Staatsrecht 2 werkcollege 3

Vragen

1. In de hoofdstukken 13 en 36 van het Handboek wordt onder meer geschreven over de (rol van de rechter bij de) interpretatie van de Grondwet.
   A) Wat wordt bedoeld met ‘’tweesporigheid’’ in de uitleg van de Gw?
   B) Wat is het verband tussen het toetsingsverbod van art. 120 Gw en de vanaf p. 849 beschreven grenzen aan de rechtsvormende taak van de rechter?

2.  In het recente verleden werd in wetten die een Europese richt implementeerden de mogelijkheid gecreëerd om bij algemene maatregel van bestuur of ministeriele regeling van de wet af te wijken. Tegen die manier van implementeren werd op staatsrechtelijke gronden geprotesteerd. Welke constitutionele bezwaren kunnen tegen deze methode worden ingebracht?
    
3.  Verhey en Aal bespreken in hun artikel Delegatie van regelgevende bevoegdheid in Nederland: tijd voor herbezinning de grenzen die het Nederlandse staatsrecht stelt aan delegatie van de bevoegdheid tot regelgeving.
4. Wat wordt verstaan onder een zelfstandige algemene maatregel van bestuur?
5. In de moderne verhoudingen is de praktijk van het opnemen van ruime delegatiegrondslagen een groter probleem dan de uitgifte van zelfstandige algemene maatregelen van bestuur. Welke bezwaren kunnen worden ingebracht tegen zulke ruime delegatie?
6. Hoe kunnen de bezwaren zoals geformuleerd naar aanleiding van vraag 3b worden ondervangen?

4.  In 1989 wees de HR het Harmonisatiewet-arrest.

1. De HR bespreekt diverse argumenten die steun geven aan het oordeel de rechter bevoegd te achten een wet in formele zin te toetsen. Welke rol speelt de kwaliteit van het proces van wetgeving in dit verband?
2. In het arrest worden ook argumenten besproken die tot de conclusie voeren dat de rechter niet bevoegd is een wet in formele zin te toetsen. Welke zijn dat?
3. Acht de HR rechterlijke toetsing van de formele wet aan fundamentele rechtsbeginselen onder alle omstandigheden uitgesloten?

5.  In het geschil dat leidde tot het Faunaverordening Fryslan-arrest werd een zogeheten bevel tot wetgeving geëist.
   A) Welke staatsrechtelijke bezwaren kunnen worden ingebracht tegen een rechterlijk bevel tot wetgeving?
   B) Gaan de argumenten die de HR er in deze zaak toe brengen de vordering af te wijzen, in gelijke mate op wanneer gevorderd wordt dat de rechter de vaststelling van een amvb of een ministeriele regeling zou bevelen?

6.  In het Knooble b.v./Stat der Nederlanden-arrest draait het om de status van zogeheten NEN-normen.
   A) Wat zijn NEN-normen?
   B) Waarom zijn NEN-normen niet aan te merken als algemeen verbindende voorschriften?
   C) Welke staatsrechtelijke bezwaren kunnen worden ingebracht tegen de verwijzingspraktijk die bij de NEN-normen is gehanteerd?

Antwoorden

1. A) De tweesporigheid heeft betrekking op de uitleg van de rechter met betrekking tot de grondwet. Hoe de rechter de Grondwet interpreteert kan verschillen van de uitleg die staatsorganen geven. 
   B) De rechter treedt niet in de beoordeling van de grondwettigheid van wetten en verdragen, zo art. 120 GW. Zou hij dit wel doen, dan zou hij verder gaan dan zijn rechtsvormende taak en op de stoel van de wetgever gaan zitten. De democratische legitimatie kom dan in het geding! Die is wel aanwezig bij de wetgever, want we kiezen de SG, maar de wetgever is niet democratisch gekozen.
    
2.  Bezwaren tegen deze methode zijn dat normaal gesproken het wijzigen van wet bij de wet gebeurt, en in dit geval is de wijziging niet goedgekeurd door het parlement. Daarnaast is deze methode onoverzichtelijk, zie par. 3.6. pag 100 van de klapper. Ook is het onwenselijk dat een lagere regelgever kan afwijken van de bedoeling van de wetgever. 
    
3.  A) Een zelfstandige amvb heeft geen wettelijke grondslag. R.o. 3.1.
   B) Ruime delegatie kan afbreuk doen aan het legaliteitsbeginsel, en daaruit volgend ook aan het primaat vd wetgever. Par. 3.3
   extra opmerking: aanwijzingen zijn tegenwoordig anders genummerd
   C) Kernelementen dienen in de regeling te worden opgenomen, verder zie je in par 3.2. dat vage begrippen open normen etc zoveel mogelijk moeten worden vermeden. en 3.7 bij delegatie heb je ook een vorm van parlementaire betrokkenheid, voorhang.
4.  A) r.o. 3.4. : 3^e argument:  
   Het parlementaire stelsel wordt steeds meer monistisch en de uitvoerende macht krijgt een overwicht. Hierdoor groeit de behoefte aan rechterlijke toetsing. 
   B) r.o.3.5: Ze zijn besproken in het parlement maar niet weersproken.
   EN r.o. 3.5/3.6 : toetsingsverbod is wezenlijk voor de traditionele plaats van de rechter in ons staatsstelsel, er is geen verandering ontstaan.
   C) Nee. r.o. 3.4 (en zie sclerose arrest)  
5.  A) r.o. 3.3.4: De rechter mag niet ingrijpen in de procedure van politieke besluitvorming en afweging van belangen. Zie de 4 argumenten onder r.o. 3.3
   B) Ja, r.o. 3.3.5: ook dan treedt de rechter op in de politieke besluitvorming, en dit is voorbehouden aan de gekozen vertegenwoordigers
6. A) NEN-normen zijn technische normen die omschrijven hoe aan bepaalde eisen moeten worden voldaan. Ze zijn in het kader van NNI tot stand gekomen, r.o. 3.1 (iii)
   B) NEN-normen zijn privaatrechtelijk, moeten ook gekocht worden. Het NNI is niet bij of krachtens de wet bevoegd om avvs te maken. Zijn dus ook geen avv’s.  R.o. 3.8
   C) Het kenbaarheidsvereiste, en de onbetrokkenheid van de SG.