Belastinghervorming Gibraltar - Arrest

HvJ EU 15 november 2011, Zaak C-106/09 en C-107/09; NJ 2012, 86 (Belastinghervorming Gibraltar)

Artikel 107 lid 1 VWEU maakt geen onderscheid naar de gronden voor of doeleinden van de maatregelen van de staten, maar ziet op de gevolgen ervan, onafhankelijk dus van de gebruikte technieken. In het kader van de beoordeling van de selectiviteit van een voorgenomen belastinghervorming kunnen op basis van een benadering die louter van de gebruikte regelgevingstechniek uitgaat, niet de gevolgen van de betrokken fiscale maatregel worden onderzocht (en is a priori ook elke mogelijkheid uitgesloten om het ontbreken van heffing voor sommige belastingplichtigen als een ‘selectief voordeel’ te kwalificeren). Dit geldt in het bijzonder voor een belastingstelsel dat in plaats van algemene voorschriften voor alle ondernemingen vast te stellen, waarvan ten gunste van bepaalde ondernemingen wordt afgeweken, tot hetzelfde resultaat komt door de belastingregels aldus aan te passen en te combineren dat de loutere toepassing van die regels tot een verschillende belastingdruk voor de verschillende ondernemingen leidt.

Het feit dat uit de toepassing van een ‘algemene’ belastingregeling een verschillende belastingdruk voortvloeit, volstaat op zich niet als bewijs van de selectiviteit van een heffing in de zin van artikel 107 lid 1 VWEU. De door een belastingstelsel in aanmerking genomen criteria die de belastinggrondslag opleveren kunnen alleen dan worden geacht selectieve voordelen te verschaffen indien deze criteria de begunstigde ondernemingen op basis van hun specifieke eigenschappen als bevoorrechte categorie aanduiden, waardoor dat stelsel als begunstiging van ‘bepaalde’ ondernemingen of ‘bepaalde’ producties in de zin van artikel 107 lid 1 VWEU kan worden gekwalificeerd. Dat is het geval indien de omstandigheid dat bepaalde vennootschappen niet worden belast, niet toevallig uit de betrokken regeling voortvloeit, maar het onvermijdelijke gevolg is van het feit dat de belastinggrondslagen precies aldus zijn vastgesteld dat deze vennootschappen volgens de door de voorgenomen belastinghervorming in aanmerking genomen heffingsgrondslagen geen belastbare grondslag hebben. Op grond van de omstandigheid dat deze vennootschappen, die ten aanzien van de in de voorgenomen belastinghervorming gehanteerde belastinggrondslagen een groep van vennootschappen vormen, juist wegens de specifieke kenmerken van deze groep niet worden belast, kan worden geconcludeerd dat die vennootschappen selectieve voordelen genieten.

Het begrip staatssteun ziet niet op overheidsmaatregelen die differentiëren tussen ondernemingen en derhalve – a priori – selectief zijn, wanneer deze differentiatie het gevolg is van de aard en de opzet van het stelsel waarbinnen zij plaatsvinden. De lidstaat die een dergelijke differentiatie tussen ondernemingen ter zake van de lasten heeft gemaakt, dient te bewijzen dat dit onderscheid daadwerkelijk gerechtvaardigd is door de aard en de opzet van het betrokken stelsel.