Koren q.q./Tekstra q.q. - Arrest

Koren q.q./Tekstra q.q., HR 12 januari 2001, NJ 2002, 371

Casus

Mr. Tekstra, faillissementscurator van EMS, legt q.q. conservatoir beslag onder K op zijn reeds aan een derde verkochte huis, dit ter zake van een door Tekstra q.q. gepretendeerde vordering op K wegens aansprakelijkheid ex art. 2:248 BW (bestuurdersaansprakelijkheid). Het beslag wordt opgeheven tegen een depot van de overwaarde bij notaris Moulijn. De door de notaris voor akkoord getekende depotovereenkomst van partijen vermeldt dat het depot (incl. eventuele rente) wordt uitgekeerd aan degene die hiertoe door partijen gezamenlijk of bij onherroepelijk vonnis wordt aangewezen. De notaris stort het depot op een speciaal hiervoor geopende derdenrekening, waarvan de tenaamstelling voldoet aan de eisen voor een kwaliteitsrekening, dat wil zeggen (in het licht van het bekende Slis-Stroomarrest) een rekening ten name van de notaris met vermelding van diens hoedanigheid als opdrachtnemer van degenen ten behoeve waarvan het depot is gestort. Vervolgens gaat ook K failliet. Zijn faillissementscurator, mr. Koren, eist het depotbedrag q.q. op. De notaris weigert afgifte aan Koren q.q., omdat Tekstra hierin niet toestemt.

Rechtsvraag

Het gaat in deze zaak met name om de vraag in hoeverre een op een specifieke notariële kwaliteitsrekening gestort bedrag in de failliete boedel valt van de nadien gefailleerde storter (de notaris) daarvan en aan wie dan dit saldo van deze kwaliteitsrekening toekomt.

Hoge Raad

De Hoge Raad had al in genoemd Slis-Stroomarrest de speciale (bijzondere) kwaliteitsrekening - kwaliteitsrekening voor één transactie - van een notaris als zodanig erkend, dus beschouwd als een van het vermogen van de notaris zelf afgescheiden actief. Anders dan de doctrine had de Hoge Raad echter nog niet zijn licht laten schijnen over de vraag aan wie het saldo van de kwaliteitsrekening dan wel toebehoort en waarom. Duidelijk is thans dat de Hoge Raad degenen ten behoeve van wie het depot gestort en aangehouden wordt als rechthebbenden beschouwt, dit in navolging van art. 25 Wet op het Notarisambt met betrekking tot de generale (algemene), derhalve voor meerdere transacties bestemde notariële kwaliteitsrekening resp. art. 19 Gerechtsdeurwaarderswet. (De HR had de ‘keuze’ uit drie leren en kiest de bovenstaande die ook wel bekend staat als de belanghebbendenleer. Deze leer heeft als onmiskenbaar voordeel dat bij een notaris gedeponeerde gelden niet vatbaar zijn voor verhaal door crediteuren van een (eventueel insolvente) notaris).