Organon/Limpens - HR - 1993 - Arrest

Casus

Limpens is bij Organon in dienst als ziekenhuisbezoeker. Wanneer problemen in de arbeidsverhouding ontstaan, wordt overeengekomen dat Organon een outplacementbureau
een opdracht tot outplacement van Limpens zal geven. Op een geven moment stelt Organon Limpens echter op non-actief, met behoud van salaris, en dient een verzoek tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst in, primair wegens dringende redenen en subsidiair wegens veranderde omstandigheden. De kantonrechter ontbindt de arbeidsovereenkomst zonder daarbij een bepaalde vergoeding aan Limpens toe te kennen. Deze stelt hiertegen appel in, ondanks het appelverbod van artikel 7:685 lid 11 BW. De rechtbank heeft in tussenbeschikking geoordeeld dat Limpens kan worden ontvangen in zijn beroep. Organon is tegen deze uitspraak tijdig in cassatie gegaan.

Rechtsvraag

Is appellant ontvankelijk in zijn appel ondanks het appelverbod?

Hoge Raad

De regel volgens welke cassatie slechts kan worden ingesteld tegelijk met cassatie tegen de eindbeschikking, lijdt namelijk slechts uitzondering indien en voor zover bij tussenbeschikking door een uitdrukkelijk dictum een einde is gemaakt aan het geding omtrent enig deel van het verzochte. In casu bevat de tussenbeschikking niet een dergelijk dictum en is derhalve geen sprake van een termijnoverschrijding, omdat Organon haar beroep tegen de tussenbeschikking tegelijk ingesteld heeft met dat tegen de
eindbeschikking. Het is niet uitgesloten dat een klacht, m.b.t. verzuim van essentiële vormen bij de totstandkoming van een beschikking, waartegen geen hoger beroep openstaat, niettemin tot ontvankelijkheid van het hoger beroep leidt. Dit is echter slechts het geval indien aan de klacht ten grondslag ligt dat zo een fundamenteel rechtsbeginsel is veronachtzaamd dat van een eerlijke en onpartijdige behandeling van de zaak niet meer kan worden gesproken.

Het feit dat de kantonrechter de ontbinding van de overeenkomst heeft doen steunen op een feitelijke vaststelling die afwijkt van hetgeen partijen dienaangaande hadden gesteld, levert echter niet op veronachtzaming van een fundamenteel rechtsbeginsel. Daarvan was wel sprake geweest wanneer de rechter tot een onjuist vaststelling was gekomen door ambtshalve de feiten te onderzoeken, zonder partijen erover te horen.

Leerstuk

In sommige gevallen geldt er een appelverbod: hoger beroep is niet toegestaan. De wetgever heeft dan discussie omtrent de manier waarop de rechter dit artikel toepast, willen uitsluiten. Dit is ook het geval bij art. 7:685 lid 11 BW. Er zijn echter redenen om het appelverbod te doorbreken. Eén van die redenen wordt in dit arrest genoemd: bij de totstandkoming van de beslissing worden zo fundamentele rechtsbeginselen geschonden dat er geen sprake kan zijn van een eerlijke en onpartijdige behandeling. Een voorbeeld van zo een fundamenteel beginsel is het beginsel van hoor- en wederhoor. In dit arrest komt het beginsel van partijautonomie aan bod. De Hoge Raad oordeelt dat dit beginsel in casu niet geschonden is, maar geeft ook aan wanneer er wel sprake zou zijn van een schending.