HR 11 juni 1993, NJ 1995, 235 (Quo vadis) - Arrest

Onderwerp: Zeerecht, vervoer onder cognossement, Hague-Visby Rules, Art. 8:381 + 8:383 lid 2 sub c

Casus:

In de periode van 24 december 1985 tot en met 3 januari 1986 is met de "Quo Vadis" een partij stalen hoeken vervoerd van Spanje naar Antwerpen. Het betrof vervoer onder cognossement. De eigenaar en kapitein van de "Quo Vadis" hadden de cognossementen ondertekend. Tijdens het vervoer liep de "Quo Vadis" door een zuidwesterstorm machineschade op. Deze schade was het gevolg van het feit dat de openstaande rechtstreekse luchtinlaat van de hoofdmotor van het schip niet was gesloten, terwijl dit gezien de weersomstandigheden wel nodig was. Als gevolg van die nalatigheid was de motor uitgevallen en was hulpverlening nodig. De sleepboot "Abeille Flandre" had hulp verleend. Op deze zaak is Nederlands recht en de dwingende bepalingen van de Hague-Visby Rules van toepassing.

Rechtbank en Hof:

De sleepboot startte een procedure i.v.m. het verhaal op voor het door haar betaalde bedrag en voert aan dat de "Quo Vadis" bij de aanvang van de reis onzeewaardig was. De "Quo Vadis" stelt echter dat het niet afsluiten van het ventilatierooster van de luchtinlaat moet worden gezien als een nautische fout waar de vervoerder niet aansprakelijk voor is. Er was geen enkele reden om te veronderstellen dat het schip als gevolg van de wind en de golven in problemen zou kunnen komen.

De Rechtbank honoreerde het beroep van op een nautische fout en het Hof bekrachtigde dit. Tegen het arrest van het Hof is in cassatie gekomen.

Hoge Raad:

Op de vervoerder rust de verplichting voor en bij aanvang van de reis redelijke zorg aan te wenden voor de zeewaardigheid van het schip. De verplichting betreft het zeewaardig maken van het schip in technisch opzicht (fysieke zeewaardigheid), en ook het behoorlijk bemannen van het schip (reisvaardigheid) en het geschikt maken en in goede staat brengen van de delen van het schip waarin zaken worden geladen (ladinggeschiktheid). In deze zaak gaat het om de verplichting van 8:381 lid 1 BW: het behoorlijk bemannen van het schip.

Leerstuk:

Volgens de Hoge Raad leidt schending van deze verplichting van het behoorlijk bemannen van het schip tot aansprakelijkheid van de vervoerder, ook indien de schade mede is veroorzaakt door een omstandigheid waarvoor de vervoerder ingevolge art. 8:383 BW, niet aansprakelijk is. Indien schade dus aan twee oorzaken is te wijten, dient de onzeewaardigheid waartegen niet voldoende is gewaakt, als enige oorzaak in aanmerking te worden genomen van de aansprakelijkheid. Dit is een ‘overriding obligation’.