Article summary with Fragmentation or Differentiation: Questioning the Crisis in Psychology by Zittoun, Gillespie & Cornish - 2009
...........Read morePersoonlijkheidspsychologie heeft veel vooruitgang geboekt in de laatste tijd met betrekking tot theorie en onderzoek, maar het ontbreekt nog steeds aan een uitgebreide theorie over de gehele persoon. In dit artikel worden er vijf principes besproken die gebruikt kunnen worden voor een integratieve theorie over de gehele persoon. Dit wordt het Big Five model van persoonlijkheidskenmerken genoemd.
In het veld van de psychologie werd er vaak gedacht dat situationele (omgevingsfactoren) belangrijkere voorspellers waren van gedrag dan persoonlijkheidsfactoren. Er is nu echter bewijs voor dat persoonlijkheidsfactoren een grote invloed hebben op mensen hun keuzes. Volgens de Big Five zijn er vijf persoonlijkheidsfactoren die individueel verschillen, namelijk extraversie (introversie), neuroticisme (negatief affect), zorgvuldigheid (laksheid), vriendelijkheid (onvriendelijkheid), en openheid voor ervaringen (geslotenheid). Deze Big Five, geïntroduceerd door persoonlijkheidspsychologie, is een belangrijke stap geweest voor het veld van de persoonlijkheidspsychologie. Echter ontbreekt er dus nog steeds een uitgebreide theorie over de gehele persoon. Zo’n theorie beschrijft de eigenschappen die alle mensen hebben, hoe sommige mensen verschillen op bepaalde eigenschappen en de patronen van het leven van een individu. De vijf principes die in dit artikel worden beschreven kunnen gebruikt worden door onderzoekers, beoefenaars, en andere geleerden om het individuele menselijke leven te begrijpen.
Dit principe houdt in dat de levens van mensen allemaal variaties zijn op een algemeen evolutionair ontwerp. Om de individualiteit van mensen te begrijpen is het daarom van belang om te weten wat mensen ‘mens’ maakt, dus wat zijn de overeenkomsten tussen alle mensen? Volgens Freud en de psychoanalytische theorieën leven alle mensen in conflict en worden zij gestuurd door krachten die zij niet kunnen controleren. Volgens Roger, Maslow en andere humanisten hebben alle mensen een behoefte tot zelfontwikkeling en ontplooiing. Volgens behavioristen zoals Skinner en Bandura zijn alle mensen vervormbaar en bepalen de ervaringen in hun leven wie zij uiteindelijk worden. Volgens het huidige principe is de mens het beste te begrijpen vanuit menselijke evolutie omdat veel mensen overeenkomsten hebben. Daarom is het belangrijk dat evolutionaire persoonlijkheidspsychologie niet als een alternatief wordt genoemd voor bovengenoemde theorieën, maar dat het in plaats daarvan een uitgangspunt is voor alle theorieën over persoonlijkheid. Het moet dus het eerste principe zijn voor theorieën die persoonlijkheid willen beschrijven.
Volgens de evolutietheorie zijn mensen ontworpen door natuurlijke selectie. Gedragingen die hen hielpen om te overleven zijn gebleven. Elk mens dat nu leeft heeft een unieke variatie op dit algemene ontwerp. De vraag is echter: wat is dit algemene ontwerp precies? Persoonlijkheidspsychologen die de evolutietheorie hebben gebruikt als uitgangspunt benoemen vaak de ‘de omgeving van het evolutionair aangepast zijn (EEA)’. Dit beschrijft specifieke aanpassingen die zijn geëvolueerd op basis van de benodigdheden van mensen, zoals het kunnen jagen en samen kunnen wonen. Dit wordt ook wel ‘modaliteit’ genoemd. Mensen bestaan uit een heleboel modules, die elk zijn ontworpen door natuurlijke selectie als reactie op een probleem zodat mensen konden blijven overleven. Zo zijn er modules voor het vinden van een seksuele partner, het beschermen van kinderen, bedriegers kunnen herkennen en sociaal kunnen zijn. De dingen die mensen onderscheiden van andere wezens is dat mensen dingen kunnen plannen, bondgenoten kunnen vormen, conflicten kunnen beoordelen, taal kunnen ontwikkelen en een cultuur kunnen ontwikkelen.
Persoonlijkheid moet worden geanalyseerd op het niveau van basisbehoeften (voeding, water, zuurstof en slaap), aangeboren sociaal-cognitieve mechanismen (gevoeligheid voor bedriegers, de neiging om mensen te classificeren in groepen, gezichtsuitdrukkingen herkennen), psychologische behoeften (autonomie, competentie en verbondenheid) en socio-culturele gedragingen (het maken van kleding, huisdieren houden, religie). Vooral de psychologische behoeften zijn interessant voor persoonlijkheidsonderzoekers en volgens, omdat menselijk gedrag vaak wordt bepaald door mensen hun behoefte aan autonomie, competentie, en verbondenheid met anderen. Evolutietheorie is dus een belangrijke context voor het begrijpen van individueel gedrag, doordat zij een algemeen ontwerp voor menselijk gedrag beschrijven waarop individuen kunnen verschillen. Dit algemeen ontwerp bevat mensen hun neiging om te leren, te praten, sociaal te kunnen zijn en gedragsuitdrukkingen die agressief en/of altruïstisch zijn. Daarnaast bevat het algemene ontwerp ook andere sociale neigingen, zoals religie en traditie, die mensen hebben geholpen om in groepsverband te kunnen leven.
Er zijn variaties tussen mensen op een aantal brede, dispositionele eigenschappen die belangrijk zijn voor een sociaal leven, zoals extraversie, dominantie, vriendelijkheid, nauwkeurigheid, depressiviteit, kwetsbaarheid enzovoorts. Verschillen in deze eigenschappen van mensen zijn verklarend voor individuele verschillen in gedrag, gedachten, en keuzes. Dispositionele eigenschappen zijn eigenschappen die beschrijven hoe een persoon zich aanpast aan de sociale wereld: hoe een mens dingen doet, denkt, of voelt. Deze persoonlijkheidskenmerken zijn een schets van menselijke individualiteit die beschrijven hoe mensen zich (meestal) gedragen voor een langere periode (maar niet voor altijd). Als iemand extravert is bijvoorbeeld, dan zal deze persoon eerder naar een feest gaan dan iemand die introvert is. Deze eigenschappen zijn belangrijk geweest voor persoonlijkheidspsychologie. Er zijn wel een aantal onderzoekers geweest die persoonlijkheid hebben proberen te beschrijven zonder het gebruik van deze eigenschappen, wat bekend staat als het persoon-omgevingsdebat. Volgens deze onderzoekers is menselijk gedrag gebaseerd op de omgeving en zijn eigenschappen niet zo bepalend voor gedrag. De uitkomst van dit debat was dat persoonlijkheidspsychologie niet zonder de eigenschappen kan. De eigenschappen wonnen dus van de omgeving en dit debat heeft geleid tot vijf ontwikkelingen die het gebruik van de eigenschappen in persoonlijkheidspsychologie ondersteunen.
Naast dispositionele eigenschappen variëren mensen ook op motivationele, sociaal-cognitieve en ontwikkelingseigenschappen, die gebaseerd zijn op tijd, plaats en/of hun sociale rol. Karakteristieke aanpassingen van mensen zijn motieven, doelen, plannen, strategieën, normen en waarden, zelfbeeld, belangrijke anderen, en andere factoren die te maken hebben met mensen hun motivationele, sociaal-cognitieve en ontwikkelingsbehoeften. Er is geen duidelijke definitie van deze constructen en soms is het ook niet helemaal duidelijk wat het verschil is tussen dispositionele eigenschappen en karakteristieke aanpassingen. Onderzoek in de persoonlijkheidspsychologie richt zich nu veel op deze eigenschappen en onderzoekt ook de relatie tussen dispositionele eigenschappen en karakteristieke aanpassingen. Volgens sommige onderzoekers zijn karakteristieke aanpassingen specifieke patronen van gedrag die worden beïnvloed door dispositionele eigenschappen en situationele variabelen. Ze worden karakteristiek genoemd, omdat zij gebaseerd zijn op de eigenschappen van elk individu en het zijn aanpassingen omdat zij mensen helpen om in hun sociale omgeving te passen. Karakteristieke aanpassingen verschillen over culturen, families, en over de levensduur. Daarnaast zijn karakteristieke aanpassingen meer specifiek en vervormbaar dan dispositionele eigenschappen. Andere onderzoekers zijn het niet eens met het idee dat karakteristieke eigenschappen worden beïnvloed door dispositionele eigenschappen. Volgens hen zijn ontwikkelen sommige karakteristieke eigenschappen, zoals een behoefte om de wereld te redden, zonder dat iemand zijn of haar Big Five eigenschappen hier invloed op hebben. Een verschil tussen karakteristieke eigenschappen en dispositionele eigenschappen is dat karakteristieke eigenschappen worden geactiveerd als reactie op gebeurtenissen in iemand zijn of haar sociale leven. Volgens dit principe zijn karakteristieke eigenschappen belangrijk bij het analyseren van persoonlijkheid. Dispositionele eigenschappen zijn een schets van iemand zijn of haar persoonlijkheid en karakteristieke aanpassingen vullen de details. Dispositionele eigenschappen kunnen dus gebruikt worden om te begrijpen wat voor persoon iemand is en karakteristieke aanpassingen kunnen worden gebruikt om te begrijpen wie de persoon is.
Naast dat mensen verschillen in hun dispositionele eigenschappen en karakteristieke aanpassingen, verschillen mensenlevens in de levensverhalen. Levensverhalen zijn verhalen die mensen creëren om de moderne wereld te begrijpen en hun identiteit te kunnen bepalen. Volgens dit verhalenperspectief zijn construeren mensen hun leven als een verhaal. Deze verhalen helpen hen om hun leven te begrijpen, hun identiteit vast te stellen en om te gaan met het moderne leven. Volgens een socioloog is een persoon zijn of haar identiteit niet vast te stellen door hun gedrag, maar door het verhaal dat zij proberen te creëren. Verhalende identiteit betekent dat iemand de gebeurtenissen uit zijn of haar verleden samenvoegt met dromen over de toekomst om zo betekenis, doelen en eenheid te ervaren in hun leven. Verhalende identiteiten kunnen ook gebruikt worden om persoonlijkheid te analyseren. Zo wordt er geprobeerd om structurele karakteristieken en thema’s in levensverhalen te ontdekken en de relatie tussen deze verhalen en eigenschappen, motieven, en mentale gezondheid te onderzoeken. Uit onderzoek blijkt dat het creëren van een levensverhaal invloed heeft op psychologische ontwikkeling, coping en welbevinden. Elk levensverhaal is natuurlijk uniek, maar tegelijkertijd zijn er ook patronen te ontdekken tussen de levensverhalen van mensen, vooral binnen dezelfde culturen. Naast dispositionele eigenschappen en karakteristieke aanpassingen zijn verhalende identiteiten dus ook belangrijk wanneer men persoonlijkheid wil onderzoeken.
