Het herroepingsrecht bij overeenkomst op afstand - artikel

Het herroepingsrecht bij overeenkomst op afstand

(klapper II blz. 127-139)

1. Het herroepingsrecht wordt vernieuwd

Het nieuwe herroepingsrecht door de Implementatiewet richtlijn consumentenrechten van juni 2014 is opgegaan in Afdeling 6.5.2A BW.

2. Zeven werkdagen wordt veertien dagen

Op grond van art. 6:230o BW heeft de consument 14 kalenderdagen om de op afstand gesloten overeenkomst zonder een opgave van reden te ontbinden. Indien geen informatie is verstrekt over de bedenktijd van art. 6:230m onder h BW, dan wordt de bedenktijd met ten hoogste 12 maanden lopen. Wordt de informatie alsnog verstrekt binnen die 12 maanden, dan gaat op dat moment de 14-dagentermijn lopen.

3. Uitoefening van het herroepingsrecht

Een consument kan het herroepingsrecht uitoefenen door binnen de gestelde termijn het ingevulde modelformulier te zenden aan de handelaar, of deze een andere daartoe strekkende ondubbelzinnige verklaring te doen. De wijze waarop een dergelijke verklaring moet worden uitgebracht is vormvrij, maar in het modelformulier wordt de consument de zekerheid geboden dat hij zijn herroepingsrecht op de juiste wijze uitoefent.

Art. 6:230o lid 4 BW bepaalt dat een verklaring die via de website van de handelaar aan de handelaar wordt uitgebracht, onverwijld op een duurzame gegevensdrager moet worden bevestigd. Deze bevestiging is van belang omdat de bewijslast voor de juiste en tijdige uitoefening van het herroepingsrecht op de consument rust.

4. Begin en einde van het herroepingsrecht

4.1 Zaken

Het herroepingsrecht onder de nieuwe regeling geldt reeds vanaf het moment van het sluiten van de koopovereenkomst en zelfs eerder indien de bestelling van de consument als een aanbod tot het sluiten van de overeenkomst moet worden gezien. Dit brengt met zich mee dat de bedenktijd voor de consument in de praktijk meestal langer zal zijn dan 14 kalenderdagen.

Bij de consumentenkoop zijn er meerdere startmomenten van de 14-dagentermijn mogelijk:

1. De dag dat de zaak is ontvangen door de consument of door een door de consument aangewezen derde;

2. De dag waarop de consument de laatste zaak heeft ontvangen in geval in eenzelfde bestelling meerdere zaken zijn besteld die afzonderlijk worden geleverd;

3. De dag dat de consument de laatste zending of het laatste onderdeel heeft ontvangen indien de levering van een zaak bestaat uit verschillende zendingen of onderdelen;

4. De dag waarop de consument de eerste zaak heeft ontvangen indien de overeenkomst strekt tot levering van zaken gedurende een bepaalde periode.

Problematisch is de situatie waarin een pakketje bij de buren wordt afgegeven omdat de consument zelf niet thuis is. Hierbij gaat de 14-dagentermijn pas lopen op het moment dat de consument het pakje bij de buren ophaalt. Als het pakje bij een afhaalpunt terechtkomt, gaat de termijn lopen op het moment dat de consument het pakje van het afhaalpunt ophaalt.

4.2 Diensten

Bij overeenkomsten tot het verrichten van diensten gaat de 14-dagentermijn lopen vanaf de dag waarop de overeenkomst is gesloten. Indien een overeenkomst zowel de levering van een dienst als de levering van een zaak betreft, dan gaat de 14-dagentermijn lopen op het moment van de ontvangst van de zaak. Art. 6:230s lid 4 is in een dergelijke situatie van toepassing.

4.3 Water, gas, elektriciteit, stadsverwarming en digitale inhoud

Bij deze overeenkomsten gaat de bedenktijd lopen vanaf de dag dat de overeenkomst wordt gesloten.

5. Uitzonderingen op het herroepingsrecht

Art. 6:230p BW bevat 13 uitzonderingen op het herroepingsrecht. Art. 6:230h BW bevat 15 soorten overeenkomsten die geheel van het herroepingsrecht zijn uitgezonderd. Daarnaast moet er rekening mee worden gehouden dat het herroepingsrecht niet van toepassing is op een incidentele reservering op afstand.

Nieuwe uitzonderingen zijn gemaakt voor producten die waardeloos of onverkoopbaar worden na retournering, nooddiensten, zaken die na levering door hun aard onherroepelijk vermengd zijn met andere zaken, openbare veilingen en executieveilingen, en reizen en vakanties.

