Wanneer wordt een taak moeilijk gevonden? Als het veel aandacht kost! Maar wanneer kost iets veel aandacht? Als veel of complexe informatie moet worden verwerkt.Moeilijkheid is dus de mate waarin een taak mentale inspanning kost. Er zijn verschillende aandachtstheorieën: 1. Bottleneck modellenInput kan tegelijk binnenkomen, maar het kan niet allemaal tegelijk verwerkt worden. Informatieverwerking is dus serieel. Psychological Refractory Period (PRP): de periode waarin het eerste proces nog helemaal ‘afgehandeld’ moet worden voordat het tweede proces verwerkt kan worden. Als je kennis hebt over een stimulus kan de refractoire periode verkort worden. Ook oefening en compatibiliteit kunnen dit doen. 2. Resource modellen (Kahneman)Je kunt processen parallel uitvoeren zolang er maar voldoende capaciteit beschikbaar is. Wordt ook wel de single resource theorie genoemd. Beschikbare capaciteit is flexibel en varieert met:IndividuTaakmoeilijkheidSituatie (omgevingsfactorenAlertheid (arousal)Dus: een taak die veel aandacht kost heeft als gevolg dat de mentale belasting toeneemt. Waarom en hoe meten we mentale belasting?Door mentale belasting te meten hoop je:Fouten te voorkomenGenoeg capaciteit om de taak uit te voeren?Genoeg capaciteit over om nog een taak erbij te doen (noodsituaties)?Taak aan te passen om fouten te voorkomenAan dit figuur kan je zien dat een toename in mentale belasting een voorbode kan zijn voor het instorten van de prestatie, met alle gevolgen van dien! Maar hoe meet je mentale belasting? Door naar prestatie als functie van de moeilijkheid van de taak te kijken (zie bovenstaand figuur). Dit kan je doen aan de hand van een:Enkeltaakparadigma – hoe goed bestuurt de piloot een vliegtuigNadelen:Alleen gevoelig wanneer limiet van de mentale capaciteit is bereiktMeet niet of prestatie gelijk blijft door meer inspanningVertelt niet hoeveel capaciteit nog beschikbaar is (restcapaciteit)...

Licht is elektromagnetische straling tussen een bepaalde golflengte. Het visuele spectrum ligt van 400nm – 700 nm. Licht heeft als eigenschappen kleur, intensiteit en richting. Wat licht je niet verteld, is van hoe ver het komt. Perceptie is automatisch, snel en moeiteloos en bijna identiek in iedereen. Via het oog komt alleen maar een scherp beeld binnen als het licht op hetzelfde punt op het netvlies valt (als dat niet zo is, noem je dat spherische aberratie). De buitenste delen van de lens zorgen echter voor een onscherp beeld, dat is de reden dat er een pupil voor zit. Dus een functie van de pupil is: minder last van spherische aberratie en grotere scherptediepte. De pupil wordt groter als het donker is, omdat er al weinig ligt is en je de spherische aberratie dan niet zo veel meer uitmaakt. De pupil reageert ook op arousal. Hier kun je echter geen emotie uit halen. Functies van de pupil:Bij genoeg licht: scherptediepte verbeterenBij weinig licht: regelen van meer lichtImpliciete communicatieEen nadeel van het laten laseren van je ogen is glaring.Licht bevat dus de informatie: richting, kleur en intensiteit. De ruimtelijke informatie-inhoud van licht is daardoor tweedimensionaal (2D). Een belangrijke taak voor ons visuele systeem is uit indirecte informatie (diepte-zien cues) toch 3D kennis te extraheren. Waar halen wij onze diepte zien cues dan vandaan?: Hierin mist nog occlusie (objecten staan voor andere objecten), schaduw en textuur. Waarom hebben we twee ogen? Voor stereopsis, groter visueel veld, Wortel(2) lagere drempels (je ziet accuratere info met 2 ogen), en het is een reserve oog. Tussen bijvoorbeeld de sterrenhemel en een zonnige dag zit er een verschil in luminantie van een factor miljard. De pupil kan maar variëren in licht met een factor 10. Maar de kegeltjes en staafjes in het netvlies passen zich aan enorme verschillen in lichtniveau ’s aan, maar dat kost tijd (adapteren). Lichtadaptatie gaat...