Cultuur kan persoonlijkheidskenmerken beïnvloeden. Zo beïnvloedt cultuur de uiting van iemand zijn of haar dispositionele eigenschappen (als iemand bijvoorbeeld heel onaardig is dan kan iemand leren om dit niet te uiten doordat zij in hun cultuur leren dat het niet goed is om onaardig te zijn) en het heeft ook invloed op de karakteristieke aanpassingen. Echter heeft cultuur de grootste invloed op verhalende identiteiten. Cultuur is een onderdeel van de omgeving, dat menselijk gedrag beïnvloedt. Cultuur wordt gedefinieerd als een mix van betekenissen, praktijken en gesprekken over het sociale leven dat vooral plaatsvindt binnen een groep of maatschappij. De reden dat cultuur de meeste invloed heeft op verhalende identiteiten is dat een cultuur beschrijft hoe mensen zouden moeten leven. Dit verschilt voor de mensen binnen culturen, zo heeft de één andere mogelijkheden dan de ander. Wanneer mensen hun identiteit dus beschrijven in de vorm van een verhaal, dan kiezen zij ervoor om dingen te beschrijven die voor hen belangrijk zijn en die passen bij hun unieke leven. De invloed van cultuur en de omgeving op gedrag is complex en het hangt af van welke aspecten van de persoonlijkheid worden onderzocht. Met betrekking tot dispositionele eigenschappen biedt cultuurweergaveregels (stop met onaardig zijn), maar het heeft minder invloed op de eigenschappen zelf. Met betrekking tot karakteristieke aanpassingen biedt cultuur doelen, dus men leert welke doelen hij of zij na hoort te streven. Ten slotte heeft het de grootste invloed op verhalende identiteiten, omdat men in een bepaalde cultuur kiest uit wat het beste verhaal zou zijn voor hem of haar en sommige dingen weglaat. Als voorbeeld: wanneer iemand bijvoorbeeld homoseksueel is en in een streng land leeft, dan zal hij of zij dit stuk waarschijnlijk weglaten uit zijn of haar verhaal.
Evolutie bepaalt het algemene ontwerp voor psychologische individualiteit. Persoonlijkheid ontstaat als een unieke variatie op dit algemene ontwerp, dat zich uit in dispositionele eigenschappen, karakteristieke aanpassingen, en integratieve levensverhalen die gecompliceerd en differentieel zijn op basis van iemands cultuur. Studenten die geïnteresseerd zijn in persoonlijkheid kunnen dus het beste starten met het onderzoeken van hoe evolutie de mens heeft gevormd en daarna te kijken naar verschillen in eigenschappen, aanpassingen en verhalende identiteiten in culturen. Onderzoekers kunnen de vijf principes ook gebruiken voor hun onderzoek, door bijvoorbeeld verhalende identiteiten te onderzoeken. Daarnaast kunnen onderzoekers de vijf principes gebruiken om te bepalen welke aspecten worden aangepakt in psychotherapie. De vijf principes die zijn beschreven zijn een eerste stap om een integratieve en centrale positie te krijgen van persoonlijkheidspsychologie binnen de psychologie en in de sociale wetenschappen.
Sociale neurowetenschappen is een interdisciplinair onderzoeksveld. Het gaat over hoe sociale processen ontstaan door biologische systemen. Daarnaast proberen onderzoekers in dit veld mensen hun gedachten, emoties, en intenties te verklaren aan de hand van hun biologie. Als deze doelen worden behaald, dan heeft dit veel implicaties voor andere disciplines en zelfs op de gehele maatschappij. Zo heeft het een implicatie voor economische besluitvorming, voor fysieke en mentale gezondheidszorg en preventie en jurisprudentie. Er zijn veel onderzoekers die nu al gedrag proberen te verklaren, voorspellen en veranderen op basis van bevindingen in de sociale neurowetenschappen. Er zijn hier echter een aantal problemen mee die in dit artikel worden besproken.
Eén veelvoorkomende interpretatiefout is omgekeerde gevolgtrekking. Dit houdt in dat een bepaald mentaal proces (zoals een preferentie voor keuze A) afgeleid kan worden uit hersenactiviteit (bijvoorbeeld een BOLD-signaal). Hierdoor probeert men door middel van hersenactiviteit te voorspellen wat iemand zal kiezen. Dit is echter niet zonder problemen, er is namelijk nog steeds weinig bekend over hersenfuncties. Hierdoor is het ook vrijwel onmogelijk om mentale processen af te leiden van neurale activatie. Er is dus sprake van een logische misvatting. Als iemand ziet dat tijdens het maken van keuzes (cognitie X) een hersengebied (gebied Y) actief is, dan betekent dit niet dat iemand altijd een keuze aan het maken is wanneer hersengebied Y actief is. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat hersengebied Y actief is tijdens verschillende processen. Het is dus een probleem dat men in de sociale neurowetenschappen vaak gebruik maakt van omgekeerde gevolgtrekking. Een ander probleem binnen de sociale neurowetenschappe nis dat de taken die men gebruikt om fenomenen mee te meten vaak heel anders zijn dan de controletaken. Daarnaast blijkt het dat de hersenen verschillend reageren op sociale stimuli op basis van het format waarin deze stimuli gepresenteerd worden (bijvoorbeeld een video of een foto). Ook beïnvloeden participant-gerelateerde factoren hoe hersenen reageren op stimuli. Een derde probleem binnen de sociale neurowetenschappen is de ecologische validiteit. Wanneer participanten worden getest gebeurt dit vaak op een hele andere manier dan in het echt: vaak moeten zij bijvoorbeeld helemaal stilliggen. Ook moetnen zij vaak meer dan honderd trials uitvoeren zodat het experiment slaagt. Dit is erg vermoeiend voor participanten. Ook is er sprake van een niet-representatieve sample. Zo zijn 96% van de participanten in psychologie ‘WEIRD’ (Western, Educated, Industrialized, Rich, and Democratic). Dit betekent dat hun resultaten niet goed te generaliseren zijn naar andere populaties, omdat populaties verschillen in visuele perceptie, spatiale redenering, categorisatie, coöperatie, enzovoorts. Dit zijn problemen die ook in andere onderzoeksgebieden voorkomen. Echter is het voor de sociale neurowetenschappen extra belangrijk om dit op te lossen, omdat de bevindingen van dit onderzoeksgebied vaak praktisch ingezet worden!
In de economie ontstond er eind jaren 1990 een nieuw veld, neuro-economie. Dit gebied was een integratie van psychologie, economie, en cognitieve neurowetenschappen. Het doel was om betere en meer robuste modellen over besluitvorming te maken. Er wordt vaak gebruik gemaakt van ‘game theory. Dit zijn meerdere spellen die elk economische en psychologische fenomenen onderzoeken, zoals vertrouwen, prosociaal gedrag, zelfgerichtheid en coördinatie. Een van de meestgebruikte spellen is het Ultimatum Spel. Dit spel wordt gebruikt om strategisch gedrag en eerlijkheid te meten. Het spel verloopt op de volgende manier: twee spelers krijgen geld. Eén van de spelers, de ‘proposer’ kan een voorstel maken om het geld te verdelen en de andere speler, de ‘responder’ kan dit bedrag accepteren of weigeren. Als de responder het bedrag accepteert dan krijgen beiden het voorstel. Als de responder het bedrag weigert dan krijgt geen van beide spelers geld. Dit spel wordt vaak gebruikt door sociale neurowetenschappers omdat het goed te gebruiken is tijdens neuroimaging.
Belangrijke bevindingen vanuit de sociale neurowetenschappen zijn onder andere dat veel economische keuzes waarvan men dacht ze van elkaar verschilden eigenlijk dezelfde onderliggende hersencircuits hebben. Ook andersom is dit gevonden: economische keuzes die erg op elkaar lijken blijken toch andere onderliggende hersencircuits te hebben. Ook onderzoeken sociale neurowetenschappers het gedrag bij mensen met verstoringen in hun hersenen. Dit kan worden gebruikt om aan te tonen welke mechanismen belangrijk zijn bij het maken van keuzes. Als een voorbeeld van dit soort onderzoek, beschouw versterkend leren. Sociale neurowetenschappers of neuro-economen hebben gevonden dat de hersenen hetzelfde reageren op sociale beloningen (zoals erkenning, complimenten) als op beloningen in de vorm van geld. Dingen die dus eigenlijk anders leken (sociaal vs. geld) blijken gebaseerd te zijn op dezelfde mechanismen. Er zijn ook verschillen onderzocht. Hieruit bleek dat complimenten van een computer niet dezelfde effecten heeft als complimenten van een ander mens. Ten slotte kan men ook neurowetenschappelijke methoden gebruiken om te verklaren waarom mensen verschillen in hun keuzes, door mensen met optimale hersenfuncties te vergelijken met individuen die laesies in hun hersenen hebben gehad. Hieruit bleek dat mensen met een laesie in hun ventrale mediale prefrontale cortex (VMPC) vaker offers afwezen, omdat het voor hen waarschijnlijk oneerlijker voelde dan voor mensen zonder laesie. De sociale neurowetenschappen hebben dus wel belangrijke bevindingen gedaan, maar er zijn ook nog limitaties. Zo worden onderzoeken waarin men gebruik maakt van leugens (dus de participanten vertellen dat ze tegen een andere persoon spelen, terwijl dit eigenlijk een computer is) vaker afgewezen. Dit is dus iets waar in de sociale neurowetenschappen aan kan worden gewerkt: hoe kunnen wij experimenten uitvoeren zonder gebruik te maken van deceptie?
Het is bekend dat sociale factoren, zoals de kwaliteit van sociale interacties en het ontvangen van empathie en steun van anderen van invloed zijn op gezondheid. Neurowetenschappelijke methoden zijn superieur aan zelf-rapportages wanneer het gaat om sociale kwesties zoals afwijzing, stigma en eenzaamheid, omdat er bij deze kwesties vaak sprake is van schaamte en dit invloed heeft op de antwoorden die mensen geven. Er zijn ook cardiovasculaire meetmethoden die gebruikt kunnen worden om de effecten van psychosociale factoren op gezondheid te onderzoeken. Het verschil tussen neurowetenschappelijke methoden en cardiovasculaire methoden is dat cardiovasculaire methoden vaak directer datgeen meten waar men in geïnteresseerd is. Bij neurowetenschappelijke methoden is er vaak sprake van indirect bewijs. Daarnaast zijn neurowetenschappelijke methoden geschikt om snelle stimulus-response relaties te onderzoeken, terwijl cardiovasculaire technieken meer geschikt zijn om geleidelijke veranderingen te onderzoeken.
Onderzoek in de sociale neurowetenschappen heeft aangetoond dat herhaalde blootstelling aan stigmatisatie of andere sociale bedreigingen ertoe leiden dat de hersenen gevoeliger worden voor het detecteren van afwijzing. Dit zorgt ervoor dat iemand gevoeliger wordt voor sociale stressoren. Daarnaast heeft onderzoek aangetoond dat het limbisch systeem, waaronder de amygdala, invloed heeft op de activiteit van de hypothalamus-hypofyse-bijnier-as (HPA-as). Deze as reguleert stressreacties doordat het invloed heeft op hormonen en heeft dus veel invloed op fysiologische, gedragsmatige, of gezondheidsgedragingen. Sociale stressoren hebben ook indirect invloed op mensen hun welbevinden. Als mensen zich bijvoorbeeld sociaal afgewezen voelen en daarom heel veel gaan eten, kunnen zij zich nog slechter gaan voelen. Uit ander onderzoek blijkt dat sociale stressoren indirect invloed kunnen hebben op gezondheidsuitkomsten door een effect op zorginteracties. Zo kan het zijn dat zorgverleners vooroordelen hebben over bepaalde groepen en dit kan leiden tot dat zij sommige patiënten anders behandelen dan anderen. Zo heeft onderzoek aangetoond dat sociale categorisatie snel plaatsvindt en dat mensen minder neurale resonantie vertonen voor mensen die onderdeel zijn van een gestigmatiseerde groep (zoals een persoon met overgewicht). De sociale neurowetenschappen kunnen dus belangrijke bevindingen aan het licht brengen die niet met behulp van zelf-rapportages te verkrijgen zijn. Veel van deze bevindingen zijn automatisch, wat wil zeggen dat mensen zich niet bewust zijn van hun gedrag. Echter betekent dit niet dat dit gedrag niet kan veranderen! Een limitatie van het gebruik van sociaal neurowetenschappelijke methoden is dat veel hersengebieden overlap vertonen in activatie. Dit kan soms leiden tot verkeerde conclusies. Daarnaast is het ook belangrijk om je te blijven realiseren dat neurowetenschappelijk onderzoek puur correlationeel is, wat betekent dat er geen harde conclusies uit getrokken kunnen worden.
