The behavioral ecology view of facial displays, 25 years later van Fridlund (2015) - Artikel

Volgens de BET (Basic Emotions Theory) zijn emoties gerelateerd aan specifieke bewegingen die ook wel facial expressions of emotion worden genoemd. De theorie is gebaseerd op onderzoeken waarin leden van verschillende culturen bepaalde foto’s met gezichtsuitdrukkingen koppelen aan bepaalde emoties. Deze studies zouden aantonen dat de emoties een biologische basis hadden, universeel herkend werden, en dat er een causaal verband bestaat tussen uitgedrukte emoties en gevoelde emoties. De theorie stelt dat elke afwijking tussen gevoelde emoties en uitgedrukte emoties wordt veroorzaakt door zogenaamde ‘display rules’, die sociaal gedrag sturen. Er kunnen echter een aantal kanttekeningen worden geplaatst bij deze theorie:

• De bevindingen zeggen niets over biologie versus cultuur, omdat zowel diversiteit en uniformiteit kunnen ontstaan als gevolg van natuurlijke selectie.

• Beweren dat er cross-culturele uniformiteit en universaliteit bestaat voor bepaalde typische gezichtsuitdrukkingen, na het vinden van een verband met emotie-categorieën, is tautologisch.

• Er waren technische tekortkomingen in de experimenten.

• Men kan niet zomaar aannemen dat gezichtsuitdrukkingen de authentieke gevoelde emoties weergeven.

Een alternatief voor de BET is de BECV (Behavioral Ecology View). Volgens de BECV zijn gezichtsuitdrukkingen van mensen een sociaal middel. Zo kan iemand een bepaalde tekst zeggen en de juiste stem hierbij opzetten en de juiste gezichtsuitdrukking trekken die iemand de betekenis van de woorden kenbaar maakt. Er is bij BECV sprake van een interactionele visie op gezichtsuitdrukkingen. BET stelt juist dat dit niet het geval is omdat er ook sprake is van gezichtsuitdrukkingen als een persoon bijvoorbeeld alleen is. Het is hierdoor belangrijk om uit te leggen dat het feit dat iemand psychisch alleen is, niet betekent dat iemand psychologisch ook alleen is. In deze tijd van social media lijkt dit een logisch iets maar vroeger werd hier anders over gedacht. Andere voorbeelden die vroeger van toepassing waren, zijn denken dat iemand aanwezig is of terugdenken aan situaties waarin andere personen aanwezig waren, verdrietig zijn (als we terugdenken aan iets of iemand). In al deze gevallen kunnen mensen aan het praten zijn tegen “mensen in hun hoofd” en op basis daarvan hun gezicht een bepaalde uitdrukking geven. Binnen onderzoek is dit herhaaldelijk aangetoond maar volgens BET onderzoekers is dit onjuist en moet er onderscheid gemaakt worden tussen echte, eerlijke glimlachen en andere intrinsieke glimlachen die mogelijk niet echt zijn. BECV verwerpt het idee dat sommige uitdrukkingen intrinsiek zijn buiten de context. Het is enkel mogelijk om uitdrukkingen te begrijpen als er gekeken wordt naar wie de uitdrukking doet en wanneer de uitdrukking zich voordoet. Gezichtsuitdrukkingen die individuen helpen bij het navigeren van hun sociale terrein zullen, via displayers de neiging hebben zich horizontaal (cultureel, geografisch) en verticaal (genetisch/epigenetisch) te verspreiden. De bijdrage van BECV is het geven van een nieuw raamwerk voor het begrijpen van onze gezichtsuitdrukkingen, eentje die Darwin’s visie herstelt op de continuïteit van mens en dier en deze zet op een solide evolutionaire grondslag. BECV heeft veel aandacht gekregen en recent onderzoek heeft laten zien dat BECV filosofische en technische problemen kan verduidelijken in de objectivering en neurale lokalisatie van emotie.