TentamenTickets bij Boekhouden geboekstaafd deel II - Broerse, Heslinga en Schauten. Gebruik onderstaande tips en tricks om je tentamen te halen wanneer die boek bij jouw tentamen is voorgeschreven.
Een informatiesysteem moet voldoen aan diverse eisen. De eisen zijn te onthouden door: BB-DD: Betrouwbaar, Beschikbaar – Details (gedetailleerd), Duur (korte periode).
Er bestaan drie niveaus van informatiebehoeften. Je kunt dit onthouden door TOS: Tactisch, Operationeel en Strategisch.
Grofweg kan gesteld worden dat de eerste rubrieken de balansrekeningen bevatten: rubrieken 0, 1, 2, 3, en rubriek 7.
De laatste rubrieken bevatten de winst- en de verliesrekeningen: 4, 5, 6, 8 en 9.
Eerste rekeningen ---> Balans ---> begin
Laatste rekeningen ---> Winst- en verlies ---> einde
Rubriek 9 is de laatste rubriek waarin boekingen gemaakt worden. Alle resultaten worden verwerkt in rubriek 9. Het eindsaldo van rubriek 9 vormt de nettowinst van een onderneming. Deze nettowinst wordt toegevoegd aan het eigen vermogen. Het eigen vermogen staat onder rubriek 0. Dit is gemakkelijk te onthouden doordat de cirkel weer rond is. Onderaan de winst- en de verliesrekening komt de nettowinst uit. Deze nettowinst wordt toegevoegd aan het eigen vermogen op de balans (rubriek 9 naar rubriek 0).
De fabrieksboekhouding is de boekhouding voor industriele ondernemingen en niet voor handelsonderneming. Je kunt dit makkelijk onthouden doordat er bij een industriele onderneming sprake is van een transformatieproces of ook wel omvormingsproces. Er worden materialen en grondstoffen ingekocht, geproduceerd tot een product en vervolgens verkocht. Het ‘omvormen’ wordt gedaan in de fabriek.
Het transformatieproces wordt verwerkt in de fabrieksboekhouding. Om dit juist te kunnen verwerken zijn er minimaal drie grootboekrekeningen nodig. Deze drie rekeningen zijn: 1) 300 voorraad grondstoffen, 2) 400 verbruik grondstoffen en 3) 700 voorraad gereed product. Vergeleken met een handelsonderneming is er een extra grootboekrekening nodig. Deze extra rekening is de tweede grootboekrekening, 400 verbruik grondstoffen. Dit is gemakkelijk te onthouden doordat 300 + 400 (de extra rekening) = 700.
Het verschil tussen directe kosten en indirecte kosten is gemakkelijk te onthouden door te kijken naar het productieproces van het geproduceerde of te produceren product. Wanneer duidelijk gezegd kan worden: deze kosten worden gemaakt voor product X, is er sprake van een directe kost. Bijvoorbeeld: er is 1 kg zout nodig voor het produceren van product X. Een kilo kost 5 euro ---> 5 euro zijn directe grondstofkosten. Wanneer een onderneming huur moet betalen voor het gebruik van een fabriek waarin geproduceerd wordt zijn de kosten niet direct duidelijk.
Er bestaat een verschil tussen brutoloon en nettoloon. Het brutoloon is het bedrag dat de werkgever als kosten boekt in rubriek 4. Dit is het loon voor aftrek van diverse aftrekposten en inhoudingen. Het nettoloon vormt het bedrag dat de werkgever op de rekeningen stort van de werknemers van een onderneming. Dit is het loon na aftrek van inhoudingen.
Je kunt dit onthouden door Bruto = Begin --- voor aftrek van inhoudingen. Netto = Na --- na aftrek van inhoudingen.
In dit boek wordt veel gesproken over toegestane kosten en/of hoeveelheden en werkelijke kosten en/of hoeveelheden. De toegestane hoeveelheid wordt de hoeveelheid bedoeld die nodig is bij de meest efficiënte fabricagemethode. Toegestane hoeveelheid wordt ook de standaard hoeveelheid genoemd. Het gaat hier over een periode in de toekomst. Dit is te onthouden door: toegestaan -- toekomst.
De loonlijst is de herleiding van brutoloon naar nettoloon per werknemer. Je kunt dit onthouden door een lijst voor je te zien waarop de lonen per werknemer van bruto naar netto zijn opgenomen.
De loonverdeelstaat is een dagboek waarin de verdeling van de brutolonen in directe en indirecte lonen plaats vindt. Brutoloon = brutoloon direct + brutoloon indirect. Onthoud: verdelen --- de manier waarop het loon verdeeld wordt.
De directe fabricagekosten worden overgeboekt van rubriek 4 naar rubriek 6 op de grootboekrekening 600 fabricagerekening.
De directe verkoopkosten worden overgeboekt van rubriek 4 naar rubriek 8 op de grootboekrekening 600 fabricagerekening.
Het getal 600 komt voor 800 en de F van fabricagekosten komt eerder voor in het alfabet dan de V van verkoopkosten.
De directe kosten worden opgenomen in rubriek 4. De indirecte kosten en de verbijzondering daarvan vindt plaats in rubriek 5. De directe kosten komen dus altijd eerder dan de indirecte kosten.
Extracomptabel houdt in dat de berekeningen en analyses plaatsvinden buiten de boekhouding. Er wordt dus geen gebruik gemaakt van het grootboek. Hier tegenover staat intracomptabel. Dit houdt in dat de berekeningen en analyses plaatsvinden binnen de boekhouding. Er wordt dus gebruik gemaakt van het grootboek. In de fabrieksboekhouding (dus wanneer het gaat om industriële ondernemingen) worden de kostenverbijzondering intracomptabel verwerkt.
Je kunt dit gemakkelijk onthouden door: INdustriële onderneming en INtracomptabel verwerkt.
Het verkoopresultaat is de opbrengst van de verkopen minus de kostprijs van de verkopen, de directe verkoopkosten en de toeslag op de indirecte verkoopkosten.
Verkoopresultaat = opbrengst - kosten (direct + indirect)
De soort rekening is gemakkelijk te onthouden aan het nummer in rubriek 6.
Nummer 0: 600 verbruik grondstoffen, 610 Gecalculeerde of toegestane verbruik grondstoffen
Nummer 1: 601 Directe personeelskosten, 611 Gecalculeerde of toegestane directe personeelskosten
Nummer 2: 602 Toeslag indirecte fabricagekosten, 612 Gecalculeerde of toegestane toeslag indirecte fabricagekosten
Bij een nadelig fabricageresultaat wordt het resultaat gedebiteerd. Wanneer er sprake is van een voordelig resultaat wordt het resultaat gecrediteerd. Je kunt dit vergelijken met kosten en opbrengsten. Kosten kun je zien als 'nadelig' voor het resultaat. Opbrengsten kun je zien als 'voordelig' resultaat. Kosten worden gecrediteerd in de boekhouding en opbrengsten gedebiteerd.
Het voordeel van de kostenplaatsmethode t.o.v. de opslagmethode is dat de kostenplaatsmethode nauwkeuriger is dan de opslagmethode. Je kunt dit onthouden door: 'kostenplaats'. De kosten worden 'geplaatst' --- het bedrijf wordt gesplitst in een aantal kostenplaatsen. De indirecte kosten worden vervolgens verdeeld over deze verschillende kostenplaatsen. Daarnaast worden de kosten via de verschillende kostenplaatsen toegerekend aan de kostendragers (orders). 'Opslag' is veel breder en daaruit blijkt niet dat het gaat om verschillende kosten.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen hulpkostenplaatsen en hoofdkostenplaatsen. Hulp: zijn afdelingen die hun prestaties verrichten voor andere afdelingen. Hoofdkostenplaatsen: afdelingen die hun prestaties verrichten voor orders.
Onthoud: hulp --- er wordt hulp geboden --- het gaat dus niet om je eigen afdeling maar er worden prestaties verricht voor een andere afdeling.
Hoofd --- het is onderdeel van eigen 'lichaam' --- gericht op de eigen afdeling.
Het nacalculatorische bezettingsresultaat wordt berekend door: (Hw – N) x Tc.
Bezetting heeft betrekking op de hoeveelheid --> w staat voor werkelijk en n staat voor normaal.
Onthoud dat je bij het bezettingsresultaat berekend of er een verschil is tussen de 'bezette' hoeveelheid.
Er is overbezettingswinst wanneer de werkelijke hoeveelheid prestaties (de werkelijke bezetting) groter is dan de normale bezetting. Onthoud dit door WNW ---> werkelijk groter dan normaal = winst
De kostenplaatsenmethode wordt afgekort door KPM. Het gaat hier om de kostenplaatsen. Je kunt de kostenplaatsen gemakkelijk onthouden doordat er gekeken wordt naar de indirecte kosten per afdeling.
In dit hoofdstuk worden drie vormen van een budget besproken namelijk vast, variabel en gemengd. Dit heeft betrekking op de constante en de variabele kosten. De constante kosten worden ook wel vaste kosten genoemd. Het vast budget wordt vaak gebruikt bij afdelingen waarbij alleen constante kosten voorkomen. Het variabel budget is vooral geschikt voor afdelingen waarbij uitsluitend proportioneel variabele kosten voorkomen. Het gemengd budget is een combinatie.
De Z-figuur is een belangrijke figuur die je kunt onthouden om twee deelresultaten te berekenen namelijk het budgetresultaat en het bezettingsresultaat. Je kunt de Z-figuur gebruiken om eerst het budgetresultaat te bereken aan de hand van de bovenste horizontale lijn van de Z. Links staat rekening 5… Kosten afdeling X (eerstverdeelde / doorbelaste kosten) en rechts staat rekening 5… Budget afdeling X. Het verschil hiertussen is het budgetresultaat.
Het bezettingsresultaat is te berekenen aan de hand van de onderste horizontale lijn van de letter Z. Je neemt dan het verschil tussen rekening 5… Te dekken budget afdeling X en rekening 5… Dekking afdeling x.
Het gemengd budget bestaat dus uit de variabele kosten en de constante kosten. Dit is gemakkelijk te berekenen door de budgetten vast en variabel bij elkaar op te tellen: het vast budget voor de constante kosten berekend door: N x Tc, en het variabel budget voor variabele kosten berekend door: Hw x Tv.
ERP systeem is voluit het Enterprise Resource Planning systeem. Door middel van dit systeem kan de onderneming beter grip krijgen op zijn of haar bedrijfsactiviteiten. Het is een automatiseringsprogramma waarmee een onderneming de samenwerking tussen de productiemiddelen kan plannen en beheersen. Je kunt dit gemakkelijk onthouden door: enterprise staat voor de betreffende onderneming. Resources heeft betrekking op de productiemiddelen die nodig zijn. Planning staat voor het plannen en beheersen van de productiemiddelen van een onderneming.
De voordelen van een ERP systeem kan onthouden worden aan de hand van: S-T-O
Enkele nadelen van het ERP systeem zijn: D-A-T-T
Het klantorderontkoppelpunt (KOOP) is het punt van waaraf de individuele klantorder de activiteiten in de goederenstroom niet meer beïnvloedt. Het KOOP kan zowel aan het begin als aan het eind van de goederenstroom liggen.
Eindpunt = stroomafwaarts = de individuele klantorder heeft geen enkele invloed op het eindproduct.
Beginpunt = stroomopwaarts = de individuele klantorder bepaalt alle activiteiten van de goederenstroom.
De plaats van de KOOP bepaalt het productiebesturingssysteem. Er zijn hierbij twee opties namelijk voorraad gestuurde systemen en klantorder gestuurde systemen.
Bij de voorraad gestuurde systemen ligt het KOOP op het stroomafwaarts deel van het goederenstroomtraject. Je kunt dit onthouden doordat de V van voorraad aan het einde van het alfabet ligt.
Bij de klantorder gestuurde systemen ligt het KOOP op het stroomopwaarts deel van het goederenstroomtraject. Je kunt dit onthouden doordat de K eerder in het alfabet voorkomt dan de V. Dit is dus het begin.
Je kunt onthouden dat wanneer er een fabricageresultaat bestaat er altijd een prijs- of een efficiency verschil bestaat. Het wil dus niet zeggen dat er een fout gemaakt is in de berekening.
De formules voor het prijsresultaat en het efficiency resultaat lijken op elkaar.
De formule voor het efficiencyresultaat: Ps x (Hw – Hs).
De formule voor het prijsresultaat: Hw x (Pw – Ps).
Je kunt deze formules uit elkaar houden door goed te kijken naar wat er tussen de haakjes moet staan.
Bij het prijsresultaat wordt er een verschil in prijs duidelijk en daarom wordt gekeken naar het verschil tussen de werkelijke prijs en de standaard prijs.
Uit de journaalposten blijkt dat op rekening 600 Fabricagerekening gedebiteerd en gecrediteerd wordt. De debitering vindt plaats op grond van de werkelijke hoeveelheden en standaardprijzen (met uitzondering van directe personeelskosten tegen werkelijke prijzen). De creditering vindt plaats op grond van standaard hoeveelheden en standaard prijzen. Je kunt dit gemakkelijk onthouden door: DW en CS.
DW = debit / werkelijk
CS = credit / standaard
Een winst- en verliesrekening op korte termijn heeft de volgende kenmerken (BBB):
Boekjaar: korter dan een boekjaar.
Betrokken periode: kort na afloop betrokken periode gereed.
Bevatten de door het management gewenste informatie.
De winst- en verliesrekening heeft twee doeleinden (MIDDEL):
Middel om te sturen voor het management naar de toekomst op de korte termijn
Middel om intern te verantwoorden
Het is belangrijk te onthouden in het berekenen van het afvalresultaat dat er gekeken wordt naar de opbrengsten en in plaats van de kosten.
Er bestaat een voordelig afvalresultaat wanneer werkelijk afval > standaard afval.
Er bestaat een nadelig afvalresultaat wanneer werkelijke afval < standaard afval.
Je kunt dit gemakkelijk onthouden doordat nadelig = kleiner = werkelijk is kleiner dan standaard.
Andersom: voordelig is groter of meer dan --- werkelijk is meer dan standaard afval.
Er bestaat een verschil tussen afval en uitval. Afval heeft betrekking op de grondstoffen die gebruikt worden in het productieproces. Uitval heeft betrekking op een halffabricaat of eindproduct dat wordt afgekeurd, omdat het niet voldoet aan de kwaliteitseisen die er binnen het bedrijf van toepassing zijn.
Je kunt dit onthouden doordat a van afval eerder voorkomt in het alfabet. De letter a kun je zien als de begin fase van het product waar er alleen nog grondstoffen zijn. De u zit aan het einde van het alfabet waardoor je dit kunt zien als een bijna volledig geproduceerd product.
De methode make to order is gemakkelijk te onthouden door het woordje ‘make’. Er worden producten gemaakt per specifieke order. Enkele voorbeelden van producten die onder make to order vallen zijn: op maat gemaakte kasten of op maat gemaakte rolluiken.
Een ander productiebesturingssysteem is assemble to order. Synoniemen voor ‘assemble’ zijn samenbrengen of verzamelen. Kenmerkend voor dit productiebesturingssysteem is dat de klant zelf kan kiezen uit verschillende vaststaande varianten bij het afwerken van het halffabricaat tot eindproduct Bedrijven kunnen dus pas gaan produceren wanneer klantorders binnen zijn gekomen. Dit heeft tot gevolg dat er dus geen voorraad gereed product aanwezig is. Er zijn dus bestaande varianten waaruit de klant kan kiezen.
Er bestaat een vast format voor de rekening 4000 verbruik materiaal voor een bepaald product. Het is handig het volgende format uit je hoofd te leren aangezien het op allerlei producten van toepassing is. Het saldo op rekening verbruik materiaal wordt berekend door: 1 + 3 -2
De standaard fabricage kostprijs van een bepaald product kan als volgt berekend worden: K – O + U
Standaard fabricage kostprijs = kosten (grondstof + loonkosten + machinekosten) - opbrengst % uitval (% x opbrengst per afgekeurd product) + uitvalkosten
Een ander productiebesturingssysteem is engineer to order. Het systeem engineer to order wordt dus gekenmerkt door het feit dat er geen productie op voorraad plaats vindt. Daarnaast is de ontwerpfase van groot belang. Egineer betekent onder andere ‘manufacturing’ of ‘bouwen’. Je kunt dit gemakkelijk onthouden doordat er dus nog iets ontworpen moet worden aangezien er geen voorraad is.
Bij engineer to order wordt net als bij de andere vormen van fabrieksboekhouding gebruik gemaakt van rubriek 6. Er zijn twee rekeningen die in deze rubriek gebruikt worden: 600 Fabricagekosten: op deze rekening worden de nacalculatorische kosten van de productie orders gedebiteerd. 610 Gecalculeerde fabricagekosten: op deze rekening worden de voorcalculatorische kosten van de productie orders gecrediteerd.
Onthoud dit door: 600 komt eerder dan 610. De N van na komt eerder in het alfabet dan de V van voor.
Backflush costing zijn de in een bepaalde periode ontstane fabricagekosten die rechtstreeks worden toegerekend aan de output in die periode. Correcties zijn alleen nodig wanneer er voorraadmutaties plaatsvinden in deze periode. Je kunt dit gemakkelijk onthouden aan de hand van het woordje ‘flush’. Je spoelt iets meteen door --- de kosten worden direct toegerekend aan de output.
De output kan uit meerdere onderdelen ontstaan, namelijk: gefabriceerde VPH
Gefabriceerde Halffabricaten en producten in bewerkingen die nog in voorraad zijn
Er zijn verschillende soorten dienstverlenende bedrijven te onderscheiden. In dit hoofdstuk wordt onderscheid gemaakt tussen drie verschillende typen. Deze zijn te onthouden aan de letters: D-O-R
Er zijn twee vormen van een aannemerscontract:
Een regiecontract. Hierbij worden de werkelijk gemaakte kosten plus een overeengekomen winstopslag aan de klant in rekening gebracht. Dit wordt gedaan in ruil voor het uitvoeren van werkzaamheden.
Aangenomen werk. Hierbij wordt er vooraf een overeengekomen totaalbedrag afgesproken om de werkzaamheden te laten verrichten.
Je kunt dit gemakkelijk onthouden doordat bij een regiecontract je zelf de ‘regie’ houdt over het bedrag voor de te verrichten werkzaamheden. Bij aangenomen werk is er al een totaalbedrag afgesproken.
Jobtime is het aantal verantwoorde uren van een medewerker in een bepaalde periode. Shoptime is het aantal uren waarvoor een medewerker gedurende een bepaalde periode bij een bedrijf in dienst is.
Je kunt dit onthouden doordat bij Jobtime het gaat om het aantal verantwoorde uren van een medewerker in een bepaalde periode. Het gaat dus om de uren die een medewerker daadwerkelijk gewerkt (job) heeft.
Bij projectgeoriënteerde bedrijven is de klantorder bepalend voor de productie order. Er is dus geen productie op voorraad. Er wordt namelijk pas besteld wanneer er een order binnen is. De boekingen van het productieproces zijn hoofdzakelijk gericht op de individuele klantorders.
ABC is een calculatiemethode. ABC legt een oorzakelijk verband tussen de kostensoorten en de kostendragers door middel van activiteiten.
Activity: aan de hand van activiteiten zoals het fabriceren van producten of het bestellen van diverse materialen.
Based: een oorzakelijk verband leggen
Costing: kostensoorten en de kostendragers
Een cost driver is een intern calculatie object. De kosten van de activiteiten worden toegerekend aan cost drivers door het vaststellen van een tarief per eenheid van deze betreffende cost driver. Onthoud dit door de letterlijke vertaling: kosten drijver – het toerekenen van kosten van de activiteiten aan de calculatie objecten wordt gedaan aan de hand van kosten veroorzakende factoren. De kosten drijvers zijn dus de factoren die de kosten veroorzaken.
De orderbehandelingskosten zijn de kosten die door een bedrijf gemaakt worden om orders gereed te maken en af te leveren worden. Je kunt dit onthouden door dat het hier gaat om de kosten die gemaakt worden voor het ‘behandelen van de orders’. Ze zijn onderdeel van de verkoopkosten.
De volgende formules zijn handig om te onthouden bij het berekenen van de resultaten:
Er ontstaat een budget resultaat wanneer er een verschil is tussen de kosten afdeling orderbehandeling en het budget afdeling orderbehandeling.
Er ontstaat een bezettingsresultaat wanneer er een verschil is tussen het budget afdeling orderbehandeling en dekking afdeling orderbehandeling.
Er ontstaat een ordergrootteresultaat wanneer er een verschil is tussen de dekking afdeling orderbehandeling en aan verkochte producten doorberekende kosten orderbehandeling.
Een rabatschaal kan gebruikt worden door een onderneming om een bedrijf te stimuleren om een klein aantal orders maar met een groot bedrag te plaatsen. Dit resulteert in het ontstaan van een voordelig ordergrootteresultaat. Een glijdende rabatschaal is een tabel waarin wordt weergeven welke percentages horen bij diverse omzetklassen. Je kunt dit onthoudend doordat een ander woord voor rabat is een korting. Naar mate de ordergrootte kleiner wordt, wordt de korting groter.
De invloed van het seizoen op de normale bezetting kan bekeken worden door middel van indexcijfers.
Er is sprake van laagseizoen wanneer de indexcijfers laag zijn bijvoorbeeld 75 of 90.
Er is sprake van hoogseizoen wanneer de indexcijfers hoog zijn bijvoorbeeld 105 of 130.
Je kunt dit onthouden doordat wanneer er laagseizoen is, de indexcijfers onder de honderd liggen.
Wanneer er sprake is van hoogseizoen, liggen de indexcijfers boven de honderd.
Ook hier kan opnieuw gebruik gemaakt worden van de Z-figuur om het budgetresultaat en het bezettingsresultaat te berekenen. Het budgetresultaat wordt berekend door het verschil te nemen van rekening 530 Kosten afdeling onderhoud en rekening 531 budget afdeling onderhoud. Het bezettingsresultaat wordt berekend door het verschil te nemen van rekening 532 Te dekken budget afdeling onderhoud en rekening 535 Dekking afdeling onderhoud.
Bij een voorraad kan onderscheid gemaakt worden tussen de economische en de technische voorraad. De technische voorraad is de voorraad die fysiek / zichtbaar in het bedrijf aanwezig is.
De economische voorraad is de voorraad waarover de onderneming een prijsrisico loopt. Deze wordt berekend door: technische voorraad grondstof + de voorkopen grondstof – grondstof die bij normaal verbruik nodig is in verband met voorverkopen van eindproduct.
Een onderneming kan zich bevinden in een hausse positie of een baisse positie. Een hausse positie is een positie waarin een prijsstijging op de inkoopmarkt voor een onderneming gunstig is. Een prijsdaling is daarentegen ongunstig. De baisse positie is een positie waarin een prijsstijging op de inkoopmarkt voor een onderneming ongunstig is. Een prijsdaling is dus daarentegen gunstig voor de onderneming.
Je kunt dit gemakkelijk onthouden doordat baisse-positie = BAD = niet goed = ongunstig. Een prijsstijging op de inkoopmarkt is dus ongunstig voor de betreffende onderneming. Wanneer het voor de baisse positie ongunstig is, geldt dat het voor de hausse positie gunstig is.
Absorption costing (AC) houdt in dat de kostprijs per product steeds berekend wordt door zowel de constante kosten als de variabele kosten aan de producten door te berekenen.
Je kunt dit gemakkelijk onthouden aan het woordje ‘absorption’ --- absorberen --- alle kosten (zowel constant als variabel) worden geabsorbeerd/meegenomen.
Een knelpuntsfactor is het relatief meest schaarse product binnen deze betreffende organisatie.
Je kunt dit onthouden doordat het hier gaat om iets dat knelt. Aangezien het productiemiddel onvoldoende aanwezig is in de onderneming kan de productie niet soepel verlopen. Er ‘knelt’ dan iets in het productieproces.
Dit hoofdstuk bevat geen TentamenTickets.
JoHo can really use your help! Check out the various student jobs here that match your studies, improve your competencies, strengthen your CV and contribute to a more tolerant world
There are several ways to navigate the large amount of summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter.
Do you want to share your summaries with JoHo WorldSupporter and its visitors?
Field of study
Je vertrek voorbereiden of je verzekering afsluiten bij studie, stage of onderzoek in het buitenland
Study or work abroad? check your insurance options with The JoHo Foundation
Add new contribution