Eén gebied waar de sociale neurowetenschappen zich vaak op heeft gericht binnen de context van de justitie is leugendetectie. Echter is het bekend dat leugendetectie gevoelig is voor problemen. Zo kunnen mensen in hun eigen leugens geloven. Ook zijn mensen in staat om invloed uit te oefenen op leugendetectoren. Dit is dus geen nuttige bijdrage vanuit de sociale neurowetenschappen. Wat wél een nuttige bijdrage kan zijn is het onderzoeken van hoe mensen zich voelen, dus hun mentale staat. De wet wordt vaak gebruikt om mensen te straffen die slechte bedoelingen hebben en daarom is het dus belangrijk om meer te weten over hoe men andermans bedoelingen of mentale staat kan bepalen. Uit onderzoek blijkt namelijk dat er veel factoren van invloed zijn op hoe andermans mentale staat wordt afgeleid. Daarnaast heeft de sociale neurowetenschap onderzoek gedaan naar straffen. Het doel van straf is communicatie, dus om te laten zien dat er gevolgen zijn aan het verbreken van een wet. Hersengebieden die actief worden tijdens straf laten zien dat er ook andere doelen zijn, zoals het helpen van de slachtoffer en vergelding. Ook hebben bevindingen aangetoond dat er bij verschillende morele beslissingen verschillende hersengebieden actief zijn. Zo zijn bij utilitaire keuzes vooral hersengebieden betrokken die geassocieerd zijn met logische besluitvorming actief. Bij deontologische keuzes zijn vooral hersengebieden actief die geassocieerd zijn met emotionele verwerking. Er is hier echter nog geen consensus over, dus het is niet helemaal duidelijk welke onderliggende mechanismen er zijn bij moreel redeneren. De reden dat bevindingen vanuit de sociale neurowetenschappen nog niet super veel worden gebruikt in de context van de justitie is dat de bevindingen vaak niet causaal zijn. Ook zijn veel bevindingen aan discussie onderhevig. Een andere belangrijke reden is dat veel rechtsgeleerden tegen het gebruik van wetenschap in de rechtszaal. Zo is er in Engeland een verbod op het gebruik van Bayesiaanse statistiek, omdat het te moeilijk om te begrijpen is.
De onderzoeken die in dit artikel zijn benoemd hebben aangetoond dat activiteit in hersengebieden afhankelijk is van de interacties die men heeft met anderen. Er zijn voordelen van het gebruik van neuroimaging studies. Zo kunnen ze gebruikt worden om onbewuste processen te onderzoeken. Er zijn echter ook problemen bij het gebruik van deze studies. Zo is er vaak sprake van omgekeerde gevolgtrekking. Er zijn daarom nu ook onderzoeken die gericht zijn op het bepalen van de validiteit van een gevolgtrekking. Dit is een belangrijke stap in de goede richting. Er zijn hierbij wel zaken waarmee rekening moet worden gehouden, zoals dat veel resultaten van fMRI onderzoeken correlationeel zijn. Dit betekent dat er geen causale uitspraken gedaan kunnen worden. Ook zijn Bayesiaanse statistieken erg afhankelijk van de parameters die door de onderzoeker zelf in het model worden gestopt. Hier moet dus rekening mee worden gehouden. Een alternatieve benadering is het gebruik van het multi-voxel patroonanalyse (MVPA). Deze methode kan gebruikt worden om te bepalen of twee gebeurtenissen (het ervaren van fysieke pijn en het ervaren van sociale afwijzing) leiden tot activatie in dezelfde hersengebieden en of er dus een gedeeld onderliggend mechanisme is. Om de sociale neurowetenschappen verder te helpen moet men studies die gebaseerd zijn op EEG, fMRI of hersenstimulatie combineren met gedragsstudies. Dit zal ervoor zorgen dat onderzoekers modellen kunnen ontwikkelen die ook bij andere disciplines gebruikt kunnen worden.
Depressie is een chronische en slopende stoornis die een duidelijk ontwikkelingspatroon heeft. Er is een toename van depressie vooral tijdens de adolescentie en er is ook een verschil in gender waarbij de prevalentie van depressie hoger is bij meisjes dan bij jongens. Daarnaast blijkt het dat depressie erfelijk is en dat dit zich vooral uit bij oudere adolescenten in stressvolle omgevingen. Er is dus een interactie tussen genetisch risico, stress en ontwikkeling. Er wordt nu beschreven hoe depressie zich ontwikkelt vanaf de kindertijd tot aan de late adolescentie. Ook wordt de rol van genen, omgevingsstressoren en ontwikkelingsfactoren (leeftijd, puberteit) bij depressie in de jeugd besproken.
Depressie ontwikkelt zich vaak tussen het 13e en 18e levensjaar. Volwassenen die lijden aan depressie ontwikkelen dit ook vaak tijdens de adolescentie. Daarnaast blijkt het dat gender verschillen in depressie ook vaak te zien zijn tijdens de vroege adolescentie (tussen het 12e en 13e levensjaar). Veel onderzoeken over depressie bekijken depressie als een functie van leeftijd. Echter is puberteit ook een belangrijke factor die invloed heeft op depressie, vooral door fysieke, hormonale, sociale, emotionele en psychologische veranderingen in deze periode. Vooral meisjes die in de puberteit zijn ervaren depressie, maar er zijn ook jongens die in hun puberteit depressie ervaren.
Het is niet helemaal duidelijk waarom depressie toeneemt tijdens de puberteit. Volgens sommige theorieën is de puberteit een fase waarin er sprake is van sociale heroriëntatie waardoor stressvolle gebeurtenissen een grote impact hebben. In dit artikel wordt het 5-HTTLPR gen besproken, een gen dat men kwetsbaar maakt en de rol van dit gen tijdens stressvolle gebeurtenissen met leeftijdsgenoten.
Uit onderzoek blijkt dat stressvolle gebeurtenissen, zoals problemen met leeftijdsgenoten, belangrijke voorspellers zijn van depressie bij jongeren. Depressieve jongeren ervaren meer gebeurtenissen zoals pesten en slechte relaties met anderen. Er zijn echter weinig studies geweest die stress door leeftijdsgenoten en de relatie met depressie heeft onderzocht met behulp van de gouden standaard van de ‘contextuele stress interview methode’. Daarnaast zijn er weinig moderatoren onderzocht, zoals bijvoorbeeld genetisch risico, zoals houder zijn van het 5-HTTLPR gen.
Er is aangetoond dat depressie in de volwassenheid kan worden voorspeld door negatieve levensgebeurtenissen en het 5-HTTPLR gen. Dit wordt GxE (Gen * Environment) genoemd. Er zijn echter nog onduidelijkheden en fouten in deze studies. Zo is er vaak gebruik gemaakt van zelf-rapportages in plaats van de gouden standaard van ‘stress interview methoden’. Daarnaast hebben veel studies niet de juiste participanten gekozen, namelijk participanten die het risico lopen op het ontwikkelen van depressie. Daarnaast is de interactie tussen problemen met leeftijdsgenoten en het 5-HTTPLR gen niet goed onderzocht. In dit onderzoek is daarom chronische peer stress onderzocht met het doel om de interactie tussen het 5-HTTPLR gen en peer stress bij depressie te verklaren.
Meisjes zijn vaak meer gericht op het vormen van relaties en hebben daarom meer behoeften aan het hebben van goede sociale relaties dan jongens. Vaak ervaren meisjes ook meer peer stress dan jongens. Daarnaast zijn meisjes ook gevoeliger voor peer stress dan jongens en worden zij eerder depressief door peer stress dan jongens. Echter zijn er ook onderzoeken met andere bevindingen. Omdat de bevindingen onduidelijk zijn is er in dit onderzoek ook onderzocht of gender een belangrijke moderator kan zijn van de 5-HTTPLR en chronische peer stress interactie.
De data in deze studie is gebaseerd op de Gene-Environment Mood (GEM) studie. Het doel van die studie was om de longitudinale ontwikkeling van depressie te voorspellen om zo depressie bij jongeren te begrijpen. Dit onderzoek duurde drie jaar. De participanten waren jongeren op de basisschool die voor drie jaar werden gevolgd. Elke zes maanden werden er diagnostische interviews gehouden. De data werden onderzocht, zo werd er gekeken naar of de ontwikkeling van depressie bij deze jongeren inderdaad verliep zoals eerdere bevindingen aangaven. Er werd dus gekeken naar of er een toename was van depressie tijdens de adolescentie en of er verschillen in depressie waren op basis van gender. Vervolgens werd er gekeken naar chronische peer stress en of dit, over een periode van drie jaar, interacteerde met het 5-HTTPLR gen en of dit ook depressie voorspelde. Daarnaast werd leeftijd en puberteit meegenomen als mogelijke moderators tussen chronische peer stress en 5-HTTPLR. De verwachting was dat oudere adolescenten die dit gen hadden en die meer chronische peer stress ervaarden eerder depressie zouden ontwikkelen. Daarnaast werd de rol van chronische peer stress onderzocht als een mogelijke factor voor de genderverschillen in depressie bij adolescenten.
Participanten werden geworven via de Universiteit van Denver (DU) en de Rutgers Universiteit (RU). In totaal waren er 665 jongeren die meededen in de leeftijdscategorie van 7 tot 16 jaar. De gemiddelde leeftijd was 11.6. De jongeren en hun verzorgers bezochten het laboratorium voor een baseline meetmoment. Na dit meetmoment werden de jongeren en hun verzorgers elke zes maanden gebeld gedurende een periode van drie jaar. Zij werden geïnterviewd met behulp van het semigestructureerd diagnostische interview (K-SADS).
Er werd speeksel afgenomen van de participanten om zo het genotype van de participanten te bepalen. De participanten werden ingedeeld in drie groepen: homozygoot voor het S of LG-allel (S/S), heterozygoot (S/L), en homozygoot voor het LA allel (L/L). Er was geen verschil in genotype op basis van het ras van de participanten.
Om depressie te meten bij de participanten waren er getrainde onderzoekers. Zij gebruikten de K-SADS-PL (Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School Age Children) om depressie te meten. Geen van de jongeren had een bipolaire stoornis of een psychose. De criteria van de DSM-4 werden gebruikt om te bepalen welke jongeren depressieve symptomen ervaarden in de afgelopen zes maanden.
Om chronische peer stress te meten werd het Youth Life Stress Interview (YLSI) gebruikt. Dit is een semigestructureerd, contextueel stress interview die de mate van stress in jongeren meet. Het is aangetoond valide en betrouwbaarheid. In de huidige studie werd stress gemeten in peer relaties. Jongeren werden geïnterviewd over hun relaties met leeftijdsgenoten over de afgelopen 18 maanden. De vragen gingen over vriendschap, dus bijvoorbeeld de kwaliteit van relaties, de mate van vertrouwen, verbondenheid, conflicten. Stress werd verdeeld in vijf categorieën (1 = geen stress, 2 = normale stress, 3 = matige stress, 4 = serieuze stress, 5 = ernstige stress).
