Werkgroepcasus I: De Wouwse Tol

ABRvS 5 december 2012, ECLI:NL:RVS:2012:BY5105

Vragen

Vraag 1

Startvraag.

Vraag 2

Als gevolg van welke bestuurshandeling is (volgens De Wouwse Tol) de schade die ze vergoed wil krijgen ontstaan?

Vraag 3

Komt de schade die een dergelijke bestuurshandeling doorgaans met zich brengt, steeds in aanmer- king voor een tegemoetkoming?

Vraag 4a 

Het onderzoek van een bestuursorgaan of een voorgenomen besluit onevenredige gevolgen heeft voor een belanghebbende, kan plaatsvinden aan de hand van twee verschillende bestuursrechtelijke beginselen. Welke twee?

Vraag 4b

Welke van deze beginselen speelt in bovenstaande uitspraak een rol en waarom?

Vraag 5a

In de zaak over De Wouwse Tol kon de gelaedeerde niet bestuursrechtelijk procederen tegen het nadeel veroorzakende bestuurshandelen. Waarom niet? Leg uit waarom desondanks bij de bestuurs- rechter kan worden geprocedeerd over de compensatie van het nadeel.

Vraag 5b 

Stel dat wel geprocedeerd kan worden tegen het (appellabele) besluit dat nadeel veroorzaakt. Is procederen tegen dat besluit een voorwaarde voor het krijgen van compensatie voor het door dat besluit veroorzaakte nadeel?

Vraag 6a

In het huidige bestuursrecht kunnen het nadeelveroorzakende besluit en het besluit over de com- pensatie van het geleden nadeel in de meeste gevallen grotendeels onafhankelijk van elkaar worden genomen en beoordeeld, terwijl dat in het verleden niet altijd het geval was. Welke voordelen van die splitsing van besluiten kunt u noemen?

Vraag 6b 

Welke nadelen kunt u noemen?

Vraag 7

Waarom krijgt de Wouwse Tol de gestelde schade niet vergoed van de minister?

Vraag 8

In rechtsoverweging 7.2 maakt de Afdeling duidelijk op welke wijze zij de beslissing van het be- stuursorgaan of sprake is van een normaal maatschappelijk (ondernemers)risico zal toetsen. Is sprake van een marginale of van een volle toetsing? Wat is uw mening over die rechtsoverweging?

Vraag 9 

In rechtsoverweging 8 beoordeelt de Afdeling de zorgvuldigheid van de referentiegroep die door de schadecommissie (en verweerder) is gebruikt ter bepaling van de omzetdaling. Betreft het hier de beoordeling van de abnormale last of van de speciale last van de Wouwse Tol?

Vraag 10 

Hoe oordeelt de Afdeling uiteindelijk in bovenstaande tussenuitspraak over het besluit van de mi- nister?

Werkgroepcasus II: De tijdelijke omzettingsvergunning

Rechtbank Midden-Nederland 15 januari 2014, ECLI:NL:RBMNE:2014:107

Vragen

Vraag 1  

Startvraag.

Vraag 2 

In deze uitspraak behandelt de rechtbank de vraag naar de aansprakelijkheid van de overheid op grond van het beginsel van gelijkheid voor de openbare lasten (het égalitébeginsel) aan de hand van het – al wel aangenomen en in het Staatsblad gepubliceerde, maar – nog niet in werking getreden artikel 4:126 Awb. Leg uit waarom dat naar uw oordeel al dan niet gerechtvaardigd is.

Vraag 3 

Welke schade wil de appellant graag vergoed zien?

Vraag 4 

Leg uit hoe de rechtbank tot de conclusie komt dat geen sprake is van schade. Bent u het met de rechtbank eens?

Vraag 5 

In rechtsoverweging 7.2 gaat de rechtbank in op de vraag of de schadeveroorzakende handeling wel kan worden gekwalificeerd als een ‘handeling van een bestuursorgaan in de rechtmatige uitoefening van zijn publiekrechtelijke bevoegdheid of taak’. Wat is de conclusie? Kunt u een besluit bedenken waarvoor een andere conclusie gerechtvaardigd zou zijn?

Antwoordindicatie 

Werkgroepcasus 1 

Vraag 1

Bij besluit van 18 januari 2011 heeft de minister een verzoek van de Wouwse tol om nadeelcompensatie voor schade als gevolg van groot onderhoud aan de Rijkswegen A4, A17 en A58 afgewezen. Bij advies van 15 november 2010 heeft de schadecommissie de minister geadviseerd het verzoek af te wijzen, omdat de wegwerkzaamheden, waaronder de afsluiting van een afslag, niet tot een omzetdaling van ten minste vijftien procent van de gemiddelde jaaromzet in de drie aan de wegwerkzaamheden voorafgaande kalenderjaren hebben geleid, zodat de door De Wouwse Tol geleden schade binnen het normale ondernemersrisico als bedoeld in artikel 3 van de Regeling, valt.  

