WC1 Bestuursrecht

WG week 1

Casus 1 Gebiedsontzegging pedoseksueel

1.

Verzoeker is door het Gerechtshof ’s-Hertogenbosch voor zedendelicten met minderjarigen

veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 36 maanden. Verzoeker heeft tegen dit arrest

beroep in cassatie ingesteld. Verzoeker heeft een recreatiewoning gehuurd op een recreatiecentrum

binnen de gemeente Utrechtse Heuvelrug en heeft daar enige tijd gewoond. Nadat de burgemeester

dit had vernomen heeft hij verzoeker gelast om zich onmiddellijk van het grondgebied te verwijderen

en verwijderd te houden.

Rechtsvraag: Was de burgemeester bevoegd om op grond van art. 172 lid 3 Gemeentewet de

bestreden maatregel aan verzoeker op te leggen?

2a. Een rechtshandeling heeft als doel rechtsgevolgen in te roepen, dat is in deze casus ook het geval.

De burgemeester beoogt namelijk om deze maatregel op te leggen aan de verzoeker.

2b. Omdat de burgemeester de exclusieve bevoegdheid heeft om deze beslissing te nemen. Daarmee

heeft het bevel een publiekrechtelijk karakter.

3. In art. 172 lid 1 Gemeentewet staat dat de burgemeester belast is met de handhaving van de

openbare orde, en dus niet de gemeente of het college van B&W. Het bevel in deze casus gaat ook

over handhaving van de openbare orde, burgemeester is degene die besluit heeft genomen dus is hij

de partij in de procedure.

4a. Attributie, er wordt een nieuwe bevoegdheid aan de burgemeester geattribueerd.

4b. Art. 10:15 Awb bepaalt dat delegatie slechts is toegestaan indien in de bevoegdheid daartoe bij

wettelijk voorschrift is voorzien. Er moet dus een wettelijke grondslag zijn.

Bij mandaat is geen wettelijke grondslag vereist, zie art. 10:3 Awb.

4c. Voor delegatie is wettelijke grondslag nodig, art. 178 lid 1 Gemeentewet is een wettelijke

grondslag, maar lid 2 sluit uit dat de bevoegdheid van de burgemeester in art. 172 Gemeentewet niet

kan worden overgedragen.

Voor mandaat is geen wettelijke grondslag nodig, dus in beginsel is mandaat mogelijk. Maar het is in

dit geval zo ingrijpend dat mandaat ook niet mogelijk is, zie art. 177 lid 2 Gemeentewet.

5. Een belanghebbende is iemand tot wie het besluit rechtstreeks is gericht of iemand die voldoet

aan de OPERA voorwaarden voor derde-belanghebbende. Dit zijn: object, persoonlijk, eigen belang,

rechtstreeks direct geraakt belang en actueel en voldoende zeker.

Omwonenden kunnen derde-belanghebbenden zijn, scholen en stichtingen ook. Als bestuursorgaan

kan een andere gemeente als belanghebbende worden aangemerkt wanneer verzoeker naar deze

gemeente is gegaan.

6a. Bij een positief overheidsoptreden wordt juist (financiële) steun verstrekt zoals subsidies en

uitkeringen. Hierbij wordt er niet direct in rechten en vrijheden van burger ingegrepen.

Bij een negatief overheidsoptreden grijpt de overheid in in de vrijheidssfeer van de burger via een

gebod of verbod. Het bevel in deze casus is dus een negatief overheidsoptreden.

6b. Het bestuursrechtelijke legaliteitsbeginsel houdt in dat het overheidsoptreden een grondslag in

de wet behoeft voor zover een bestuursorgaan de burgers gebiedend of verbiedend in hun vrijheid of

eigendom beperkt. Het onderscheid is van belang omdat ook voor sommige vormen van positief

overheidsoptreden een wettelijke grondslag nodig is. Namelijk voor zover positief overheidsoptreden

tevens negatief overheidsoptreden is. Dus wanneer het leidt tot ingrepen in vrijheid of eigendom,

bijv. via voorschriften in subsidiebeschikkingen voor zover deze de burger dwingen anders te

handelen dan hij zonder die subsidievoorschriften zou hebben gedaan.

Zodra er dus voorwaarden zitten aan bijv. een subsidie die iemand heeft gekregen dan is het al een

wat meer negatief overheidsoptreden (is niet meer alleen een presterend overheidsoptreden).

6c. Bij het verlenen van een bouwvergunning wordt er niet ingegrepen in de vrijheid en/of eigendom

van de burger. Bij een vergunning wordt juist steun verstrekt en dus is het een positief

overheidsoptreden.

Negatief overheidsoptreden, er kunnen voorwaarden aan de bouwvergunning zitten en dan is het

geen positief overheidsoptreden meer.

7. Het motiveringsbeginsel (art. 3:46 Awb) en het beginsel van de zorgvuldige voorbereiding (art. 3:2

Awb).

Ook specialiteitsbeginsel, burgemeester moest bevoegdheid gebruiken voor het juiste doel (dus

verstoring van openbare orde). In dit geval heeft hij bevoegdheid dus gebruikt voor een ander doel

waarvoor het is verleend.

