Arbeidsrecht Hoorcolleges - Rechten UL B2 (2019-2020)

Deze bundel bevat alle hoorcolleges (vijf) die in het collegejaar 2019-2020 gegeven zijn voor het vak Arbeidsrecht, onderdeel van de Bachelor Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden.

Bundle items:

Arbeidsrecht hoorcollege 1 - Rechten UL B2 (2019-2020)

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege?Kenmerken van het arbeidsrechtHoe wordt ongelijkheidscompensatie tot stand gebracht?De arbeidsovereenkomstDe inhoud van het arbeidsrecht is politiek geladen. Een VVD'er heeft er een andere mening over dan SP'er. Het is belangrijk om dit altijd te onthouden. Het recht is gevormd op basis van politieke overtuigingen. Bijzonder aan het arbeidsrecht is dat het een integratie is van de rechtsgebieden publiek- en privaatrecht. De inhoud van de privaatrechtelijke arbeidsovereenkomst wordt immers op heel veel vlakken door dwingend publiekrecht bepaald. Ook is ongelijkheidscompensatie kenmerkend: de bescherming van de economisch zwakkere partij (de werknemers). Daarnaast zijn er de collectieve aspecten van cao's, medezeggenschapsregelingen en stakingen. Ook grondrechten spelen een rol bij de inhoud van arbeidsovereenkomsten. De invoering van dwingend recht. Beslissingen worden aan individuen onttrokken, omdat men meent dat de wetgever deze beter voor hen kan maken. Vaak kan echter wel ten gunste van de werknemer van dwingend recht afgeweken worden.'Wezen gaat voor schijn'. Soms is de papieren werkelijkheid anders dan de wezenlijke situatie. Er moet dan geoordeeld worden op basis van de werkelijke situatie, het 'wezen' van de zaak.Collectieve arbeidsvoorwaardenvorming.Ontslagbescherming.De kantonrechter als een toegankelijke rechterSociale zekerheid. Dit maakt werknemers minder afhankelijk van werkgevers. Het wel of niet bestaan van een arbeidsovereenkomst is in veel casus cruciaal. Wanneer je een arbeidsovereenkomst hebt, heb je immers toegang tot de bescherming van het arbeidsrecht. Anders niet. De eerste vereiste voor het bestaan van een...

Lees verder over Arbeidsrecht hoorcollege 1 - Rechten UL B2 (2019-2020)

Arbeidsrecht hoorcollege 2 - Rechten UL B2 (2019-2020)

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege?Plichten werknemerPlichten werkgeverWerkgeversaansprakelijkheid De belangrijkste plicht van de werknemer is natuurlijk het verrichten van arbeid. In principe moet dit persoonlijk (art. 7:659). Ook moet hij aanwijzingen van de werkgever volgen (art. 7:660). Verder is er een geheimhoudingsplicht van bedrijfsgeheimen. Daarnaast kan er in het contract een concurrentiebeding opgenomen zijn (art. 7:654). Dit beding bepaalt dat de werknemer bij afloop van het contract niet bij een concurrent in dienst mag treden. Bij het invoegen van zo'n beding in een contract voor bepaalde tijd gelden extra regels. Dit omdat het concurrentiebeding de vrijheid van de werknemer buiten de arbeidsovereenkomst beperkt.Ook een aanpassing van de arbeidsvoorwaarden is mogelijk (art. 7:611). Dit houdt in dat je je als goed werknemer soms aan moet passen aan een wijziging van de omstandigheden. Voorwaarde hiervoor is dat de aanpassing redelijkerwijs te vergen is van de werknemer en dat het gaat om duidelijk gewijzigde omstandigheden voor de werkgever. Het moet noodzakelijk zijn om iets te veranderen. Het korten van lonen is vrijwel in alle omstandigheden onmogelijk. Dit omdat lonen worden gezien als het belangrijkste recht dat de werknemer uit de arbeidsovereenkomst heeft. Over het algemeen dient de werknemer zich als een 'goed werknemer' te gedragen. De belangrijkste plicht van de werkgever is het betalen van loon (art. 7:627). Wanneer werkgevers niet werken, is er een bepaalde risicoverdeling. Wanneer werknemers niet werken vanwege bedrijfseconomische/organisatorische redenen (er zijn bijvoorbeeld te weinig opdrachten), komt dit voor rekening van de werkgever. Een staking komt echter meestal voor rekening van de werknemers. De algemene norm van 'goed...

Lees verder over Arbeidsrecht hoorcollege 2 - Rechten UL B2 (2019-2020)

Arbeidsrecht hoorcollege 3 - Rechten UL B2 (2019-2020)

