Positieve bekrachtiging is een leerprincipe waarbij de kans op herhaling van gewenst gedrag toeneemt door het toevoegen van een positieve prikkel na dat gedrag. Deze prikkel kan bestaan uit een beloning, compliment, of andere vorm van erkenning.

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van positieve bekrachtiging?

• Toevoegen van een positieve prikkel: In tegenstelling tot straf, voegt positieve bekrachtiging iets toe aan de omgeving van de persoon. Dit kan een concreet object zijn, zoals een snoepje, of een abstracte beloning, zoals lof of aandacht.
• Verhoogt de frequentie van gewenst gedrag: Het doel van positieve bekrachtiging is om de kans te vergroten dat de persoon het gewenste gedrag in de toekomst vaker zal vertonen.
• Focus op wat goed gaat: In plaats van te focussen op het corrigeren van ongewenst gedrag, richt positieve bekrachtiging de aandacht op het versterken van gewenst gedrag.

Waarom is positieve bekrachtiging belangrijk?

• Effectiever dan straf: Studies tonen aan dat positieve bekrachtiging effectiever is dan straf om gedrag te veranderen op de lange termijn.
• Verhoogt motivatie: Positieve bekrachtiging kan leiden tot een verhoogde motivatie en een positievere instelling.
• Versterkt de band: Door positieve bekrachtiging te gebruiken, kun je een sterkere band opbouwen met de persoon die je wilt beïnvloeden.

Hoe wordt positieve bekrachtiging in de praktijk toegepast?

• In het onderwijs: Leerkrachten kunnen positieve bekrachtiging gebruiken om goed gedrag van leerlingen te stimuleren, zoals door complimenten te geven of stickers te verstrekken.
• Op het werk: Managers kunnen positieve bekrachtiging gebruiken om de prestaties van hun medewerkers te verbeteren, bijvoorbeeld door bonussen te geven of extra vakantiedagen toe te kennen.
• In de opvoeding: Ouders kunnen positieve bekrachtiging gebruiken om hun kinderen gewenst gedrag aan te leren, zoals door complimenten te geven of kleine cadeautjes te geven wanneer hun kinderen goed gedrag vertonen.

Praktijkvoorbeeld

Een ouder wil dat zijn kind zijn kamer opruimt. De ouder kan positieve bekrachtiging gebruiken door het kind te complimenteren wanneer het zijn kamer netjes heeft opgeruimd. Dit kan het kind motiveren om zijn kamer in de toekomst vaker op te ruimen.

Kritische kanttekeningen

• Kan leiden tot afhankelijkheid: Als positieve bekrachtiging te overmatig wordt gebruikt, kan de persoon afhankelijk worden van de beloning en het gewenste gedrag niet meer vertonen zonder beloning.
• Niet altijd effectief: Positieve bekrachtiging is niet altijd effectief bij alle mensen of in alle situaties.
• Kan oneerlijk worden ervaren: Als de beloning niet in verhouding staat tot het gewenste gedrag, kan de positieve bekrachtiging oneerlijk worden ervaren.