Legaliteitsbeginsel, de burgemeester heeft helemaal geen bevoegdheid.

8. Het evenredigheidsbeginsel (art. 3:4 lid 2 Awb). Er was namelijk geen sprake van een redelijke

afweging. En rechtszekerheid

9. Nee, de rechtsbeginselen worden fundamenteel geschonden.

Casus 2 Wielerronde ’s-Gravendeel

1. Appellante heeft een verzoek ingediend om een vergunning te verlenen voor het verkopen van

bier en frisdranken langs het parcours van de wielerronde. Verweerders (college van B&W) hebben

dit verzoek afgewezen. Appellante heeft hiertegen een bezwaarschrift ingediend dat vervolgens

ongegrond is verklaard. Appellante heeft beroep ingesteld.

Enerzijds een besluit voor standplaats en anderzijds een besluit drank en horecawet.

2. Nee, het is in dit geval door de gemeente gedaan maar ook burgers kunnen dit doen. Het is geen

exclusieve bevoegdheid van de gemeente dus het is privaatrechtelijk.

3a. Wanneer het overheidsoptreden juridisch gezien niet gebiedend of verbiedend is maar feitelijk

wel dezelfde werking heeft dan behoeft dit ook een wettelijke grondslag.

Verlenen van de vergunning is een bevoegdheid van het gemeentebestuur en niet van het college

van B&W. Burgmeester is het aangewezen bestuursorgaan, dus is in strijd met legaliteitsbeginsel.

3b. Rechtszekerheid, legaliteitsbeginsel

4a. Attributie, in de APV wordt een nieuwe bevoegdheid gecreëerd voor het college om de

vergunning te verlenen.

4b. College van B&W heeft bevoegdheid soort van gedelegeerd aan het wielercomité. Voor delegatie

is dus altijd een wettelijke grondslag vereist en die is er niet. Ook het specialiteitsbeginsel wordt hier

geschonden.

4c. Voor mandaat is geen wettelijke grondslag nodig, maar het wielercomité is geen ondergeschikte

dus op grond van art. 10:4 Awb moet deze instemming geven. Maar het wielercomité heeft andere

belangen dus gezien de aard van de bevoegdheid kan deze dan niet gemandateerd worden aan het

wielercomité.

Casus 3 Vuurwerkvrije zone Hilversum

1a. College van B&W heeft een gebied in het centrum van Hilversum aangewezen als gebied waar

het verboden is om tijdens de periode als bedoeld in art. 2.3.6 van het Vuurwerkbesluit

consumentenvuurwerk af te steken. Appellante A en anderen zijn in Hilversum gevestigde verkopers

van vuurwerk. Zij kunnen zich niet met het Aanwijzingsbesluit verenigen, zij vrezen dat daardoor hun

met de verkoop van vuurwerk te generen omzet zal dalen.

Zij procederen tegen het Aanwijzingsbesluit, die gebaseerd is op de APV Hilversum 2010. Uiteindelijk

gebaseerd op de Gemeentewet (art. 149).

1b. Appellante, bedrijf A, bedrijf B en belanghebbende. Zij komen op tegen dit besluit omdat zij

anders omzet verliezen.

1c. Attributie, 2.7.3. APV het is een nieuwe bevoegdheid om die gebieden aan te wijzen.

2a. Art. Gemeentewet burgemeester is bevoegd met handhaving van de openbare orde. Maar zo’n

gebied aanwijzen waar vuurwerkverbod geldt is geen handhaving van de openbare orde en daarom

is burgemeester niet bevoegd.

2b. Art. 172 Gemeentewet wordt ruimer uitgelegd door de voorzieningenrechter. Die zegt dat het

Aanwijzingsbesluit wel valt onder feitelijke handhaving van de openbare orde.

2c. Niet zo ingrijpende maatregel. In deze casus gaat het om een negatief overheidsoptreden, want

het gaat om een verbod. Daarvoor heb je een wettelijke grondslag nodig. Dat is het grote verschil

met de uitspraak fluoridering, gaat over iets heel anders.

2d. Soms bij het verstrekken van subsidies geen wettelijke grondslag nodig. Zoals wanneer geen

voorwaarden worden gesteld aan zo’n subsidie. Veel privaatrechtelijke dingen kunnen zonder

wettelijke grondslag (bv. Bestellen van potloden) en feitelijk handelen behoeft ook geen wettelijke

grondslag.

2e. Hierin wordt vereist dat een wettelijke grondslag nodig is. Art. 89 lid 2 Gw is een gedeeltelijke

codificatie van het legaliteitsbeginsel.

3a. Vuurwerkbesluit is niet uitputtend geregeld.

Art. 121 Gemeentewet

3b. Bevoegdheid mag niet gebruikt worden dan iets anders waarvoor het is bedoeld. Wanneer je

geen bevoegdheid hebt (dus legaliteitsbeginsel) dan kun je het ook niet voor iets anders gebruiken.

3c. Rechtszekerheid, democratie, gelijke behandeling. Voor feitelijk overheidsingrijpen is dit ook van

belang.