HR 11 september 1998, NJ 1999, 664 (K en J/Oost Nederland) (art. 7:952, 957 en 962 BW) - Arrest

Onderwerp: Bereddingsplicht

Casus:

De patiënte in deze zaak (R) werd in 1990 voor o.a. een dubbele longontsteking en een middenoorontsteking behandeld door een iatrosoof (K) en een homeopathisch arts (J). Gezien de klachten van de patiënte had een orthopedisch chirurg geadviseerd zich te laten behandelen in het ziekenhuis en antibiotica te gebruiken. Echter de patiënte wilde alleen behandeld worden op homeopathische/iatrosophische wijze. Toen pas later de iatrosoof (K) en de homeopathisch arts (J) inzagen dat homeopathische behandeling niet meer mogelijk was, adviseerde men de patiënte te worden opgenomen in het ziekenhuis. Zij moest hier toen 1,5 maand verblijven en worden behandeld. De iatrosoof (K) werd strafrechtelijk vervolgd wegens het opzettelijk zwaar lichamelijk letsel toebrengen en de patiënt de noodzakelijke medische verzorging te onthouden.

In de procedure vorderde de ziektekostenverzekeraar betaling van de kosten die het aan de ziektekosten van de R. hadden gemaakt. Dit op grond van onrechtmatige daad van K. en J. vanwege hun handelen of nalaten.

Hof:
Volgens het Hof is een ziektekostenverzekeraar in beginsel niet gerechtigd uitkering voor een ziekenhuisbehandeling te weigeren op de enkele grond dat de verzekerde na een mislukte iatrosofische/homeopathische behandeling uiteindelijk in het ziekenhuis moet worden opgenomen. Het zou anders kunnen zijn als bijvoorbeeld de verzekerde opzettelijk de behandelingskosten zou hebben laten oplopen. Maar dat was hier niet het geval. Hier had R. namelijk afgezien van het ziekenhuis omdat zij voorkeur gaf aan de behandeling door een homeopaat en/of iatrosoof. Het gedrag van R is onvoldoende verwijtbaar.

In principe kan de verzekeraar zich er ook niet op kunnen beroepen dat de verzekerde zijn gezondheid met opzet heeft geschaad. Als de verzekeraar zich wel met een beroep op artikel 276 K van zijn verbintenis tot vergoeding van ziektekosten kunnen bevrijden, dan zou dat kunnen betekenen dat de patiënt zou moeten afzien van een medisch noodzakelijke behandeling waartegen de verzekering wel dekking zou bieden. Het zou ook niet met de aard van ziektekostenverzekeringen stroken, dat de verzekeraar op grond van artikel 283 K vergoeding van schade zou kunnen vorderen met een beroep op het argument dat de kosten vermeden hadden kunnen worden als de verzekerde meer adequaat op de gezondheidsklachten had gereageerd.

Leerstuk:

De bereddingsplicht geldt niet voor ziektenkostenverzekeringsovereenkomsten. Volgens de Hoge Raad kan het door de aard van deze verzekering niet dat door de verzekeraar een beroep zou kunnen worden gedaan op zowel de eigen schuld als beschreven in art. 276 K als de schadebeperkingsplicht in art. 283 K.