ECHR - merits and just statisaction (Vejdeland and others v Sweden) - Arrest

European court of human right, Vejdeland and others v Sweden,  (Judgment - merits and just statisaction), 9 februari 2012, p.857-865

Feiten

I.c. ging het om een zaak over homofobe uitlatingen. Vejdeland, een 24-jarige Zweedse jongen en aanhanger van de organisatie National Youth, had samen met enkele vrienden in 2004 homofobe pamfletten van deze organisatie op een middelbare school verspreid.

De groep zat niet op de school, maar zij waren de school binnengekomen en hadden in de kluisjes van de leerlingen de pamfletten neergelegd. De pamfletten spraken de leerlingen aan op hun anti-Zweedse leraren die homoseksualiteit als normaal voorstelden. In die pamfletten stond dat homoseksualiteit een "deviante, seksuele neiging' is die "een moreel destructief effect heeft op de kern van de maatschappij".

Zo stimuleerden de pamfletten de leerlingen ook om leraren duidelijk te maken dat aids zich in het begin vooral voordeed bij homoseksuelen.

Toen Vejdeland en zijn vrienden door de politie werden gehoord, stelden zij dat zij geen afkeer wilden uitdrukken tegenover homo's, maar dat zij een debat op wilden starten over het gebrek aan objectiviteit op de Zweedse scholen. De groep werd vervolgd en zij werden uiteindelijk in Zweden veroordeeld op grond van een strafbepaling die het ageren tegen bepaalde groepen verbiedt, meer in het bijzonder wegens het uitdrukking geven aan minachting voor een groep wegens hun seksuele gerichtheid. Vejdeland en zijn vrienden richtten zich tot het Europees Hof van de Rechten van de Mens omdat zij van mening waren dat hun uitspraken vielen onder de vrijheid van meningsuiting.

EHRM

Het Hof in Straatsburg komt unaniem tot de conclusie dat deze beperking van de vrijheid van meningsuiting geen schending van artikel 10 EVRM vormt. Wel bestaan er verschillende opvatting bij de rechters over het gewicht van de vrijheid van meningsuiting.

Het Hof kijkt naar de noodzakelijkheid van de beperking en geeft aan dat niet alleen gelet moet worden op de mogelijke bedoeling (starten van een debat) maar ook op de bewoordingen. Het Hof oordeelt dat de pamfletten de lezers niet direct aanraden om over te gaan tot handelingen, maar wel bevat het ernstige en bevooroordeelde aantijgingen. Volgens het Hof is de vrijheid van meningsuiting niet onbeperkt en wordt ook haat ten aanzien van homoseksuelen gelijkgeschakeld met die ten overstaan van ras, huidskleur of afkomst.

Het streven om een einde te maken aan discriminatoire uitlatingen kan voorgaan boven het belang van de vrijheid van meningsuiting, niet alleen bij het aanzetten tot handelingen maar ook bij het beledigen, bespotten en belasteren van een groep.

Het Hof overweegt voorts dat de verspreiding van de pamfletten heeft plaatsgevonden onder scholieren van een ontvankelijke leeftijd en de scholieren de pamfletten niet konden weigeren.

Kern: het EHRM heeft i.c. de straf voor het verspreiden van een pamflet op een school dat beledigende anti-homo opvattingen bevatte, een gerechtvaardigde bestrijding van discriminatoire uitlatingen gezien.