College 4 - onderzoekspracticum design

Kwalitatief onderzoek (H18)

Eigenschappen:

• Gedetailleerd beeld, de diepte in
• Vindt plaats in een natuurlijke setting
• Grote rol van de onderzoeker
• Data bestaat meestal uit woorden en/of beelden
• Analyse is vaak inductief (eerst data verzamelen, daarna tot theorie komen)

Stappen in kwalitatief onderzoek (lopen soms wat door elkaar heen)

1. Identificatie van het te bestuderen fenomeen
2. Identificatie van de onderzoeksdeelnemers
3. Voorzichtige hypotheses opstellen
4. Verzameling van data (gedurende langere tijd)
5. Analyse van data
6. Gaandeweg interpreteren en concluderen

Doelgerichte steekproef (ook wel eens bij kwantitatief gewenst)

• Typical sample: zo gemiddeld mogelijke steekproef trekken
• Critical sample: juist buizonder/opvallend geval trekken, waar iets onverwachts gebeurd (sydroom van down met hele hoge scores op school)
• Homogeneous sample: bijzondere eigenschap die maar een paar mensen hebben (extreme musicaliteit)
• Extreme case sample: outliners, kinderen die over of onder presteren
• Theoretical sample: om een bepaald concept/theorie beter te begrijpen
• Opporunistic sample: wat zich toevallig voordoet (ruzies op schoolplein)
• Confirming sample: bevestigen of weerleggen van je hypothese
• Maximal variation sample: zon divers mogelijke steekproef trekken
• Snowball sample: participanten die andere participanten aan het onderzoek helpen

Generaliseerbaarheid

Bij kwantitatief wil je vaak generaliseren naar een grotere populatie. Bij kwalitatief is dat niet het (hoofd)doel. Je wilt dan meer inzicht krijgen in een specifieke situatie. De rol van de onderzoeker is groter bij kwalitatief onderzoek. Het is goed om onderzoek te herhalen (in verschillende steden) om te kijken of de conclusies vergelijkbaar zijn. Om dit mogelijk te maken is het van belang dat onderzoekers transparant zijn; ook over eigen betrokkenheid en achtergrond.

Etnografisch onderzoek (H21)

Eigenschappen:

• Vorm van kwalitatief onderzoek
• Focus ligt op een groep die een bepaalde cultuur deelt (kan ook bedrijfs-/schoolcultuur)
• Onderzoeker schetst een portret van mensen in hun natuurlijke omgeving

Etnografische begrippen

• Cultuur (gedrag en ideeën van mensen)
• Holistisch (veel omvattend portret; veel factoren rekening houden; veel informatie)
• Contextualiseren (aandacht hebben voor de context)
• Emic VS etic perspectief (emic=insider erkennen dat iedereen zijn eigen werkelijkheid heeft / etic=outsider wat objectiever te kijken, uitzoomen) vaak beginnen met emic en later etic. Je kan best concluderen dat culturen verschillen, maar het een is niet beter dan het ander. Culturele waardes die jij met je meedraagt moet je bewust zijn hoe dat kleurt hoe jij de wereld ziet
• Thick description (gedetailleerde beschrijving, veel illustraties en voorbeelden)
• Member check (onderzoeksdeelnemers vragen of jouw observaties kloppen bv dmv een rapport)

Steekproeftrekken bij etnografisch onderzoek

• Doelgericht
• Kleine steekproef
• Weinig tot geen generalisatie mogelijk naar een grotere populatie

Dataverzameling (bij etnografisch onderzoek)

• Interviews
  • Belangrijk om gedachte, gevoelens en gedrag van mensen in kaart te brengen
• Participerende observaties
  
  • Onderdompelen in de cultuur: Echt weken/maanden meedraaien op een school/gezin/instelling. Zodat je onderdeel wordt van de cultuur
• Field notes
  
  • Losse aantekeningen, informeel
  • Belangrijk om perspectief van de onderzoeker te laten zien ivm risico op observer bias

Data-analyse (bij etnografisch onderzoek)

• Triangulatie: informatie uit verschillende bronnen (interview/observatie) naast elkaar leggen en kijken of er dezelfde resultaten uit komen. Triangulatie wordt gezien als versterking van je onderzoek
• Patronen
• Key events: bijzondere momenten tijdens data verzameling. Kan je alleen op hopen, niet manipuleren
• Visuele weergaves: als ondersteuning voor andere data (bv. Plattegrond van klaslokaal makkelijker dan een uitleg)
• Statistieken: beschrijvende data, hoe vaak leerling X gewaarschuwd? Grafiekje maken
• Verzadiging/kristallisatie: op een gegeven moment levert nieuwe interviews/ nieuwe dataverzameling geen nieuwe informatie meer op. Je kan niet voorspellen wanneer dit moment komt. Daarom is het moeilijk te plannen

Historisch onderzoek (H22)

• Beschrijven, verklaren en begrijpen van gebeurtenissen of ontwikkelingen die in het verleden hebben plaatsgevonden
• Data wordt systematisch verzameld en geëvalueerd
• Geen manipulatie van of controle over de variabele

Waarom historisch onderzoek?

• Leren van gemaakte fouten en behaalde successen (niet wiel steeds opnieuw uitvinden)
• Inzichten toepassen op hedendaagse problemen
• Voorspellingen doen
• Toetsen van hypotheses over verbanden en trends
• Beter begrip van huidig beleid en praktijk
  
  • In NL heel lang het idee dat gehandicapten meer baat hadden bij afsluiting van de rest en extra zorg en niet in het centrum
  • Nu wordt er juist gedacht dat inclusie baat heeft

Onderzoek naar onderwijsvernieuwingen

• ‘tijd voor onderwijs
  • Commissie Dijsselbloem, 2008
  • Onderwerp: onderwijs-vernieuwingen in de jaren 90 (studiehuis)
  • Het nieuwe leren; veel eigen verantwoordelijkheid werd gezien als goede manier. Later onderzoeken of dit daadwerkelijk effectief was.
• Methode: statistieken, documenten parlementaire besluitvorming, interviews met directe betrokkenen, enquête, beleidsanalyse

Conclusie

‘de overheid heeft haar kerntaak, het zeker stellen van de kwaliteit van het onderwijs, de afgelopen jaren ernstig verwaarloosd’

Stappen in historisch onderzoek

1. Definiëren van de probleemstelling
2. Identificeren van relevante bronnen
   
   1. Documenten
   2. Statistische gegevens
   3. Mondelinge verklaringen/interviews (dit kan ook nieuwe data zijn; liefst primaire bronnen)
   4. Relikwieën (historische objecten)
3. Samenvatten en evalueren van informatie uit bronnen
4. Interpreteren en concluderen

Gemengde methoden onderzoek (H23)

• Kwalitatieve en kwantitatieve onderzoeksmethoden gemengd
• Completer beeld van het te bestuderen fenomeen
• Verduidelijken en verklaren van gevonden relaties

Exploratief design: waar wil ik mijn focus op leggen?

Verklarend design: gevonden effect – waar komt dat door?

Triangulatie design: