Deze Samenvatting Complete International Law: Text, Cases and Materials van Ademola Abass is geschreven in 2016

Hoofdstuk 1. Internationale wet in moderne context

Niet lang geleden werd internationaal recht eigenlijk niet zo serieus genomen, de laatste vijftig jaar heeft er echter een verandering plaatsgevonden. Het is een rechtsgebied dat aan belang wint en ook steeds meer in de belangstelling staat.

1.1.Geschiedenis: onderscheid tussen herkomst en documentatie

Sommige auteurs zeggen dat internationaal recht begon bij de vrede van Westfalen in 1648, die het einde van de dertigjarige oorlog betekende. Andere schrijvers laten het internationale recht echter beginnen in de periode na de Renaissance. Het is echter nog niet zo eenvoudig te zeggen wanneer het internationale recht is ‘geboren’. Lastig is bijvoorbeeld te achterhalen wanneer het internationale recht in China is ontstaan.

De bekende Nederlandse jurist Hugo de Groot wordt vaak aangehaald als iemand die met een systeem van regels de basis legde voor de documentatie van het internationaal recht. Dit moeten we dus onderscheiden van de herkomst van het internationaal recht. Deze ligt veel eerder: al in de tweede helft van de Middeleeuwen begon het internationale recht te groeien. Het onderscheid  tussen formele documentatie en herkomst wordt vaak niet gemaakt en is wel belangrijk! Een ander probleem ligt in de vraag wie het internationale recht heeft gedocumenteerd en welke parameters zijn gebruikt om te bepalen wat iets tot internationaal recht maakt. Daarbij is het belangrijk te bedenken dat verschillende landen ook een verschillende mate van civilisatie kennen. Europa staat bijvoorbeeld op nummer 1, China op nummer 5. Als voorbeeld wordt het beginsel van goede trouw genoemd. Hoewel het niet exact hetzelfde is als het hedendaagse beginsel, kan iets van dit beginsel al worden gevonden in de manier waarop Noord-Afrikaanse stammen ‘stilzwijgende handel’ met elkaar dreven.

1.2.De betekenis en het concept van internationaal recht

De klassieke definitie van internationaal recht komt van Jeremy Bentham, een Engelse filosoof. Hij beschrijft het internationale recht als het soort recht bestaande uit veranderlijke transacties tussen soevereine staten. Er zijn verschillende definities in omloop. Sommigen meenden dat internationaal recht niet alleen tussen staten geldt maar ook tussen individuen.

1.2.1.Definitie en autoriteit

Hoewel het internationaal recht in de loop van de negentiende eeuw nog met name tussen staten gold, kwamen daar in de twintigste de internationale organisaties als zelfstandig erkende rechtssubjecten. We moeten ook nu nog individuele personen niet te snel als subject van internationaal recht beschouwen. Ze hebben een heel andere status dan internationale organisaties, ze missen de platforms die deze organisaties en staten wel hebben. Hoewel staten nog steeds de belangrijkste subjecten zijn in het internationaal recht is het niet meer juist dat internationaal recht alleen tussen staten geldt. De definitie van internationaal recht is dan ook: een geheel van regels en principes, bestaande uit verschillende bronnen, inclusief verdragen en gewoontes, die de subjecten van internationaal recht hebben geaccepteerd als bindend in relaties met staten, rechtspersonen en natuurlijke personen.

Belangrijk aan deze definitie is dat het internationaal recht ook voor andere entiteiten dan staten geldt, dat het de bronnen van internationaal recht noemt, maar deze niet beperkt tot verdragen of gewoonten. Verder is van belang dat de autoriteit van het internationale recht voortvloeit uit de bindende kracht die de subjecten er zelf aan gegeven hebben en dat internationaal recht niet alleen tussen staten geldt, maar ook tussen staten en natuurlijke of rechtspersonen.

1.2.2.  Onderscheid tussen publiek en privaat internationaal recht

Internationaal recht omvat zowel publiekrecht als privaatrecht. Publiekrecht is daarbij het recht dat tussen Staten onderling geldt, privaatrecht is het recht dat geldt tussen natuurlijke personen of rechtspersonen, bijvoorbeeld als er een conflict ontstaat dat tussen partijen in meerdere landen speelt. Hoewel deze twee rechtsgebieden te onderscheiden zijn, zijn ze niet los van elkaar te zien en zijn ze soms allebei relevant in een procedure. Een belangrijke constatering is dat als in sommige gevallen geen beroep kan worden gedaan op het internationaal privaatrecht, dit een schending kan zijn van het internationaal publiekrecht. .

1.2.3. Algemeen, regionaal en particulier internationaal recht

In het internationaal publiekrecht kan nog een verdere categorisering worden aangebracht. Er is een algemeen geheel van regels dat voor (een meerderheid van) alle Staten geldt. Sommige regels gelden echter met name voor specifieke regio’s. Vandaar dat we onderscheid maken tussen algemeen en regionaal internationaal recht. Sommige regels van internationaal publiekrecht zijn ook te merken als ‘particulier internationaal recht’. Deze categorie bevat de regels die in een aantal Staten gelden, onafhankelijk van hun geografische ligging. Dit laatste is dus het onderscheidend element tegenover het regionale recht.

Algemene internationale regels hebben een universele basis, ze vinden hun basis in algemene verdragen, bijvoorbeeld het Handvest van de Verenigde Naties. Regionale regels vinden hun basis vaak in specifieke conventies, afgesloten tussen enkele staten. Regionale en particuliere regels zijn ondergeschikt aan algemene regels van internationaal recht. Bij een botsing bevatten algemene regels vaak een conflictregeling. Een voorbeeld is artikel 103 van het VN-Handvest. Daaruit volgt dat de regels uit het Handvest voorgaan op andere internationale afspraken. Uit artikel 53 van het verdrag van Wenen volgt bijvoorbeeld dat een dwingende norm (ius cogens) van internationaal