Hoorcollege 2 Neuropsychologische Diagnostiek 2023 Universiteit Utrecht

Hoorcollege 2

• Achromatopsie: verminderde kleurwaarneming ten gevolge van bilaterale beschadiging van de ventrale prestriate (temporale) cortex. Kan wordt getest middels 
  • Ishihara test: welk cijfer is verstopt in de kleurbolletjes?
  • Farnsworth-Munsell test: geleidelijke chart van kleuren waarbij wordt gevraagd waar de kleuren verschillen
• Visuele vorm agnosie: verminderde vormwaarneming ten gevolge van onder andere koolmonoxidevergiftiging. Is te testen met 
  • Efron vormen: verschillende vormen worden aangeboden en er wordt gevraagd welke bvb het vierkant is
  • Cortical Vision Screening Test (CorVist)
• Lokalisatie: stoornissen in de waarneming van de relatieve ruimtelijke positie ten gevolge van schade aan de pariëtaalkwab.Te testen middels CorVist of VOSP. 
• Oriëntatie: schade aan Neuronen in V1, V2, V3 die gevoelig zijn voor een bepaalde oriëntatie van een lijn. Vaker bij letsel aan de linkerkwab. Te testen middels de Benton Judgement of line orientation (JULO) 

• Visuele agnosie: te testen middels het benoemen van een plaatje (Boston benoemtaak, Snodgrass & Van Der Wart figuren). 
  • Apperceptieve agnosie: stoornis in het vormen van een percept van de structuur van een object. Testen middels natekenen (is aangedaan), unusual view test, overlappende figuren, Foreshortend Silhouettes
  • Associatieve agnosie: problemen met het leggen van de associatie tussen het percept en eerder opgeslagen semantische informatie. Is vaak categorie-specifiek, bvb bij bloemen of eigenschappen van dieren. 
• Gezichtsherkenning: er zijn verschillende stoornissen op verschillende niveaus. Hierover zijn verschillende modellen opgesteld (Bruce&Young, Haxby et al). Testen middels perceptuele analyse, moody faces, Benton Face Recognition test. Prosopagnosie is ten gevolge van rechter of bilaterale posterieure laesies (vooral occipitaal en temporaal). Kan ook problemen zijn met waarnemen van gelaatsuitdrukkingen, te testen middels ERT test (geleidelijke toename in de intensiteit van de uitdrukking waarbij de scheidslijn van herkenning in kaart wordt gebracht)
• Visuoconstructie apraxie: problemen met visuospatiële cognitie. Te testen door tekenen bekende figuren, figuur Del-Rey, blokpatronen van de WAIS-IV
  • kleding apraxie: gestoorde koppeling van ruimtelijke informatie over de kleding met eigen lichaam
• Hemispatieel neglect (82% bij RH, 65% bij LH). Te testen middels Behavioural inniation task. Bestaat uit verschillende onderdelen

• Doorstreeptaken: star concellation, letter cancellation, line cancellation
• Lijn bisectie
• Representationeel tekenen (uit het hoofd) 
• Natekenen 

• Scherpzien 
• Vorm en grootte perceptie 
• Kleurwaarneming 
• Lokalisatie (punten tellen) 
• Woord lezen 
• Crowding 
• Gezichtswaarneming

1. Incomplete letters worden getoont en gevraagd de letter te benoemen
2. Silhoutten worden getoont en er wordt gevraagd wat het is
3. Object decision: 4 silhouetten worden getoont en gevraagd welke een object is
4. Progressieve silhouetten: een silhouette van een voorwerp vanuit een abnormaal viewpoint wordt getoont en gevraagd het voorwerp te benoemen
5. Dot counting: benoem het aantal zichtbare stippen. Screening voor single point localisation. Is simpele spatiële scanningstaak
6. Position discrimination: vakken met een stip erin worden getoond “bij welke is het punt in het midden?”
7. Number location: twee vakken worden getoond. Een met cijfers de ander met een stip “Welk nummer staat op dezelfde positie in het vierkant als het punt?”
8. Cube analysis: een 3d figuur bestaande uit blokken wordt getoond en wordt gevraagd uit hoeveel blokken het figuur bestaat. Dit test complexe spatiële relaties

• Basale vormwaarneming: rechter laterale occipitaal-kwab 
• Objectherkenning: linker mediale en anterieure temporaalkwab 
• Ruimtelijke waarneming: rechter inferieure pariëtaal-kwab en premotor cortex 

• Dynamometer: Kracht 
• Finger tapping: Snelheid 
• Pegboard: Coördinatie

• Ideational (links posterieur): representatie is gestoord. Uitvoeren betekenisvolle bewegingen en gebruik gereedschappen gestoord, imitatie relatief intact
• Ideomotor (links posterieur en frontaal): omzetting van representatie naar beweging is gestoord. Problematiek met imiteren. Te testen met Goldberg et al, waarbij wordt gevraagd om betekenisloze hand figuraties te imiteren

• Sensatie en detectie (basale functies): omvat primaire somatosensorische stoornissen. Te meten middels Rivermead Assessment of Somatosensory Perception (RASP). Bestaat uit
  • Lichte aanraking (pressure sensitivity & two-point discrimination): +/- 50%
  • Proprioceptie +/- 50%
  • Gevoeligheid voor warm en koud: +/- 60%
• Feature Detectie: vorm, grootte, textuur, hardheid
  •  Macrogeometrische kenmerken: grootte en vorm (amorphognosia) 
  • Microgeometrische kenmerken: textuur, ruwheid, hardheid (ahylognosia)
• Voorwerp Herkenning (hogere orde verwerking): stoornis hierin noem je tactiele apraxie  (apperceptief vs. associatief), heeft ook te maken met ruimtelijk inzicht