Hollandse brug - Arrest

Hollandse Brug, ABRvS 05-06-2013, LJN CA2052

Casus

Appellante rijdt dagelijks twaalf keer heen en weer om bloemen te transporteren naar de veiling en rijdt daarvoor over de Hollandse Brug. Deze brug wordt tijdelijk afgesloten wegens wegwerkzaamheden. Dit heeft tot gevolg dat ze 44 km om moet rijden. Hiervoor eist ze nadeelcompensatie. De minister heeft een schadecommissie om advies gevraagd. De schadecommissie heeft de minister geadviseerd het verzoek af te wijzen. De rechtbank heeft dit gehonoreerd. Er werd bepaald dat het ondernemersrisico 15 % van van de gemiddelde transportkosten van het totale wagenpark in de drie aan de werkzaamheden voorafgaande kalenderjaren is. Geleden schade van appellante is ruim 7 % en komt dus niet boven de drempel uit.

Rechtsvraag

Mag de minister ter beoordeling van het normaal maatschappelijk risico uitsluitend een percentage hanteren?

ABRvS

De vaststelling van de omvang van het normaal maatschappelijk risico of normaal ondernemersrisico in de eerste plaats aan het bestuursorgaan. Het bestuursorgaan heeft beoordelingsvrijheid. Het bestuursorgaan zal zijn vaststelling naar behoren moeten onderbouwen. De bestuursrechter toetst de besluitvorming op rechtmatigheid en daarmee dus ook aan het égalitébeginsel. In dit geval is uitgangspunt dat de minister zich, in navolging van het advies van de schadecommissie, uitdrukkelijk op het standpunt heeft gesteld dat de plotselinge afsluiting van de Hollandse Brug voor vrachtverkeer voor een aaneengesloten periode van veertien maanden niet als een normale maatschappelijke ontwikkeling kan worden beschouwd. Dit betekent dat de daardoor veroorzaakte schade niet of niet geheel tot het normale ondernemersrisico behoort en in zoverre voor vergoeding in aanmerking komt. De toepassing van een in de jurisprudentie gehanteerde drempel van 15% van de gemiddelde jaarlijkse transportkosten, die de schadecommissie vervolgens hanteert, ligt dan niet langer in de rede omdat deze nu juist als instrument dient om te bepalen of de omvang van nadeel of schade veroorzaakt door reguliere infrastructurele werkzaamheden buiten het normaal maatschappelijk risico of normaal ondernemersrisico valt.

Conclusie

Alleen schade die uitkomt boven het normaal maatschappelijk risico moet vergoed worden. Het is niet toegestaan om het normaal maatschappelijk risico uitsluitend te baseren op een percentage, in casu 15 %. Iedereen was het er over eens dat de plotselinge afsluiting van de Hollande Brug niet als een normale maatschappelijke ontwikkeling is aan te merken en dat schade dus gedeeltelijk moest worden vergoed. Indien er dan alleen gekeken wordt naar een percentage, dan is de kans aanwezig dat hoewel het geen normale maatschappelijk risico is, de schade toch voor rekening van appellant komt omdat de schade niet boven het gestelde percentage uitkomt. Het normaal maatschappelijk risico mag dus niet uitsluitend gebaseerd worden op een percentage. Het eventueel te hanteren percentage is slechts één van de gezichtspunten om te beoordelen of er sprake is van een normaal maatschappelijk risico.