Om te meten welke jongeren in de puberteit zijn en welke niet werd de Pubertal Development Scale (PDS) gebruikt. Deze vragenlijst bevat vijf vragen over fysieke ontwikkeling en de uitkomsten variëren van 1 (geen) tot 4 (compleet ontwikkeld).
Er zijn drie belangrijke bevindingen in deze studie. Ten eerste passen de bevindingen in dit onderzoek met betrekking tot depressie diagnoses en gender verschillen bij vorig onderzoek. Dit houdt in dat de prevalentie van het begin van depressie ongeveer hetzelfde zijn als in vorige onderzoeken. In de GEM studie is de prevalentie van depressie 3.3% voor 8 tot 15-jarigen en 7.9% voor 13 tot 17-jarigen. Daarnaast liet de data zien dat depressie toenam van 5% tot 20% tussen de leeftijd van 14 tot 17 jaar. Ook werd er gevonden dat meisjes vaker dan jongens depressie ervaarden op jongere leeftijd. Ook jongeren die in de puberteit zaten ervaarden vaker depressie dan jongeren die nog niet in de puberteit zaten of die er al uit waren. Dus zo wel leeftijd als gender hadden invloed op de ontwikkeling van depressie.
Ten tweede werd er bewijs gevonden voor een significante GxE interactie voor latere depressie. Leeftijd bleek een moderator te zijn in deze interactie, wat inhoudt dat oudere adolescenten die het 5-HTTPLR gen dragen en vaker chronische peer stress ervaren, vaker depressief worden. Dit houdt in dat jongeren die dit gen dragen minder goed om kunnen gaan met stressvolle gebeurtenissen en hier anders op reageren. Ten slotte werd er gevonden dat gender geen moderator was voor de interactie tussen ontwikkeling, 5-HTTPLR en peer stress bij de ontwikkeling van depressie. Dit betekent dat peer stress voor zo wel jongens als meisjes kan bijdragen aan de ontwikkeling van depressie. Er werd wel gevonden dat gender interacteert met peer stress en dat dit depressie voorspelt. Dit houdt in dat meisjes gevoeliger zijn voor peer stress en dat dit voor hen een risicofactor is voor het ontwikkelen van depressie.
Volgens cognitieve perspectieven van genderontwikkeling zijn kinderen actief opzoek naar signalen om de sociale wereld om hen heen beter te begrijpen, waarbij ze signalen over gender gebruiken. Op vijfjarige leeftijd ontwikkelen kinderen een grote hoop aan stereotypes over gender, die vaak incorrect en grappig zijn, die ze toepassen op zichzelf en anderen. Met deze stereotypes vormen kinderen impressies van anderen, helpen ze bij het gidsen van gedrag, stuurt het aandacht en helpt het met het structureren van herinneringen.
De eerste theorie van genderontwikkeling was Kohlberg's (1966) cognitieve ontwikkelingstheorie, waarbij hij nadruk legde op de actieve rol van het kind in genderontwikkeling en stelde dat het begrip van kinderen over genderconcepten invloed heeft op het gedrag van het kind. Deze invloed wordt groter zodra het kind het verdiepende begrip heeft dat gender stabiel is en niet veranderd.
Rond 1970 ontstonden gender-schema theorieën, die gebaseerd zijn op het idee dat kinderen georganiseerde kennis structuren, ook wel schema's, vormen en dat deze gerelateerd zijn aan genderconcepten van zichzelf en anderen. Deze schema's beinvloeden vervolgens het denken en het gedrag van kinderen. Gender-schema theorieën en Kohlberg's cognitieve ontwikkelingtheorie stellen beide dat kinderen een actieve rol spelen in genderontwikkeling. Echter is er volgens gender-schema theorieën een meer basis begrip van gender nodig om het gedrag en denken van kinderen te beinvloeden.
Er zijn drie centrale kenmerken van cognitieve theorieën van genderontwikkeling.
De verandering van begrip van gender volgt vaak de volgende drie fases:
De schrijvers van het artikel geven een mogelijke ontwikkelingshypothese rondom het begrip van gender, wat luidt als volgt. De gevolgen van genderidentiteit kunnen verschillen op basis van verschillende levels van begrip over gender. Lagere levels van begrip (zoals herkennen van eigen gender) kunnen dienen om kinderen te orienteren op het belang van gender en zo hun in-groep bias the verhogen. Hogere levels van begrip (herkennen van gendercategorieen als constant, niet veranderend) kunnen dienen om gedragsmatige reacties van kinderen op gender gerelateerde sociale normen te verhogen.
Als we kijken naar de oorsprong van gender, letten we vaak op de volgende punten:
Onderzoek heeft bewezen dat baby's zo jong als zes maanden oud al onderscheid kunnen maken in stemmen van vrouwen en mannen en dat dit op negen maanden oud al lukt tussen foto's. Dit suggereert dat kinderen tegen de tijd dat ze kunnen praten al perceptuele categorieen hebben die onderscheid maken tussen man en vrouw.
Uit onderzoek lijkt ook te komen dat zodra kinderen kennis hebben van gender stereotypes zij in hun persoonlijke voorkeur meer gender typerend zijn. Zo zien onderzoekers dat kinderen meer aandacht geven aan speelgoed waarvan zij denken dat het bij hun eigen gender past.
Ondanks de recente onderzoeken zijn er nog wat fundamentele vragen die getackeld dienen te worden in toekomstig onderzoek. Zo is het bijvoorbeeld nog niet bekend op welke leeftijd kinderen zich beginnen te identificeren met een gender, wat de onderliggende processen zijn van de verandering in begrip over gender en hoe dit proces er uitziet voor personen die zich met een ander gender identificeren dan hun biologische sekse.
Het sociale onderscheid tussen mannen en vrouwen is universeel, constant, diepgaand en historisch. Genderclassificaties zijn geworteld in biologisch geslacht, maar ze leiden tot culturele gevolgtrekkingen zoals genderstereotypen. We kunnen ons nauwelijks een wereld voorstellen zonder genderverdeling.
Essentialisme is een populair geloofssysteem, omdat het bestaande genderrollen en genderhiërarchie rechtvaardigt. Mensen zijn gemotiveerd om te denken dat de huidige sociale regelingen eerlijk zijn. Het beschouwen van mannen en vrouwen als inherent verschillend, rechtvaardigt de genderstatus-quo. Dit is de reden waarom men kan zien dat mensen de genderhiërarchie proberen te herstellen zodra de macht van vrouwen toeneemt. Dit wordt de systeemrechtvaardigingstheorie genoemd. Het huidige sociale systeem wordt zo verdedigd door de afdelingen van wanhoop voor ondergeschikten, die het vermijden zich onderdrukt te voelen, en schuldgevoelens voor dominanten, die vermijden zichzelf als onderdrukkers te zien. Gender essentialisme is dus een gemotiveerd geloofssysteem.
Er zijn veel gegevens beschikbaar voor meta-analyse in onderzoeken naar genderverschillen in psychologische kenmerken. Een groot meta-analyse onderzoek door Janet Hyde toonde alleen grote sekseverschillen in de volgende vier attributen: fysieke agressie, interesse in losse seks, tederheid en werpafstand. Deze verschillen waren ook grotendeels afhankelijk van de sociale context, omdat bij mannen en vrouwen verschillende dingen worden uitgelokt en gestimuleerd. Er zijn twee belangrijke redenen waarom sekseverschillen meestal klein zijn:
Veel onderzoekers volgden in Hyde's stappen om meer meta-analyses te synthetiseren. Hierin werd meer steun gevonden voor de hypothesen over genderovereenkomsten. Dit leidt tot een andere benadering van gender: voor verschillen tussen mannen en vrouwen blijkt cultuur belangrijker dan natuur.
Darwins evolutietheorie waarin soorten die zich het beste aanpassen aan hun omgeving een betere overlevingskans hebben, wordt algemeen aanvaard. Geïnspireerd door Darwin beweren evolutionaire psychologen dat vrouwen geëvolueerd zijn om kieskeurig te zijn over hun seksuele partners, omdat ze een partner nodig hebben om bij hen te blijven en voor hun gezin te zorgen als ze kinderen krijgen. Men denkt dat mannen geëvolueerd zijn om meer promiscue te zijn vanwege de onzekerheid over het vaderschap (niet zeker wetend of een kind van hen is): hoe meer seksuele partners mannen hebben, hoe groter hun kansen op reproductief succes. Mannen zijn dus gemotiveerd om meerdere gezonde en jonge vrouwen na te jagen, terwijl vrouwen gemotiveerd zijn om betrouwbare volwassen en rijke partners te vinden.
Onderzoek toont inderdaad aan dat vrouwen meer nadruk leggen op het verdienvermogen van een mannelijke partner, terwijl mannen meer nadruk leggen op de huishoudelijke vaardigheden van vrouwelijke partners (Eagly en Wood, 1999, 2002 en 2013). Maar dit kan ook komen door verschil in kansen die mannen en vrouwen hebben om economische zekerheid voor zichzelf te scheppen. Deze suggestie wordt bewezen door studies in landen waar mannen en vrouwen gelijker zijn. Economische factoren lijken te verklaren waarom en wanneer beide geslachten de voorkeur geven aan partners met verschillende kenmerken, in plaats van aan een vaste biologische voorkeur. Een onderzoek van Zetner en Mitura (2012) vond dat sekseverschillen in partnerkeuzes niet onveranderlijk zijn tussen culturen, maar sterk gerelateerd zijn aan sociale omstandigheden zoals de relatieve status van vrouwen.
Er is ook enig onderzoek dat aantoont dat evolutie geen star sekseverschil creëert, omdat mensen het vermogen moeten hebben om zich snel aan veranderende omgevingen aan te passen en daarom kunnen kiezen hoe ze zich seksueel gedragen (Caporeal, 2004).
Culturele benaderingen van de psychologie van gender benadrukken gendersocialisatie. Dit is het proces waardoor meisjes en jongens vrouwelijke en mannelijke identiteiten leren. Kinderen leren gendergerelateerde verwachtingen en beginnen 'gender uit te voeren'. Deze verwachtingen variëren van kleding, speelgoed, activiteiten tot beroepen. Stereotypen die deze verwachtingen volgen, zijn overal te zien. Constante blootstelling aan culturele beelden die grote verschillen tussen mannen en vrouwen laten zien, kan de genderattitudes van mensen beïnvloeden.
Sociaal-structurele theoretici proberen de onderliggende oorsprong en inhoud van genderstereotypen en sekseverschillen in eigenschappen en gedragingen te verklaren en ook wanneer en waarom ze prescriptieve regels worden in plaats van alleen verwachtingen over hoe mannen en vrouwen zich doorgaans gedragen.
De sociale roltheorie gaat ervan uit dat samenlevingen vaak verschillende groepen toewijzen aan bepaalde rollen die verschillende eigenschappen en gedragingen vereisen. Het impliceert rolverdelingen in plaats van biologisch gefixeerde eigenschappen als de oorzaak van genderstereotypen en verwachtingen. Rollen construeren een sociale realiteit waarin mensen verschillen in hoe ze zich gedragen en zichzelf zien. Zelfs wanneer mensen sociale verwachtingen niet volledig internaliseren, conformeren ze zich vaak om sociale afwijzing te voorkomen.