Vraag 2 

Het afsluiten van de weg als gevolg van onderhoud (wegwerkzaamheden en een volledige afsluiting van de weg)

Vraag 3 

 Nee niet altijd, het bestuursorgaan heeft beleidsvrijheid om dit te bepalen. Er hoeft geen nadeelcompensatie te worden betaald als de schade voor de aanvrager voorzienbaar was of behoorde te zijn en hij bewust het risico heeft genomen dat hij de schade zou lijden = normaal maatschappelijk risico. 

Vraag 4a

Het evenredigheidsbeginsel en egalitebeginsel. 

Vraag 4b

Het egalitebeginsel, want gaat om nadeelcompensatie.

Vraag 5a 

Het betreft feitelijk handelen, dus dan kom je eerder bij de civiele rechter uit.Als het nadeel is veroorzaakt door feitelijk overheidshandelen, is het mogelijk tegen het besluit bij bestuursrechter te procederen 

Ongeacht of nadeel is veroorzaakt door feitelijke handeling, kijk je of er een wettelijke regeling is die nadeelcompensatie beoordeelt, is reactie op verzoek daarop een besluit om naar de bestuursrechter te gaan.

Vraag 5b 

Procederen tegen het nadeel veroorzakende besluit hoeft niet maar het mag wel. De burger kan wachten met het verzoek voor toekenning nadeelcompensatie tot schade duidelijk is.

Vraag 6

Voordeel bestuur: 
-           Over de nadeelcompensatie hoeft niet direct te worden beslist in het nadeel veroorzakende besluit.

Voordeel burger: 
-           Procederen tegen het nadeel veroorzakende besluit hoeft niet (mag wel). 

Nadelen:
 -          Procedures tegen het besluit, ook als
            iedereen meent dat het besluit juist is. 

Vraag 7

De minister zegt dat als je Wouwse tol vergelijkt met anderen zij niet boven die 15% uitkomen.

Vraag 8

 De bestuursrechter toetst de besluitvorming op rechtmatigheid en daarmee dus ook aan het égalitébeginsel. Dat is enkel marginaal toetsen. 

Uit Wouwse Tol blijkt: Normaal maatschappelijk risico: Bij beoordelingsvrijheid van BO toetst de rechter dit terughoudend. Rechter stelt wel hoge eisen aan motivering van het percentage uit de Wouwse Tol. Dus wel indringende marginale toetsing.

Vraag 9 

Sprake van Abnormale last ‘buiten het normaal maatschappelijk risico vallend’, hoogte van schadebedrag is namelijk aan de orde. Is Wouwse tol harder benadeeld dan anderen àdit is niet aan de orde in casu. Dus speciale last wordt niet besproken in deze uitspraak. 

Vraag 10 

R.O. 7.3:  15 % zou best kunnen, maar hoe hoger de drempel hoe beter je moet motiveren. Hier niet voldoende gemotiveerd. Namelijk niet voldoende gemotiveerd met betrekking tot differentiatie horecabedrijven.

Vraag 11 

Drempel is te hoog, drempel van 10% vastgesteld (want zelf in de zaak voorzien) en kent  nadeelcompensatie toe van ruim 72.000 euro. 

Werkgroepcasus II

Vraag 1 

Eiser voert aan dat hij € 50.000,- schade heeft geleden als gevolg van het verlenen van een omzettingsvergunning voor de woning boven zijn woning. Hij geeft aan dat zijn woning hierdoor 50.000 euro in waarde is gedaald. Verweerder stelt zich op het standpunt dat de door eiser gestelde schade zich niet daadwerkelijk heeft voorgedaan, omdat de woning van eiser niet is verkocht. 
Rechtsvraag: heeft eiser aanspraak op nadeelcompensatie op grond van het égalitébeginsel ?

Vraag 2 

Het is gerechtvaardigd, Als rechter kan je niet altijd nog niet in werking getreden recht toepassen. In dit geval levert het geen verschil op. De ontwikkelingen die zich in de bestuursrechtelijke jurisprudentie rondom het leerstuk
nadeelcompensatie hebben afgetekend zijn hierin gecodificeerd. 

Vraag 3 

De waardevermindering van zijn pand.  

Vraag 4 

Eens:  er is nog geen sprake van reële schade want de woning is nog niet verkocht. 

Vraag 5 

Voorbeeld besluit die puur en alleen particulier belang: lastig om iets te verzinnen dat niet  in het algemeen belang is. Bijna altijd in het algemeen belang. Zeker als het gaat om
besluiten. Het antwoord is dus nee: ieder besluit wordt genomen in het kader van de uitoefening van een publieke taak.