had echter ook de door haar aangevoerde bijzondere omstandigheden in zijn beoordeling moeten betrekken.
 

Conclusie

De Hoge Raad oordeelt dat de leer ten aanzien van het vervalbeding met betrekking tot overgespaard inkomen niet geldt voor een vervalbeding ten aanzien van de kosten van de huishouding.