De theorie suggereert dat veranderingen in de rollen van mannen en vrouwen zouden moeten leiden tot veranderingen in genderstereotypen en gedrag (Diekman en Eagly, 2000). Resultaten van studies hierover ondersteunen de sociale roltheorie.
Gegevens uit meer dan 140 landen laten zien dat vrouwen consequent minder politieke en economische macht hebben dan mannen en dat zelfs de meest egalitaire landen er niet in zijn geslaagd de kloof tussen mannen en vrouwen te dichten.
De biosociale theorie van Wood en Eagly (2002) stelt dat de landbouwrevolutie de rollen van mannen en vrouwen veranderde op een manier die rampzalig bleek voor de gendergelijkheid. Volgens deze opvatting heeft de landbouw geleid tot een arbeidsverdeling tussen mannen en vrouwen op basis van sekseverschillen in voortplanting en kracht. Land werd al snel eigendom en daardoor kregen mensen de mogelijkheid om rijkdom te vergaren, wat leidde tot conflicten waarin mannen vochten. Deze analyse weerlegt de veronderstelling van evolutionaire psychologen dat genetische aanpassingen die miljoenen jaren geleden plaatsvonden verantwoordelijk zijn voor mannelijke dominantie. Gendersegregatie en hiërarchie zijn te jong (de landbouwrevolutie vond ongeveer 10.000 jaar geleden plaats) om door evolutie te zijn veroorzaakt.
Dit artikel beschrijft hoe mannen en vrouwen hersenen van elkaar verschillen. Geslacht en gender worden vaak gezien als belangrijke variabelen en zijn vaak het onderwerp van studie. Geslacht is gebaseerd op biologische componenten, zoals chromosomen, voortplantingsorganen en hormonen. Gender is gebaseerd op de psychosociale manifestatie van mannelijkheid en vrouwelijkheid, dus gedrag, uiterlijk en sociale rollen. Er wordt vaak gedacht dat deze verschillen tussen man en vrouw ook zichtbaar zijn in het brein. Echter is er bewijs voor de effecten van ervaringen op het brein, dus dat ervaringen leiden tot veranderingen in het brein. Het is dus bijna onmogelijk om te bepalen of verschillen tussen man en vrouw ontstaan door aangeboren variaties, of door de sociale omgeving die bepaalt welke rol mannen en vrouwen innemen in de wereld.
In neurologisch onderzoek is s/g, dus sekse of gender, vaak een terugkomende factor die variantie tussen mensen verklaart. Ook zijn er verschillen in de prevalentie van neurologische stoornissen tussen man en vrouw. Veel onderzoekers denken daarom dat s/g verschillen in het brein ten grondslag liggen aan deze stoornissen. Echter zijn de resultaten van zulke onderzoeken niet gesynthetiseerd. Meta-analyses hebben wel aangetoond dat mannen en vrouwen meer gelijk zijn dan dat zij verschillen op concepten zoals cognitie, persoonlijkheid en attitudes. Veel van de verschillen die zijn gevonden op basis van s/g hebben maar een klein effect (kleiner dan d = 0.35). Ook hersenstudies hebben aangetoond dat de hersenen van mannen en vrouwen meer op elkaar lijken dan dat zij verschillen. In het huidige artikel worden veel verschillende studies gesynthetiseerd om zo te bepalen hoe en of de hersenen van mannen en vrouwen verschillen.
Het grootste verschil tussen het mannelijke en het vrouwelijke brein is de massa of het volume. Het globale hersenvolume is groter in mannen dan bij vrouwen. Dit wordt vaak gerapporteerd als totale intracranieel volume (ICV) of als totale brein volume (TBV). In een meta-analyse van 2014 werd gevonden dat de ICV 12% groter is bij mannen dan bij vrouwen. Ook is het hersenvocht volume en het TBV 11.5% groter bij mannen dan bij vrouwen. Deze verschillen zijn zichtbaar op alle leeftijden, al zijn er weinig studies gedaan met peuters en kinderen. Dit verschil in hersengrootte komt waarschijnlijk door de verschillen in het lichaam. Grotere lichamen hebben grotere hersenen nodig en mannen zijn groter dan vrouwen. Dit wordt ondersteund door onderzoek dat laat zien dat nieuwgeboren jongetjes 4% zwaarder zijn dan nieuwgeboren meisjes. Ook blijkt het uit onderzoek dat andere organen, zoals het hart, de longen, de lever, de alvleesklier en de schildklier groter zijn in mannen dan bij vrouwen. Omdat mannen grotere hersenen hebben, hebben zij ook meer grijze stof (GM), witte stof (WM) en ventriculair volume. De ratio van GM/WM is 5.5% groter bij vrouwen dan bij mannen. Grotere hersenen hebben ook een grotere porportie van WM dan kleinere hersenen, ongeacht geslacht of soort. Mannen en vrouwen die dezelfde hersengrootte hebben vertoonden geen verschil in GM/WM ratio.
Neurologisch onderzoek naar verschillen in hersenen tussen mannen en vrouwen richt zich niet op verschillen in bijvoorbeeld TBV of GM/WM. In plaats daarvan richt onderzoek zich vaak op specifieke structuren of circuits en kijken zij of deze verschillen tussen mannen en vrouwen. Daarbij koppelen ze de verschillen in structuren aan psychologische concepten zoals empathie, spatiele navigatie en genderidentiteit. Dit paradigma is ontstaan in dierenonderzoek, waarin men vond dat bepaalde hersengebieden groter zijn in één sekse dan in de andere. Zo vonden onderzoekers in 1976 dat de vocale controle gebieden in de hersenen groter zijn in mannelijke vogels dan in vrouwelijke. Dit waren dan de soorten waarbij alleen de mannetjes zingen en de vrouwtjes niet.
Het meest onderzochte gedeelte van het brein met betrekking tot s/g verschillen is de derde interstitiële kern van de voorste hypothalamus (INAH-3), vooral omdat dit het grootste gebied is waar seksueel dimorfie in het brein te zien is. Het is 60% groter in mannen dan bij vrouwen. Uit de meeste dieronderzoeken bleek dat de seksuele dimorfie beïnvloed wordt door vroege blootstelling aan testosteron. Daarom wordt er vaak gedacht dat alle structurele of functionele verschillen tussen het mannelijke en vrouwelijke brein ontstaan als gevolg van de invloed van geslachtsklierhormonen vóór de geboorte en/of na de puberteit. Hierdoor heeft één van de populairste studies in dit gebied onderzoek gedaan naar het koppelen van specifieke structurele volumes van het brein aan androgene en estrogene receptoren. Echter werd in dit onderzoek geen verschil gevonden tussen de hersenen van mannen en vrouwen.
Het idee dat het mannelijke en vrouwelijke brein van elkaar verschillen is dus vooral gebaseerd op het model dat X en Y chromosomen een vroege invloed op het brein hebben door middel de geslachtsklierhormonen die zij uitscheiden. Door deze hormonen worden bepaalde gebieden onderdrukt of juist gestimuleerd en dit leidt uiteindelijk tot verschillen in hersenstructuur tussen mannen en vrouwen. Echter klopt dit niet, want de meeste effecten die zijn gevonden zijn heel klein, onbetrouwbaar, en worden insignificant wanneer men controleert voor lichaamsgrootte.
Veel onderzoek naar seksueel dimorfie in de hersenen hebben zijn problematisch door het gebruik van een onjuiste schaal. Zo hebben maar weinig onderzoeken er rekening mee gehouden dat hersengrootte gerelateerd is aan lichaamsgrootte. Echter verschillen mannen en vrouwen ook in lichaamsgrootte en daarom is het lastig om hiervoor te controleren. Dit houdt in dat niet alleen specifieke maten groter zijn bij mannen, zoals de ICV, TBV, totale GM en WM, maar het hele brein dat groter is. Elk gebied van de hersenen is groter bij mannen dan bij vrouwen. Om met dit probleem om te gaan hebben onderzoekers verschillende methoden ontwikkeld om regionale volume te normaliseren. De s/g verschillen in regionale volumes zijn dus erg afhankelijk van welke methode onderzoekers gebruiken om te corrigeren voor individuele verschillen in globale hersenvolume. Een belangrijk punt is wel dat men niet kan corrigeren voor corticale dikte, omdat dit niet correleert met ICV. Studies die corticale dikte meten en corrigeren voor ICV produceren dus onjuiste schattingen van s/g verschillen.
Een andere belangrijke methodologische overweging heeft te maken met de keuze van hersensegmentatie software. Deze software is belangrijk om regionale verschillen in hersenvolume en corticale dikte te meten. Doordat datasets nu groter dan ooit zijn hebben onderzoekers geprobeerd om geautomatiseerde methoden voor segmentatie te gebruiken. Het gebruik van deze geautomatiseerde methoden is echter risicovol, omdat elk brein dan in een “sjabloon” moet worden gepast en dit gebeurt door het stretchen of het verkrimpen van het brein in drie dimensies (voor methoden gebaseerd op volume) of twee dimensies (voor methoden gebaseerd op oppervlakte). Echter is elk brein natuurlijk verschillend en zorgt dit geautomatiseerde ‘passen’ van het brein voor verstoring. Ook kan dit verschillende effecten hebben op vrouwelijke hersenen dan op mannelijke hersenen. Een ander probleem is dat de sjablonen gebaseerd zijn op een aantal “normale” hersenen en hierbij geen evenredige verdeling is tussen mannen en vrouwen hersenen. Ook kan het een probleem zijn wanneer sjablonen gebaseerd zijn op verschillende etnische populaties. Om de specifieke hersenstructuren van mannen en vrouwen accuraat met elkaar te vergelijken moet men dus rekening houden met drie methodologische factoren: structurele segmentatie software, normalisatie algoritmes, en de keuze van de normalisatiestandaard. Verschillen in deze methoden dragen bij aan de grote verschillen in bevindingen en aan het gebrek aan betrouwbare effecten in s/g onderzoek.
Dimorfie betekent ‘twee vormen’. Er zijn weinig studies die de vorm van het brein hebben vergeleken tussen mannen en vrouwen. Er zijn veel meer studies die de grootte van hersenstructuren hebben vergeleken. De meeste bevindingen over s/g verschillen in het brein gaan over verschillen in subcorticale structuren. Deze worden vaak onderzocht met behulp van MRI. Zo stellen sommige onderzoeken dat seksuele dimorfie terug te zien is in de hippocampus en de amygdala. Echter zijn deze onderzoeken vaak kleine studies. Grotere studies hebben geen bewijs gevonden voor seksuele dimorfie in deze hersengebieden. Daarnaast is significantie van deze resultaten vaak erg afhankelijk van welke correctie is gebruikt. Een ander gebied dat vaak wordt genoemd in seksuele dimorfie is de caudale kern. Er wordt gesteld dat dit gebied groter is in vrouwen en dat daardoor vrouwen minder kans lopen op ADHD. Echter is ook dit gebaseerd op hele oude en kleine studies. Grotere en meer recentere studies hebben dit niet gevonden. Het kan ook zo zijn dat dit verschil zich vooral uit in de kindertijd en vroege adolescentie. Echter is ook dit maar een klein effect. Onderzoek naar andere subcorticale structuren zoals het pallidum, de thalamus, het cerebellum en de nucleus accumbens toont ook geen seksuele dimorfie. Samengevat hebben veel onderzoeken aangetoond dat er weinig verschil is tussen de subcorticale gebieden van mannen en vrouwen. In de gebieden waar er wél seksuele dimorfie is aangetoond, namelijk dat de amygdala en het putamen wat groter is bij mannen, is dit verschil maar 1-3% in volume.
