HR 21 november 2006, LJN AX9177, NJ2006/650 - Arrest

Feiten

Het Hof heeft in hoger beroep de verdachte wegens "mishandeling, zwaar lichamelijk letsel ten gevolge hebbend" veroordeeld tot drie maanden gevangenisstraf.

De situatie deed zich in deze zaak voor dat de verdachte iets riep naar het slachtoffer, waarop het slachtoffer op de verdachte afliep. Toen het slachtoffer voor de verdachte stond, had de verdachte het gevoel dat hij geen kant meer op kon, omdat achter hem zich drie paaltjes bevonden en twee geparkeerde auto's. De verdachte probeerde het slachtoffer tot kalmte te manen door "sorry" en "rustig aan" te zeggen. Het slachtoffer gedroeg zich echter erg agressief richting de verdachte, waarop de verdachte toen lichamelijk letsel heeft toegebracht aan het slachtoffer. Volgens de verdachte was het dan ook nodig om het slachtoffer een vuistslag te geven. De verdachte verklaarde; ‘Een man van 105 kilo die dikker en groter is dan jezelf. Je probeert die persoon te kalmeren, je staat klem, op dat moment voelde ik me enorm bedreigd’. Door de vuistslag is het slachtoffer aan één oog blind geworden.

Het hof verwerpt het beroep op noodweer, nu het volgens het hof niet aannemelijk is geworden dat de reactie van verdachte geboden werd ter noodzakelijke verdediging van zijn lijf tegen een ogenblikkelijke, wederrechtelijke aanranding of een dreigend gevaar daarvoor.

Het hof stelt dat niet aannemelijk is geworden, dat verdachte klem is komen te zitten tussen een paal en het lichaam van het slachtoffer, nu getuigenverklaringen elkaar op dit punt tegenspreken en op de foto's in het dossier op de plaats van het misdrijf geen lantaarn- of verkeerspaal zichtbaar is. Aldus is onvoldoende aannemelijk geworden dat de verdachte zich niet door weg te lopen aan de door hem als bedreigend ervaren situatie kon onttrekken.

Hoge Raad

In cassatie klaagt het middel dat het Hof het beroep op noodweer(exces) onterecht heeft afgewezen en dit ontoereikend heeft gemotiveerd.

De Hoge Raad stelt dat de overweging van het hof niet zonder meer begrijpelijk is. Immers, de verdachte probeerde juist het slachtoffer tot kalmte te manen en het was het slachtoffer zich agressief gedroeg jegens de verdachte. De Hoge Raad oordeelde: "Mede in het licht van hetgeen door en namens de verdachte is aangevoerd (….), inhoudende dat het latere slachtoffer zich agressief jegens de verdachte gedroeg terwijl deze hem juist tot kalmte probeerde te manen, is het in ’s Hofs motivering besloten liggende oordeel dat van de verdachte onder de gegeven omstandigheden mocht worden gevergd dat hij wegliep en dat daarom de omstandigheid dat hij dat niet heeft gedaan, hoewel daartoe de gelegenheid bestond, aan het slagen van het beroep op noodweer in de weg staat, niet zonder meer begrijpelijk".

Kern

Voor het aannemen van een beroep op noodweer zijn de feiten en omstandigheden van belang. Het is niet alleen van belang of de verdachte weg had kunnen gaan, maar ook of de verdachte had weg moeten gaan (een normatieve toets aan het vluchtvereiste).