Wet tijdelijk huisverbod - Jacobs, Van Stralen (2009) - Artikel

De Wet tijdelijk huisverbod die aan het begin van 2009 is ingevoerd zorgt er voor dat er bij dreiging van huiselijk geweld voor tien dagen een huisverbod kan worden opgelegd aan een meerderjarig persoon. Deze persoon moet ernstig en onmiddellijk gevaar opleveren voor de veiligheid van één of meerdere personen die met hem in de woning wonen, of als op grond van feiten of omstandigheden een ernstig vermoeden van gevaar bestaat. Tijdens deze periode mag deze persoon ook geen contact opnemen met de partner of de kinderen. Deze preventieve maatregel zorgt er voor dat hulpverlening bij huiselijk geweld onmiddellijk kan worden ingezet. De bevoegdheid van deze maatregel ligt bij de burgemeester.

Ontstaan van de wet

De wet is tot stand gekomen als gevolg van het project Voorkomen en bestrijden van huiselijk geweld. Ook werd met betrekking tot het onderzoeken van uithuisplaatsing twee studies verricht. Daaruit bleek dat wanneer het gaat om het bestrijden van huiselijk geweld er een aantal knelpunten bestonden. Zo kon de overheid vaak maar weinig doen, omdat er nog geen aantoonbare strafbare feiten waren gepleegd of omdat de feiten te licht waren voor voorlopige hechtenis. De overheid besloot te streven naar een effectievere en preventieve aanpak van huiselijk geweld. De geweldspiraal moest worden doorbroken, en preventie moest voorop komen te staan. Hierdoor kan in acute dreigende situaties, waarin nog geen strafbare feiten zijn gepleegd, toch worden ingegrepen. Tijdens deze periode van het huisverbod kunnen maatregelen worden genomen en kan mogelijk de spiraal van geweld worden doorbroken. Aan de uithuisgeplaatste kan corrigerende hulpverlening worden gegeven, en voor de huisgenoten ondersteunende hulp.

Het opleggen van het huisverbod

Wanneer de politie een melding krijgt van (dreigend) huiselijk geweld wordt ter plaatse een inschatting gemaakt van de situatie. Als het nodig is kan de burgemeester worden gewaarschuwd. De burgemeester kan zijn bevoegdheid met betrekking tot het opleggen van het huisverbod mandateren aan de hulpofficier van justitie. Vervolgens kan zonder toestemming van de bewoner de woning worden binnengetreden. Als er sprake is van een dreigende situatie of als er op korte termijn kans op herhaling is, kan het huisverbod worden opgelegd. Dit kan in een spoedeisende situatie ook mondeling worden opgelegd. De burgemeester kan het huisverbod verlengen tot ten hoogste vier weken nadat het is opgelegd.

Crisisinterventieteam

Binnen vierentwintig uur nadat het huisverbod is opgelegd, zal het crisisinterventieteam worden ingeschakeld. Dit is een multidisciplinair team dat als doel heeft om zoveel mogelijk veiligheid binnen het gezin te scheppen. Zij proberen het geweld blijvend te doen stoppen en achterliggende problematiek te verduidelijken. Ze doen dit door het hebben van intensief contact met de cliënten, het verzamelen van informatie en het contact leggen met het sociaal netwerk. Op basis daarvan wordt een plan van aanpak gemaakt.

Risicotaxatie

Aan de hand van het Risicotaxatie-instrument Huiselijk Geweld kan ter plaatse op grond van bepaalde feiten en omstandigheden worden beoordeeld of een preventief huisverbod al dan niet moet worden opgelegd. Er moet eerst informatie worden verzameld over drie screeningsonderdelen, te weten de mogelijke pleger van het huiselijk geweld, het verloop van het geweldsincident en de gezinsachtergronden. Vervolgens worden er twintig risico-indicatoren beoordeeld. Deze risico-indicatoren worden gezien als representatief voor het inschatten van een mogelijke kans op herhaling van huiselijk geweld. Bij elke indicator moet een aantal punten worden beoordeeld door de hulpofficier van justitie die daarvoor een speciale training heeft gehad. Er wordt onderscheid gemaakt tussen drie risiconiveaus (hoog, middelmatig en laag). Indien er na het invullen van de screeningsonderdelen bij twee of meerdere indicatoren een ‘hoog risico’ is gescoord, moet er een huisverbod worden opgelegd.

De uithuisgeplaatste

Nadat het huisverbod is opgelegd, krijgt de uithuisgeplaatste een beschikkingsformulier waarin zijn rechten en plichten staan vermeld. De persoon moet onmiddellijk zijn huis verlaten, mag zich niet ophouden bij de woning of in de buurt van de woning en mag geen contact opnemen met de huisgenoten. In de beschikking wordt opgenomen op welke plekken de persoon zich niet meer mag bevinden, de feiten en omstandigheden die hebben geleid tot het huisverboden, de namen van de personen met wie hij geen contact mag opnemen en de duur van het huisverbod. Als het huisverbod niet wordt nageleefd kunnen diverse maatregelen worden getroffen, zoals voorlopige hechtenis, een taakstraf, een geldboete van de vierde categorie of een gevangenisstraf van maximaal twee jaar. De uithuisgeplaatste heeft recht op een advocaat.