Het is moeilijker om een synthese te creëren voor corticale structuren binnen de cerebrale cortex. De onderzoeken die wel zijn gedaan tonen geen seksuele dimorfie aan in corticale structuren. Om patronen te ontdekken hebben onderzoekers gezocht naar artikelen waarin men de brein/lichaamsgrootte correctie gebruikten. In één studie corrigeerden onderzoekers voor lengte. Echter is lengte een slechte correctiemethode. In vier van 25 studies gebruikten onderzoekers een ratio methode om regionale volumes van individuen hun TBV of ICV te normaliseren. Dit is ook niet de beste methode. Andere studies, ook vier van de 25 totale artikelen, hebben gebruik gemaakt van de gouden standaard. Dit houdt in dat mannelijk en vrouwelijke hersenen op elkaar waren afgestemd op basis van TBV of ICV. In deze procedure is er geen normalisatie meer nodig en dit is de beste methode om het effect van lichaamsgrootte op s/g verschillen in het brein te elimineren. Echter waren er niet genoeg participanten in deze studies om ook hier conclusies uit te kunnen trekken. Samengevat heeft een synthese van alle onderzoeken die er zijn gedaan naar s/g verschillen in corticale regio’s niet voldoende bewijs voor dat er s/g verschillen zijn in het volume van specifieke corticale regio’s. Veel studies zijn ondermaats uitgevoerd en zijn daarom niet in staat geweest om kleine verschillen te ontdekken. De studies die wel voldoende power hadden vonden maar kleine s/g verschillen.
Vaak wordt er ook gesteld dat corticale grijze stof seksuele dimorfie vertoont en dat het groter is bij vrouwen. Daarnaast wordt er gesteld dat dit verschil leidt tot verschillen in gedrag, cognitie en genderidentiteit. Een synthese van alle onderzoeken toont echter aan dat er geen verschil zit in corticale dikte tussen mannelijke en vrouwelijke hersenen. De studies die wel een verschil vonden hebben gebruik gemaakt van Freesurfer. Dit is volgens sommige onderzoekers geen accurate methode. Studies die gebruik hebben gemaakt van MRI hebben vaak geen verschil gevonden.
Voordat onderzoekers zich richtten op corticale structuren waren zij vaak bezig met het corpus callosum. Vaak werd er gesteld dat vrouwen een grotere corpus callosum hebben dan mannen. Vervolgens werd er gesteld dat vrouwen daarom sterkere inter-hemisferische connecties hebben dan mannen en minder gelateraliseerde hersenfuncties dan mannen. Volgens één hypothese komt dit doordat prenatale testosteron leidt tot het snoeien van axonen waardoor mannen minder axonen hebben dan vrouwen. De bevinding dat vrouwen een groter corpus callosum hebben dan mannen was echter gebaseerd op maar 14 verschillende hersenen. Echter toont bewijs aan dat er weinig verschil is tussen de inter-hemisferische connecties tussen mannelijke en vrouwelijke hersenen. Er is geen verschil tussen het corpus callosum of de anterieure commissuur tussen mannen en vrouwen. Er is wel bewijs voor dat de interthalamische adhesie (ITA) groter is bij vrouwen dan bij mannen, maar dit is maar een kleine structuur en draagt niet zo veel bij aan functionele inter-hemisferische connectiviteit.
Eén van de meest genoemde seksuele dimorfie in de hersenen is dat het mannenbrein meer gelateraliseerd of asymmetrisch is dan het vrouwenbrein. Echter is hier dus geen bewijs voor. Ook andere onderzoeken hebben niet aangetoond dat vrouwen minder gebruik maken van hun linker hemisfeer voor taal dan mannen. Samengevat hebben klinische, gedragsmatige, anatomische en andere onderzoeken geen bewijs gevonden voor dat er een verschil is in functionele hemisferische asymmetrie tussen mannen en vrouwen. Het kan dus niet bewezen worden dat de hersenen van mannen meer gelateraliseerd zijn dan de hersenen van vrouwen.
Recentelijk hebben onderzoekers gekeken naar s/g verschillen in neurale connectiviteit. Doordat veel data nu publiekelijk beschikbaar is, hebben onderzoekers gekeken naar connectie patronen in de hersenen tussen mannen en vrouwen. Het vergelijken van patronen gebeurt op twee manieren: structureel en functioneel. Structurele connectiviteit wordt meestal onderzocht door middel van DTI tractografie, waarbij er gebruik wordt gemaakt van driedimensionale diffusie van water om zo te kijken naar de dichtheid en de richting van witte stof. Dit is dus één connectoom methode die wordt gebruikt om connecties te onderzoeken. Andere structurele connectoom methoden richten zich op correlaties tussen volumes, diktes, of grijze stof dichtheid van verschillende corticale gebieden. Onderzoek op basis van deze methoden heeft geen bewijs gevonden voor s/g verschillen.
Functionele onderzoeken naar neurale connectiviteit gebruiken fMRI om zuurstof in het bloed te meten. Dit gebeurt bij participanten die in de scanner liggen en die nog wakker zijn. De onderzoeken die zijn gedaan produceren incongruente resultaten en er is geen conclusie over s/g verschillen in neurale connectiviteit. Er zijn een aantal studies die een patroon van hoger DMN-connectiviteit in vrouwen hebben gevonden, maar het is niet duidelijk over welke componenten van het DMN-netwerk dit gaat. Het lijkt erop dat de hersenen van vrouwen efficiënter zijn, maar het is onduidelijk of dit leidt tot meer of minder integratie tussen hersennetwerken. Het feit dat er zoveel verschillende resultaten zijn met betrekking tot s/g verschillen in neurale connectiviteit is waarschijnlijk het gevolg van dat er veel verschillende structurele en functionele methoden zijn gebruikt. Ook kunnen individuele verschillen leiden tot verstoorde resultaten. Ook is er niet genoeg gecontroleerd voor hersengrootte. Het is ook onduidelijk hoe hersengrootte invloed heeft op onderzoeken naar het functioneel connectoom.
Een methode die ook gebruik maakt van massieve datasets is machine learning. In deze methode wordt geprobeerd om te voorspellen of een brein behoort tot een vrouw of een man. De procedure houdt in dat er gebruik wordt gemaakt van complete imaging datasets en deze in een algoritme te stoppen. Vervolgens wordt er met behulp van artifical intelligence geprobeerd om te bepalen welke kenmerken horen bij vrouwen hersenen en welke horen bij mannen hersenen. Deze studies zijn 80 tot 90% accuraat. Echter vindt discriminatie tussen mannen en vrouwen hersenen vooral plaats op basis van hersengrootte. Jij weet nu dat hersengrootte correleert met regionale volume, oppervlaktegebieden, DTI, en andere maten van connectiviteit. Er is geen duidelijkheid over welke kenmerken, naast hersengrootte, het meest geschikt zijn om te bepalen of een brein tot een man of een vrouw behoort.
Het is echter niet zo dat het doel van onderzoek is om te bepalen of een brein een mannenbrein of een vrouwenbrein is. In plaats daarvan is het doel om te bepalen wat de neurale basissen zijn voor verschillen in gedrag tussen mannen en vrouwen. Vaak wordt ook als doel van s/g onderzoek genoemd dat men bepaalde stoornissen beter wil begrijpen, zoals autisme, dementie, depressie, angst en dyslexie, die vaak in verschillende mate voorkomen bij mannen en vrouwen. Op basis van deze onderzoeken is het echter beter om s/g verschillen te onderzoeken met behulp van mentale taken en dan hersenactiviteit te meten in plaats van de specifieke hersenenstructuren te onderzoeken.
Eén van de eerste studies over s/g verschil in fMRI activatie was dat mannen meer links-gelateraliseerde activatie vertonen in Broca’s gebied dan vrouwen tijdens verbale taken. Echter werd dit niet gerepliceerd tijdens vervolgonderzoeken. Ook andere onderzoeken hebben geen bewijs kunnen vinden voor dat mannen verschillen van vrouwen in taalverwerking. Dat mensen tóch vaak denken dat dit waar is heeft ook te maken met publicatie bias: alleen studies die wél een resultaat vinden worden gepubliceerd.
Spatiele cognitie is verdeeld in drie domeinen: visualisatie, perceptie en mentale rotatie. Oude meta-analyses vonden dat mannen het beter doen dan vrouwen in elk van deze gebieden, al is het verschil in spatiele visualisatie heel klein en niet significant vóór het 18e levensjaar. Ondanks dat er betrouwbare verschillen zijn gevonden tussen mannen en vrouwen is er weinig bewijs op neurologische basis voor dit verschil.
Vroege studies hebben EEG gebruikt en onderzochten kinderen en jongvolwassenen. Vier structurele (MRI) studies toonden aan dat betere mentale rotatie vaardigheden gecorreleerd was met de pariëtale kwab bij mannen. Bij vrouwen was het echter de proportie van pariëtale GM/WM dat correleerde met mentale rotatie vaardigheden. Een ander, soortgelijk onderzoek vond juist de tegenovergestelde resultaten. Een derde studie vond geen verschillen in pariëtale kwabben, maar wel een significante correlatie tussen de rechter anterieure hippocampus GM en mentale rotatie. De vierde en meest recente studie vond geen s/g verschillen in spatiele verwerking. De MRI-studies die zijn gedaan naar s/g verschillen in spatiele verwerking hebben dus verschillende resultaten en zijn ook incongruent.
Er zijn ook onderzoeken die met behulp van fMRI hebben gekeken naar s/g verschillen in spatiele vaardigheid. Volgens een meta-analyse leiden mentale rotatie taken tot activatie in twee hersengebieden. Studies die s/g hebben onderzocht hebben geen verschil in deze patronen van activatie gevonden tussen mannen en vrouwen. De onderzoeken die zijn gedaan naar activatie tijdens mentale rotatie taken vonden dus geen verschillen in activatie tussen mannen en vrouwen.
Er is ook vaak fMRI onderzoek gedaan naar s/g verschillen in emotieverwerking. Op gedragsniveau is dit ook vaak onderzocht en hieruit is gebleken dat er s/g verschillen in emotieverwerkingsvaardigheden zoals empathie. Onderzoeken die met behulp van zelf-rapportages empathie hebben onderzocht tonen aan dat vrouwen meer empathie hebben dan mannen. Objectieve maten van empathie, dus bijvoorbeeld de accuraatheid waarmee participanten gezichtsuitdrukkingen herkennen, tonen vaak kleinere verschillen tussen mannen en vrouwen aan. Dit zijn echter vaak kleine effecten. FMRI-onderzoekers hebben dit niet kunnen terugvinden in het brein. Uit meer dan 100 fMRI onderzoeken naar emotieverwerking is gebleken dat zo wel mannen als vrouwen dezelfde neurale structuren activeren tijdens emotieverwerking, namelijk de amygdala, de hippocampus, de thalamus, de frontale kwab, en de middenhersenen. Het circuit voor emotieverwerking is dus vrijwel hetzelfde bij mannen als bij vrouwen.
