HR 4 maart 1988, NJ 1988, 361 (Borbon Parma) - Arrest

HR 4 maart 1988, NJ 1988, 361 (Borbon Parma)

Casus

De Lage Landen is uitgeefster van het weekblad "Privé". Voor de kinderen De Borbon-Parma (hierna te noemen de kinderen) en hun moeder is  een  overeenkomst tot  stand  gekomen waarbij  de  Lage Landen, tegenover de medewerking aan publicatie van enige foto's in "Privé", heeft toegezegd de kinderen voortaan met rust te zullen laten tenzij na bijzondere evenementen. In de tweede helft van 1986 heeft de oudste van de kinderen zich gevestigd in Ommen om daar intern een schoolopleiding te volgen. Dit heeft aanleiding gegeven tot publicatie in het op 7-2-87 gedateerde nummer van "Prive" van een artikel onder  de  kop "Irene plaatst Carlos op Nederlands kasteel".

De kinderen  achtten  de werkwijze van  De Lage  Landen  bij de voorbereiding van  dit  artikel alsmede het  artikel zelf i.s.m. voormelde overeenkomst en tevens onrechtmatig, immers een inbreuk op hun recht op eerbiediging van hun persoonlijke levenssfeer. Zij hebben op die grond in dit k.g. gevorderd dat De Lage Landen zal worden verboden door enige publicatie of feitelijke gedraging hun persoonlijke levenssfeer of die van een hunner aan te tasten.
De pres. heeft de vordering in zoverre toegewezen dat hij het verbod heeft gegeven aan de Lage Landen bij de uitoefening van haar journalistieke werkzaamheden zich aan de kinderen tegen hun wil op te dringen of hinderlijk te volgen. Naar het oordeel van de pres. had De Lage Landen geen wanprestatie gepleegd, naar wel onrechtmatig gehandeld. Het Hof heeft het vonnis van de pres. bekrachtigd.

Hoge Raad

De volgende kwesties komen in cassatie aan de orde: onrechtmatige daad, vrijheid van meningsuiting tegenover recht op persoonlijke levenssfeer en inbreuk op dit recht door perspublicatie en door methode van nieuwsgaring.

In onderdeel 3b van het cassatiemiddel was door De Lage Landen betoogd, dat de persvrijheid boven privacy gaat, aldus dat ieder zich  inbreuken  door  de pers  moet  laten  welgevallen,  mits de berichtgeving maar juist en niet onnodig grievend van vorm is. Dat primaat van de persvrijheid wordt door de HR verworpen in r.o. 3.5. Van  geval tot  geval  zal door afweging van  alle  omstandigheden moeten worden vastgesteld of de inbreuk gerechtvaardigd was. Hoe die  afweging  dan zal  uitvallen is  niet  altijd gemakkelijk  te voorspellen. In dit geval was de wijze van nieuwsgaring (dagenlang posten voor het internaat waarop een der kinderen verbleef)   naar het oordeel van de pres. en het hof ontoelaatbaar, in aanmerking genomen het geringe gewicht van de publicatie. De pres. karakteriseerde dat als zich tegen hun wil aan hen opdringen of hinderlijk volgen, wat het strafbare feit van art 426bis Sr opleverde.

Nu  speelde  hier ook  een  rol  dat de  betrokken kinderen  de publiciteit niet gezocht hadden. Dat is niet van groot belang, als het personen betreft die belangrijke politieke ambten vervullen.

Art 426bis Sr wordt door de pers minder gauw overtreden als het om politieke figuren gaat dan bij gewone burgers. Bekende Nederlanders zitten daar tussenin.  In de nogal casuïstische rechtspraak, worden zij minder beschermd tegen uitlatingen in de pers die hun privé-leven betreffen, naarmate zij de publiciteit zelf meer hebben opgezocht.