Het blijft mogelijk dat de consument zijn bedenktijd verliest omdat hij de keuze heeft gemaakt voor bepaalde persoonlijke specificaties. Hij dient hiervan een mededeling te krijgen op grond van art. 6:230m sub k BW.

6. Voorwaardelijke uitzonderingen op het herroepingsrecht

Bij de uitzondering betreffende diensten die in hun geheel nagekomen worden tijdens de bedenktijd en de uitzondering betreffende de levering van digitale inhoud die niet op een materiële drager worden geleverd geldt dat de consument uitdrukkelijk voorafgaand moet hebben ingestemd met de levering voor het verstrijken van de bedenktijd. Tevens moet hij hebben verklaard dat daarmee afstand wordt gedaan van het herroepingsrecht. Is hier niet aan voldaan, dan kan de consument zich wel op het herroepingsrecht beroepen.

Overzicht 1: Levering van diensten tijdens de bedenktijd

Overzicht 2: Levering van digitale inhoud (niet op een drager

7. De gevolgen bij uitoefening van het herroepingsrecht

7.1 De zaak terugsturen

Uitoefening van het herroepingsrecht zorgt er voor dat de overeenkomst wordt ontbonden. Art. 6:230q lid 2 BW zorgt er voor dat alle aanvullende overeenkomsten van rechtswege worden ontbonden. Art. 6:271 BW zorgt er voor dat er ongedaanmakingsverbintenissen ontstaan met betrekking tot de reeds verrichte prestaties.

Art. 6:230s lid 1 BW verplicht de consument om de zaken onverwijld en binnen 14 dagen na het uitbrengen van de ontbindingsverklaring terug te zenden. Art. 6:230r lid 1 BW verplicht de handelaar om het door de consument betaalde, inclusief de kosten van het verzenden naar de consument, onverwijld doch binnen 14 dagen na de ontvangst van de ontbindingsverklaren terug te brengen. De consument kan hier pas nakoming van deze verbintenis vorderen nadat de handelaar de zaken terug heeft ontvangen of nadat de consument kan aantonen dat hij de zaken terug heeft gezonden.

De consument dient de verzendkosten voor het terugzenden voor zijn eigen rekening te nemen, tenzij de handelaar heeft nagelaten om de consument mee te delen dat deze de kosten moet dragen. Is terugzenden via gewone post niet mogelijk, dan moeten ook de kosten voor het terugzenden weergegeven worden.

7.2 Reeds geleverde diensten, water en energie

De consument is in deze situatie verplicht om een evenredig bedrag aan de handelaar te vergoeden, berekend op basis van de totale prijs zoals vastgelegd in de overeenkomst. Zonder een uitdrukkelijk verzoek om met de nakoming te beginnen of bij schending van de informatieplicht ten aanzien van het herroepingsrecht hoeft de consument na herroeping niet te betalen voor de geleverde diensten, gas, elektriciteit en water. Indien de consument niet is geïnformeerd ex art. 6:230m sub h BW wordt de bedenktijd verlengd met 12 maanden. Voor de levering van digitale inhoud bestaat een vergelijkbare situatie op grond van artt. 6:230o lid 2 jo 6:230p sub g jo art. 6:230s lid 6 BW.

8. Aansprakelijkheid voor waardevermindering

Het waardeverlies is in beginsel voor de rekening van de koper. Op grond van art. 6:230s lid 3 BW is de consument enkel aansprakelijk voor waardevermindering indien meer is gedaan dan noodzakelijk om de aard, kenmerken en werking van de zaak vast te stellen. Indien de handelaar niet voldaan heeft aan zijn informatieplicht ten aanzien van de herroepingsplicht, kan de consument in het geheel niet worden aangesproken voor waardevermindering.

Wat de consument mag doen om de aard, kenmerken en werking van een zaak vast te stellen verschilt per zaak. De consument mag de verpakking openen en dient zorgvuldig met de zaak om te gaan. Het uitgangspunt is dat de consument de zaak op dezelfde wijze dient te hanteren zoals hij dat in een winkel zou mogen doen.

Indien de handelaar de consument wil aanspreken voor een waardevermindering, dan dient hij te bewijzen dat de consument meer heeft gedaan dan noodzakelijk om het product te beoordelen.

9. Slot

De nieuwe regeling betreffende het herroepingsrecht biedt zowel de consument als de handelaar meer bescherming. Hij is uitgebreider, duidelijker en specifieker. Het is aan geschilbeslechters en rechters om voor specifieke situaties te beoordelen wat de consument precies mag doen om de aard, kenmerken en werking van het product te controleren bij de uitoefening van het herroepingsrecht. Van groot belang is de informatievoorziening omtrent het herroepingsrecht.