Er zijn dus veel onderzoeken geweest naar s/g verschillen in het menselijk brein. Echter zijn er weinig duidelijke bevindingen uit deze onderzoeken naar voren gekomen. Het kan dus niet gesteld worden dat het menselijk brein seksueel dimorf is. De hersenen zijn vrijwel gelijk, dus monomorf. Het kan wel vastgesteld worden dat de hersenen van mannen groter zijn dan van vrouwen. Dit verschil blijft gedurende alle levensjaren en is ook gekoppeld aan verschillen in lichaamsgrootte. Dit betekent dat veel s/g verschillen in het brein te wijden zijn aan verschillen in grootte dan aan geslacht. Vrijwel alle hersengebieden en structuren zijn 5 tot 11% groter in mannen dan bij vrouwen. Ook is er geen bewijs gevonden voor verschillen in connectiviteit tussen mannelijke en vrouwelijke hersenen. Ook onderzoek naar het neurale connectoom biedt geen bewijs voor s/g verschillen in het brein. Artifical intelligence is 80 tot 90% accuraat in het voorspellen van of een brein een mannen of een vrouwenbrein is, maar ook dit is vaak gebaseerd op hersengrootte. De beste manier om s/g verschillen in het brein te onderzoeken is taak-gerelateerde fMRI. Echter heeft ook onderzoek met deze methode geen bewijs geleverd voor verschillen tussen mannen en vrouwen op taalgebied, lateralisatie of activatie. Echter komt dit waarschijnlijk doordat deze studies ondermaats zijn en dus niet genoeg power hebben. Concluderend betekent dit dat er geen sprake is van seksuele dimorfie in het menselijk brein.
In een review stelden onderzoekers dat men af moet van het idee dat het menselijk brein seksueel dimorf is. Volgens deze onderzoekers is het brein een geheel en zijn er niet twee versies, namelijk een mannelijke en vrouwelijke versie. Er zijn meerdere onderzoekers die dit hebben benoemd, maar deze review onderscheidt zich van andere door de data en literatuur dat is gebruikt in deze review. In dit artikel wordt op deze review gereageerd. Er worden kritiekpunten geleverd op de uitspraken. Zo is men het wel eens met dat er geen seksuele dimorfie is in het menselijk brein, maar dit betekent niet dat er helemaal geen verschillen zijn tussen mannelijke en vrouwelijke hersenen.
Ten eerste zijn niet alle onderzoekers even nauwkeurig in het interpreteren van de resultaten. Dit kan leiden tot een verstoord beeld van de resultaten. Ten tweede zijn effectgroottes van belang. Kleine effecten zeggen niet zo veel, maar als er vaker kleine effecten worden gevonden bij herhaalde metingen dan kunnen deze kleine effecten wel heel betekenisvol worden. Zo kan een verschil van 1-5% in de hippocampus of amygdala weinig impact hebben op bijvoorbeeld geheugentesten. Echter zijn deze structuren betrokken bij emotionele herinneringen en dit kan mettertijd enorme effecten hebben op gedrag. Ook is het soms zo dat kleine effecten worden gecombineerd tot multivariate analysen wat leidt tot dat computers sekse of gender kunnen voorspellen met 60 tot 70% accuraatheid. Het uitvoeren van goede en nauwkeurige meta-analysen helpt erbij om betere conclusies te trekken uit data, ook bij kleine effecten. Ten derde kan het ook zo zijn dat een klein verschil tussen mannelijke en vrouwelijke hersenen een grote impact kan hebben. Het kan ook andersom zijn. Zo is er bekend dat het mannelijke brein groter is dan het vrouwelijke brein, maar dit heeft geen enkel invloed op bijvoorbeeld IQ. Er is dus geen sprake van een lineaire relatie: als er een groter verschil is in een bepaald hersengebied betekent dit niet per se dat er ook een verschil is in gedrag. Ten slotte stellen de onderzoekers in de review dat het bestuderen van sekse of genderverschillen in het brein niet veel bijdraagt. Echter is dit volgens het huidige artikel niet waar. Het is namelijk bekend dat sekse/gender verschillen een belangrijke rol spelen bij bepaalde mentale stoornissen. Het is dus wel belangrijk om sekse en gender verschillen in acht te nemen wanneer onderzoekers de hersenen bestuderen. Daarnaast zou het ook een stap vooruit zijn als onderzoekers andere factoren meenemen in hun onderzoek, zoals sociale factoren, leeftijd, opleiding, enzovoorts. In andere woorden, het zou onderzoekers goed doen om een biopsychosociale benadering te hebben. Dit helpt om een beter inzicht te krijgen in sekse/gender verschillen in de hersenen en zal kunnen helpen om van het idee dat er seksuele dimorfie is in de hersenen af te komen.
De laatste tijd is er meer aandacht voor mensen die zich niet conformeren aan gender regels. Dit leidt ertoe dat ook mensen die transgender zijn hier vaker openlijk over spreken. Er is dus meer bewustwording in de maatschappij van mensen die een afwijkende genderidentiteit hebben. Er is ook meer vraag naar therapieën en behandelingen voor mensen die zo’n afwijkende genderidentiteit hebben. In dit artikel wordt een theorie opgesteld waarmee psychologen de stressoren die deze personen kunnen ervaren in kaart brengen.
Trans is een parapluterm voor mensen die een genderidentiteit hebben dat niet congruent is met hoe zij zijn geboren of in andere woorden voor wie een atypische gender presentatie ego syntonisch is. Voor individuen die een cross-gender identiteit hebben worden ‘trans man’ genoemd (voor degenen die zich identificeren als man) en ‘trans vrouw’ genoemd (voor degenen die zich identificeren als vrouw). Deze individuen conformeren dus wel aan een binaire structuur als man of vrouw. Er zijn ook individuen die zich niet aan de binaire structuur willen aanpassen en zich ook niet identificeren als man of vrouw. De veel verschillende identiteiten die er nu bestaan vormen een uitdaging voor clinici omdat zij vaak onbekend zijn met de termen. Ook zijn er mensen die als vrouw zijn geboren maar een complete transitie maken naar man. Zij identificeren zich als ‘man’ en niet als ‘trans man’. Ook zijn er verschillende manieren waarop trans mensen kijken naar hun eigen lichaam. Sommigen ervaren ongemak over hun fysieke karakteristieken. Dit wordt genderdysforie genoemd. Vaak wordt genderdysforie behandeld met medische interventies zoals hormoonbehandelingen. Echter zijn deze behandelingen niet altijd even makkelijk beschikbaar voor trans individuen, bijvoorbeeld door financiële beperkingen of sociale beperkingen.
Trans individuen ervaren net zoals andere mensen ‘algemene stressoren’. Echter ervaren zij ook bijkomende stressoren zoals discriminatie, geweld en afwijzing. Dit zal dan ook gerelateerd zijn aan dat er een verhoogde prevalentie van mentale stoornissen is bij trans individuen. In andere woorden, de seksuele minderheidsstatus van deze individuen zorgt ervoor dat zij vaker mentale stoornissen ervaren. Dit wordt het Minderheidsstress Model genoemd. Dit kan verklaard worden aan de hand van drie processen. Ten eerste zijn er objectieve stressoren die men ervaart door de minderheidsstatus zoals discriminatie en bedreigingen. Ten tweede zijn er processen die te maken hebben met verwachtingen van anderen, zoals dat deze individuen bijvoorbeeld hun gedrag aanpassen om niet gediscrimineerd te worden. Dit kan ertoe leiden dat zij hun seksuele identiteit proberen te verbergen. Ten derde is er het proces waarbij negatieve attituden en vooroordelen vanuit de maatschappij worden geïnternaliseerd. Er kan sprake zijn van geïnternaliseerde homofobie of geïnternaliseerde transfobie. Dit kan leiden tot psychopathologie zoals drugsmisbruik, stemmingsstoornissen en zelfmoordneigingen. Echter is het hebben van een minderheidsstatus niet altijd negatief. Mensen van een minderheidsgroep kunnen ook een groep vormen en hier steun uit halen.
Uit onderzoek blijkt dat transgender individuen vaak fysiek en seksueel geweld meemaken. Echter zijn deze onderzoeken vaak gebaseerd op een groep participanten die vaak tot meer dan één minderheidsgroep behoren, zoals bijvoorbeeld Afrikaans-Amerikaanse homoseksuelen. In een andere studie bleek ook dat transgender individuen vaker negatieve gebeurtenissen meemaken zoals dat zij afgewezen worden bij sollicitaties en vaker ontslagen worden. Onderzoek naar de mentale gezondheid van deze individuen toonde aan dat deze individuen vaak drugs misbruiken en zelfmoordneigingen hebben. Ook bleek dat transgender individuen die fysiek of seksueel misbruik hebben meegemaakt vaker een zelfmoordpoging hebben gedaan. Er is minder onderzoek gedaan naar de verwachtingen die transgender individuen hebben over discriminatie en geweld en naar geïnternaliseerde transfobie. Het is echter wel te verwachten dat deze factoren ook invloed hebben op de mentale gezondheid van transgender individuen.
In één onderzoek bleek dat Afrikaans-Amerikaanse en Spaanse transgender individuen een gemeenschap opbouwden binnen de kliniek waarin zij hulp en behandelingen kregen en dit hielp hen bij het opbouwen van veerkracht. In een andere studie werden er zes thema’s ontdekt binnen de strategieën die transgender individuen gebruikten als reactie op de trauma’s die zij meemaakten.
Het meest alarmerend is het nieuws over de extreem hoge zelfmoordpogingen bij transgender individuen. Uit onderzoek bleek dat individuen die geweld hebben meegemaakt vaker een zelfmoordpoging hebben gedaan. Ook bleek dat andere factoren zoals werkloos zijn, verkrachting en verbaal en fysiek geweld gerelateerd zijn aan zelfmoordpogingen. Deze studies tonen aan dat er een relatie is tussen minderheidsstress processen en zelfmoordpogingen. De interpersoonlijke theorie van zelfmoord is een andere theorie dat beschrijft hoe negatieve ervaringen gerelateerd zijn aan zelfmoordpogingen.
Eén negatieve factor is bijvoorbeeld sociale isolatie. Dit is de grootste voorspeller van zelfmoordpogingen. Sociale isolatie kan ontstaan doordat men bijvoorbeeld de banden met familie heeft verbroken of doordat men weinig sociale steun ervaart. Ook kunnen transgender individuen het idee hebben dat ze een last zijn voor mensen om hun heen. Dit gevoel kan ontstaan nadat mensen bijvoorbeeld dakloos of werkloos zijn geweest. Een derde risicofactor voor een verhoogd risico op zelfmoord is een verworven vermogen tot dodelijke zelfbeschadiging. Deze tolerantie kan ontstaan doordat men vaker aan zelfbeschadiging doet. Dit leidt tot tolerantie voor een hogere pijngrens.
Het is belangrijk dat clinici werken aan hun kennis over gender en genderidentiteit. Daarnaast moeten zij getraind worden in het bieden van hulp aan transgender individuen. Omdat veel clinici maar weinig ervaring hebben met deze populatie wordt hen aangeraden om ten eerste hun mate van kennis en comfort met transgenderisme te openbaren, ten tweede om anderen te consulteren die ervaring hebben met deze populatie en ten derde om hun kennis te vergroten door boeken te lezen, video’s te kijken en educatieve programma’s te volgen. Daarnaast moeten clinici de factoren die zijn beschreven in het Minderheidsstress Model ook taxeren, dus de mate waarin de cliënt discriminatie heeft meegemaakt of de mate van geïnternaliseerde transfobie. Concluderend wordt gesteld dat transgender individuen vaak slachtoffer worden van pesterijen en discriminatie op basis van hun genderidentiteit en genderexpressie. Het Minderheidsstress Model beschrijft hoe deze ervaringen invloed hebben op hun mentale gezondheid. Het is voor psychologen daarom belangrijk om competente behandelingen te kunnen bieden voor deze populatie. Om dit te kunnen doen moeten zij eerst hun kennis over deze populatie verhogen en moeten zij deze factoren ook meenemen in hun behandelingsplan.