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege?Beëindigingswijzen arbeidsovereenkomstDe ontslaggrondenIs het nieuwe ontslagrecht te moeilijk?Het cocktailontslag als de oplossing?Wat de werknemer kan doen tegen een ontslagOntslag op staande voetTransitievergoedingHet ontslagrecht is bedoeld om werknemers te beschermen. Vrijwilligheid is in het arbeidsrecht namelijk een beperkt concept. Mensen zijn vaak afhankelijk van hun baan. Allereerst is einde van rechtswege mogelijk. Hiervan is sprake als het een contract voor bepaalde tijd is, of er een ontbindende voorwaarde in opgenomen is. De beeïndiging gaat dan vanzelf. Ten tweede kan de arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden beëindigd worden. Dit is tweezijdig, en gaat via een beëindigingsovereenkomst. Daarnaast is er opzegging. Dit vindt eenzijdig plaats. (Kan zowel vanuit werkgever als werknemer) Ten slotte is er nog ontbinding, dit doet de rechter.In zijn eerste troonrede in 2013 zei Willem-Alexander dat het ontslagrecht eerlijker en eenvoudiger zou worden door één ontslagroute voor te schrijven voor alle werknemers. Het is echter maar zeer de vraag of dit zo is. Het is in ieder geval niet eenvoudiger geworden. Het heeft er wel toe geleid dat mensen eerder buiten het recht om, via onderhandelingen tot een oplossing proberen te komen. Er is een UWV-procedure als het gaat om een ontslag vanwege een verval van arbeidsplaatsen of een reorganisatieontslag. Ook een ontslag vanwege langdurige arbeidsongeschiktheid (meer dan 2 jaar) moet via het UWV geregeld worden.Van een ontbindingsprocedure bij de rechtbank is sprake in de volgende gevallen: Herhaaldelijk kortdurend ziekteverzuim, disfunctioneren, verwijtbaar handelen, weigeren arbeid wegens ernstig gewetensbezwaar, en een verstoorde arbeidsverhouding. Ten...

Lees verder over Arbeidsrecht hoorcollege 3 - Rechten UL B2 (2019-2020)

Arbeidsrecht hoorcollege 4 - Rechten UL B2 (2019-2020)

Welke onderwerpen worden in het hoorcollege behandeld?Het stakingsrechtDe collectieve arbeidsovereenkomstGebondenheid aan CAO (art. 9 Wet CAO)Algemeen verbindendverklaringOndernemingsraden Het stakingsrecht is een onmisbaar onderdeel van de collectieve onderhandelingsvrijheid (art. 6 lid 4 ESH). In het arrest van 1986 over spoorstakingen bepaalde de Hoge Raad dat het Europees Sociaal Handvest rechstreekse werking in Nederland heeft. Het biedt een tegenwicht tegen de macht van werkgevers. Staken is toegestaan als er een prikkel van kan uitgaan op de onderhandelingen (Amsta, AA 79). Het is ook toegestaan tegen overheidsmaatregelen die ingrijpen in arbeidsvoorwaarden. Er is echter geen recht op loon.Het is echter niet altijd toegestaan, bijvoorbeeld als grote maatschappelijke ontwrichting dreigt. Zo was een staking van bagageverwerkers op Schiphol niet toegestaan, omdat dan enorme opstoppingen zouden ontstaan. Soms moeten stakingen ook van te voren aangekondigd worden. Van groot belang zijn echter wel de rechten van derden. Die kunnen voor beperkingen op het stakingsrecht zorgen. Ook algemene belangen als de openbare orde en de volksgezondheid moeten niet te erg in gevaar komen. Een politiestaking tijdens een voetbalwedstrijd was zo bijvoorbeeld verboden. In Nederland wordt echter vooral gepolderd, er geldt een overlegeconomie. Dit vindt ook binnen de arbeidsverhoudingen plaats. Op privaatrechtelijk gebied zijn er de Stichting van de arbeid, cao-overleggen, Pensioenfondsen en de Ondernemingsraad. Publiekrechtelijk zijn er de Sociaal Economische Raad en de verschillende bedrijfscommissies. De collectieve onderhandelingen moeten leiden tot cao's. Stakingen vormen dan een stok achter de deur. CAO's hebben dus een pacificatiefunctie en zorgen voor uniformering. Dit vergemakkelijkt...

Lees verder over Arbeidsrecht hoorcollege 4 - Rechten UL B2 (2019-2020)

Arbeidsrecht hoorcollege 5 - Rechten UL B2 (2019-2020)

Welke onderwerpen worden in het hoorcollege behandeld?Sociale zekerheid algemeenPensioenWerknemersverzekeringen Sociale zekerheid heeft verschillende doelen. Allereerst gaat het om inkomensvervanging, bijvoorbeeld vanwege arbeidsongeschiktheid, werkloosheid, ouderdom of zorgtaken. Ook biedt het inkomensbescherming, om kosten die lastig met een arbeidsinkomen te dekken zijn, te verzekeren. Dit is bijvoorbeeld de ziektekostenverzekering. Ook geldt het om inkomensgeneratie en participatie te stimuleren, bijvoorbeeld als re-integratie van arbeidsongeschikten, sociale werkvoorziening, etc.Sociale zekerheid is dus verplichte solidariteit. Dit biedt schaal- en efficiencyvoordelen. Ook geldt het als een correctie op het marktfalen. Niet alles is immers via de marktwerking op een goede manier te regelen. Verder is het ook een vorm van paternalisme. Hierover is ook een politieke discussie, over hoe ver de bemoeienis van de overheid moet gaan. Ten slotte is sociale zekerheid ook een vorm van herverdeling van welvaart: 'de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten'. Het uitgangspunt is dat er overheidszorg beschikbaar is, mits je voldoende hebt gedaan om te voorkomen dat je geen steun nodig hebt. Uiteraard is ook dit gevoelig voor politieke inkleuring.In het heden ligt vooral de nadruk op de participatie- en re-integratiefunctie van sociale zekerheid. Je wordt voor de bijstand geacht algemeen geaccepteerde arbeid te aanvaarden. Dit komt bijvoorbeeld naar voren in art. 9 Participatiewet.WW: passende arbeid (art. 24 lid 3). Het moet gaan om arbeid die vergelijkbaar is met de arbeid die je eerst had. Dit is beperkter dan 'algemeen geaccepteerde arbeid'. Na verloop van tijd moet je je steeds ruimer opstellen op de arbeidsmarkt, en steeds meer arbeid accepteren. De basis wordt gevormd door de AOW. In 2019 is de...