Leer- en onderwijsproblemen - College 4

Wat zijn externaliserend gedragsproblemen?

Waarom externaliserende problemen als ‘onderwijsprobleem’?

Gedragsproblemen (bronfenbrenner)

Gedrags- en emotionele problemen

› Transactioneel ontwikkelingsmodel

Interacties op school

Zee, De Jong & Koomen (2017): Zelfvertrouwen van de docent: ik kan goed lesstof overbrengen op de leerlingen / ik kan goede banden opbouwen met de leerlingen.

Zelfvertrouwen is leerlingspecifiek, ze hebben geen algemeen zelfvertrouwen. Docenten denken vaan: over het algemeen kan ik goed les geven, maar bij die ene leerling is het anders.

Vooral bij leerlingen met externaliserende gedrag leidt tot een mate van lager zelfvertrouwen van de docent. Het externaliserende gedrag heeft effect op nabijheid en conflict omtrent die leerling. Docenten vinden het dan lastiger om een band met die leerling op te bouwen en dan denken ze: ik weet niet hoe ik met deze leerling om moet gaan en hoe ik iets kan bereiken.

Het zou ook een andere kant op kunnen gaan. Als een docent al weinig zelfvertrouwen heeft bij deze leerling wordt de leerling ook weer opstandiger door het gedrag van de docent.

Bijlstra et al kijkt juist alleen naar de relatie van docent naar leerling. Leraar kan consequenties bieden aan gedrag van de leerling. Plaatjes op ppt.

Hoe beter de leerling-leerkracht relatie hoe minder incidenten er zijn. Het heeft een wederzijdse invloed. Als er een betere band is zijn er minder incidenten, als er minder incidenten zijn is er een betere band.

Wat kan je leraar doen om de leerling met externaliserend gedrag te helpen?

Diagnostiek

› Brede band versus specifieke problematiek

 Dit schema is een weergave van HGD (handelingsgerichte diagnostiek). Brede band: eerste fase van diagnostiek. Je gaat nog niet de diepte in, je wilt weten wat het probleem (hulpvraag) is.

Brede band instrumenten:

› ASEBA-vragenlijsten (CBCL, TRF, YSR)

› SDQ (breed spectrum mogelijke problemen, praktisch handig)

› SEV (emotionele vragenlijst)

› SCL-90

› Specifiek: vragenlijsten voor externaliserend gedrag (Vragenlijst Gedragsproblemen bij Kinderen)

› ASEBA als ‘brede band’ screeningsinstrument

› Multi-informant: TRF, YSR, CBCL (situatie thuis en op school vergelijken: hoe kan het dat de leraar problemen ervaart maar thuis niet of andersom)

› Deel I: Competentievragen                                  Deel II: Gedragsproblemen

Positief geformuleerd

In hoeverre hebben ze hobby”s

Helpen ze met klusjes?

Deel II: Gedragsproblemen

› Subschalen (CBCL): Internaliseren en Externaliseren of beetje van allebei

› Syndromen: Teruggetrokken, Lichamelijke Klachten, Angstig/ Depressief, Sociale Problemen, Denkproblemen, Aandachtsproblemen, Delinquent gedrag, Agressief gedrag, Sexproblemen.

Dit is niet om te diagnosticeren maar kan je kijken op welk gebied je meer onderzoek moet gaan doen

Totaalscore berekenen › Normaal, Klinisch of Subklinisch (Borderline) gebied. › Interpretatie?

De gedragsproblemen moet je ook zien in de context en niet als los staand probleem.

Observatie interacties (ABC schema)

ABC schema = antecedent (wat er aan vooraf gaat), behavior (het gedrag waar je op let) and consequent (wat er daarna gebeurd). Omdat de interactie achter elkaar door gaat is de consequent van het ene incident de antecedent van het andere incident.

Interventies in onderwijscontext

› Preventief/ lichte problematiek: Taakspel.

› Ernstigere problematiek: STOP4-7 (jonge kinderen): gericht op kinderen, ouders en leerkrachten.

› Specifieke hulpvragen: Videointeractiebegeleiding/ beeldcoaching in de klas, consultatieve leerlingbegeleiding