Article summary with How Children Construct Views of Themselves: A Social-Developmental Perspective by Thomaes & Brummelman - 2017
...........Read moreArticle summary with Understanding My Culture Means Understanding Myself: The Function of Cultural Identity Clarity for Personal Identity Clarity and Personal Psychological Well-Being by Usborne & De La Sablonnière - 2014
...........Read moreArticle summary with Ventral anterior cingulate cortex and social decision-making by Lockwood & Wittmann - 2018
...........Read moreHet idee van individuele veerkracht bij tegenslag bestaat al heel lang. Dat zie je terug in de literatuur. Toen er een concept van het ego kwam, werd dit idee overgenomen door wetenschappers. De nadruk van de psychologie werd ook de ontwikkeling van kinderen. Het duurde echter tot de jaren zestig voordat de veerkracht bij kinderen werd onderzocht.
Ontwikkelingstaken verwijzen naar verwachtingen van een bepaalde samenleving of cultuur in historische context voor het gedrag van kinderen in verschillende leeftijdsperioden en situaties. Ze begeleiden socialisatiepraktijken. Er is discussie over de vraag of veerkracht zowel een goede interne aanpassing als een goede externe aanpassing moet omvatten. Een ander ding is dat veerkracht kan worden gedefinieerd als gemiddeld of uitmuntend.
Bedreigingen voor het individueel functioneren en de ontwikkeling zijn onder meer vroeggeboorte, echtscheiding, mishandeling, blootstelling aan geweld, ouderlijke ziekte van psychopathologie, armoede, dakloosheid en trauma's van oorlog en/of natuurrampen. Deze bedreigingen zijn risicofactoren voor de ontwikkeling. De cumulatieve risicobeoordeling wordt gevormd uit zowel deze risico-indexen als de scores voor stressvolle levenservaringen.
Maar er zijn ook kinderen die competentie ontwikkelen, zelfs als het risico erg hoog is. Er zijn twee mogelijke soorten benaderingen van veerkracht in ontwikkeling: variabel gerichte benaderingen en persoonsgerichte benaderingen. Deze benaderingen hebben hun eigen modellen van veerkracht.
In het eenvoudigste op variabelen gerichte model worden de additieve effecten van risicofactoren, hulpbronnenfactoren en continue gedistribueerde dimensies van risicovariabelen onderzocht in relatie tot een positieve uitkomst van belang. De activa en risico's dragen onafhankelijk bij aan hoe goed een kind het doet op de uitkomst van rente. De variabel gerichte modellen kunnen ook meer nadruk leggen op middelen dan op risico of omgekeerd.
Er zijn drie soorten persoonsgerichte modellen:
Meer en meer worden de verschillende modellen gecombineerd om een beter beeld van het individu te schetsen en tegelijkertijd aan te passen aan andere groepen. In dynamische systeemmodellen van veerkracht, risico's, activa en beschermende factoren worden op meerdere analyseniveaus vertegenwoordigd. Dit is in neurologische of fysiologische structuur of functioneren, genen, psychologische variabelen, families, school- en buurtfactoren en bredere contextuele invloeden zoals cultuur, etniciteit, sociale beleid, enz. De huidige uitdaging ligt in het wegen van alle verschillende factoren.
Bevindingen in recente studies suggereren dat de grootste bedreigingen voor kinderen de tegenslagen zijn die de fundamentele menselijke beschermingssystemen ondermijnen. Om competentie en veerkracht te bevorderen, moeten we ons daarom richten op strategieën die schade aan deze basissystemen voorkomen, herstellen of compenseren. Daarom zijn prenatale zorg, voedingsprogramma's, voorschoolse educatie, adequate medische zorg en goede scholen zo belangrijk. Ze helpen bij het onderhandelen over ontwikkelingsuitdagingen.
Daar is discussie over, maar het bevorderen van een gezonde ontwikkeling en competentie zou nog belangrijker kunnen worden gezien dan het voorkomen van problemen. Dit is waar onze investeringen naar toe moeten, want het vormt onze kinderen.
Risicogerichte strategieën zijn ontworpen om de blootstelling van kinderen aan gevaarlijke ervaringen te verminderen. Op activa gerichte strategieën zijn ontworpen om de hoeveelheid, de toegang tot of de kwaliteit van hulpmiddelen die kinderen nodig hebben voor een positieve ontwikkeling te vergroten. Procesgerichte strategieën zijn ontworpen om de fundamentele beschermingssystemen voor menselijke ontwikkeling te mobiliseren. Dit kan een langduriger effect hebben dan beide andere strategieën. Wellicht is het verstandig om dit in vervolgonderzoek mee te nemen.
Het onderzoek naar veerkracht in ontwikkeling heeft al geleid tot een verschuiving in de kaders voor het begrijpen en helpen van kinderen. Er is een basis voor onderzoek dat nu naar een hoger niveau moet worden getild. Voor de toekomst zijn er drie belangrijke vragen:
In dit essay zal worden besproken waarom sommige mensen pathologische angst ontwikkelen na een trauma terwijl anderen dat niet doen, en waarom sommige mensen goed reageren op behandeling voor angst en anderen niet. Experimentele studies naar interindividuele verschillen kunnen kritische inzichten verschaffen in de verschillende reacties op trauma en individuele risicofactoren en trajecten voor de ontwikkeling van angst of andere stressgerelateerde stoornissen. Dit kan helpen bij het vormen van gerichte preventie- en interventieprogramma's die zijn toegesneden op de individuele of risicogroepen.
Differentiële psychologie bestudeert de manieren waarop individuen verschillen in hun kenmerken, gedrag en onderliggende processen. De term individueel verschil kan betekenen interindividueel verschil tussen individuen, intra-individueel verschil binnen dezelfde persoon in de tijd of interindividuele verschillen van intra-individuele verschillen tussen individuen met betrekking tot veranderingen in de tijd binnen één persoon. Dit essay beoogt een overzicht te geven van interindividuele verschillen in angstconditionering.
'Angstconditionering' zal worden gebruikt als een overkoepelende term voor procedures voor angstverwerving, -extinctie en -terugkeer. De ontwikkeling, behandeling en terugval van angst kan experimenteel worden gemodelleerd door gebruik te maken van paradigma's voor het conditioneren van angst.
Er bestaat een duidelijk onderscheid tussen angst- en angstgerelateerde processen. Angst vertegenwoordigt de reactie op een specifieke, stimulusgestuurde dreiging, terwijl angst een aanhoudende en meer algemene staat van angst vertegenwoordigt ten aanzien van toekomstige dreigingen en uitdagingen die kunnen worden uitgelokt door meer algemene of minder expliciete stimuli.
Angstverwervingsprotocollen maken doorgaans gebruik van differentiële protocollen CS+ en CS-. Terugvallen kunnen worden gemodelleerd in experimentele paradigma's voor angstconditionering door middel van zogenaamde terugkeer van angstprocedures na uitstervingstraining. Experimentele procedures omvatten louter het verstrijken van de tijd, het induceren van contextuele verandering of blootstelling aan niet-gesignaleerde US's (ongeconditioneerde stimuli).
Resultaten van klinische monsters inspireren ook verdere ontwikkelingen in fundamenteel onderzoek naar angstconditionering en vice versa. Om te begrijpen hoe specifieke interindividuele verschilfactoren bij het verwerven, uitsterven en terugkeren van angst verband kunnen houden met psychopathologie, moeten ook de bevindingen uit patiëntenonderzoeken in overweging worden genomen.
Interindividuele verschillen in verwerving en uitsterven zijn al in 1927 beschreven door Pavlov. Sindsdien is er veel onderzoek gedaan naar (aversief) associatief leren. Dit ging wel ten koste van individuele verschillen, die als 'ruis' werden beschouwd: onverklaarde variantie in gemiddelde respons. Pas het laatste decennium is er meer onderzoek gedaan naar individuele verschillen.
Het belang van dit geïndividualiseerde onderzoek kan worden gezien bij PTSS, waarbij slechts een klein deel van de personen die aan een traumatische gebeurtenis zijn blootgesteld, zich zal ontwikkelen. Ook zal slechts een fractie van de patiënten goed reageren op de behandeling en zelfs een kleinere fractie zal langdurige remissie vertonen. Door deze kleine percentages als 'ruis' te beschouwen, wordt al het productieve onderzoek geëlimineerd.
Dit essay biedt een niet-uitputtende, voorbeeldige compilatie van factoren die een significante invloed kunnen hebben op het al dan niet manifesteren van interindividuele verschillen in de taakuitvoering van angstconditioneringsexperimenten. Deze factoren moeten zorgvuldig worden overwogen bij het ontwerp van toekomstige studies over interindividuele verschillen in onderzoek naar angstconditionering en interpretatie van de literatuur.
De procedurele factoren waarmee rekening moet worden gehouden, zijn de volgende:
Dit zijn de overwegingen bij de data-analyse die van belang zijn voor goed onderzoek naar interindividuele verschillen:
Onderzoek in de afgelopen decennia heeft aangetoond hoe nature en nurture met elkaar verweven zijn. Om een duidelijk beeld te krijgen van hoe verschillende dingen de uitkomsten van experimenten kunnen beïnvloeden, zijn er enkele variabelen die kunnen worden gebruikt. Verschillen kunnen logisch in verschillende groepen worden geplaatst, maar dit kan alleen goed worden gedaan als alle mogelijke relevante variabelen in aanmerking zijn genomen. De volgende variabelen zijn allemaal belangrijk voor de verschillen in angstconditionering, zowel bij het verwerven en generaliseren van angst als bij het uitdoven van angst en de terugkeer van angst:
Het bewijs is nog steeds beperkt voor elke afzonderlijke interindividuele verschilfactor omdat er nog niet genoeg onderzoek is gedaan. Door deze variabelen meer te implementeren, zal er meer bewijs komen over wat de relevantie is voor de verschillen in angstconditionering.
Er zijn verschillende theorieën over persoonlijkheid die voorspellingen doen over angstconditionering, gebaseerd op het idee dat bepaalde persoonlijkheidskenmerken sommige individuen kunnen aanzetten tot verbeterde angstconditionering. Er zijn aanwijzingen voor een verband tussen verschillende eigenschappen of cognitieve vooroordelen die verband houden met negatieve emotionaliteit en angstconditioneringsprocessen. Het is moeilijk in te schatten welke variabelen onderdeel zijn van persoonlijkheid en welke veroorzaakt worden door iets anders, of dat nu de natuur of de natuur is. Nogmaals: er is meer onderzoek nodig. Maar de volgende temperamentvariabelen kunnen een effect hebben op de conditioneerbaarheid van angst:
Samenvattingen bij de voorgeschreven artikelen van Identiteit en de diverse mens 22/23 (UU)
Samenvattingen bij de voorgeschreven artikelen van Identiteit en de diverse mens 21/22 (UU)
Waag jij binnenkort de sprong naar het buitenland? Verzeker jezelf van een goede ervaring met de JoHo Special ISIS verzekering
Je vertrek voorbereiden of je verzekering afsluiten bij studie, stage of onderzoek in het buitenland
Study or work abroad? check your insurance options with The JoHo Foundation
Add new contribution