Inverse square law: als je de tafel 2 maal verder weg van de lamp zet , komt er 4 keer zo weinig licht op de tafel. Oftewel : x maal zo ver weg, x^2 keer zo weinig lichtsterkte (illuminantie). Je kan deze law vermijden met een lens of een parabolische spiegel. Hoeveel licht komt er van de tafel af (luminantie) komt? Het materiaal van je tafel bepaald de eigenschappen: Voor een werktafel is een matte lichte (kleur) tafel het best. Daglicht is geen goed licht voor op de werkvloer. De intensiteit is namelijk variabel over het seizoen en over de dag. Ook varieert de frequentie-inhoud varieert ook over de dag. Welke zichtbaarheidsfactoren spelen een rol met betrekking tot prestatie?De grootte van een object (op je netvlies!)Hoeveelheid licht en contrast (hoe hoger hoe beter)LED lampen zijn de toekomst! Disability glare: zorgt ervoor dat je even niks meer ziet doordat je verblind wordt.Discomfort glare: niet helemaal verblind, maar wel onaangenaam. Je kan glare voorkomen door niet in de offending zone te zitten met je lamp, dus je lamp kan het best recht boven je tafel staan: Vaak kiezen mensen voor wat ze visueel comfortabel vinden en niet wat visueel de beste performance geeft. Er kunnen een aantal factoren door trillingen beïnvloed worden, namelijk:Gereedschap trilt / locatiefoutenVisuele perceptie / rol van reflexenHaptische perceptieOver kou en warmte is weinig theorie bekend, want het is moeilijk aan te tonen in het lab omdat experimenten al gauw niet ethisch zijn. Kou beïnvloedt de haptiek en het is ook niet comfortabel. Van straling zijn geen psychologische effecten bekend. De ruimte heeft een aantal invloeden:HoogtevreesOnder en boven is verstoortMeten in de buitenwereld is lastig, want:Veel extra ruisWeinig controle, veel ruimte voor strategieVaak miniaturisatie apparatuur vereistEr moet veel bijgehouden wordenVocht, temperatuurCoördinatensystemen Vragen? Laat het vooral hieronder weten en ik...

Interactie met onze omgeving is vaak auditief!Geluid heeft drie fysieke kenmerken:FrequentieIntensiteit (amplitude)GolflengteHoe hoger de frequentie, hoe hoger de toonhoogte. Is de toonhoogte van signalen met dezelfde hoofdfrequentie gelijk? Ja, je hoort dezelfde toonhoogte. Maar 2 tonen met gelijke toonhoogten klinken niet altijd gelijk. Dit komt door klankkleur (timbre): dit ontstaat wanneer frequenties gemengd worden en wordt bepaald door harmonische inhoud van het signaal. Ook tijdsverloop draagt bij aan de klankkleur. Toonhoogte: subjectieve waarneming, correleert met frequentie, intensiteit en tijdsduur.Loudness is een subjectieve maat die correleert met de amplitude (intensiteit!). Maar ook met frequentie, kan je zien aan de fletcher munson curve zien: Kritische bandbreedte: als je 2 geluiden aanbiedt die dezelfde loudness hebben, beïnvloeden ze elkaar niet als ze in frequentie verweg van elkaar liggen, maar wel als ze dichtbij elkaar liggen. Spectrale maskering: als een gebied wordt aangeboden onder de masking treshold tijdens het masker, hoor je alleen het masker. Als er te veel lawaai is breken de haartjes in het slakkenhuis. Voor de frequenties rond de 5000 Hz is het gehoorverlies het grootst. Je moet het geluidsniveau meten in vergelijking met het achtergrondgeluid!Het probleem met geluidsniveau meten in db is dat het niet helemaal representeert hoe wij geluid waarnemen: corrigeer voor onze perceptie van geluid!Scherpte: de hoge frequenties in het geluidspectrumRuwheid: het verschil in intensiteit over de verschillende frequentiesNaast luidheid, scherpte en ruwheid, is beleving van geluid cultureel en context-afhankelijk. Geluid kan de functie van feedback hebben. Auditieve displays hebben als functie om informatie over te brengen. De verschillende vormen zijn:WarningAlertAlarmWat zijn de voordelen van auditieve informatie?Horen is niet afhankelijk van zichtGeluid is omni-directioneelGeluid...