HC7B Staatsrecht

In deze samenvatting worden kort drie grondrechten besproken. Per grondrecht wordt vermeld waar ze te vinden zijn, wat er in staat en wat daaruit mag worden afgeleid.

Drie specifieke grondrechten (de anderen zijn niet minder belangrijk)

1. Het gelijkheidsbeginsel/discriminatieverbod

2. Algemene wet gelijke behandeling

2. De vrijheid van meningsuiting

3. De vrijheid van vergadering en betoging

4. De wet openbare manifestaties

5. Het gelijkheidsbeginsel/ discrimatieverbod

6. Art. 1 GW

Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan

• Art. 14 EVRM

Het genot van de rechten en vrijheden die in dit Verdrag zijn vermeld, moet worden verzekerd zonder enig onderscheid op welke grond ook, zoals geslacht, ras, kleur, taal, godsdienst, politieke of andere mening, nationale of maatschappelijke afkomst, het behoren tot een nationale minderheid, vermogen, geboorte of andere status.

• Art. 26 IVBPR

Allen zijn gelijk voor de wet en hebben zonder discriminatie aanspraak op gelijke bescherming door de wet. In dit verband verbiedt de wet discriminatie van welke aard ook en garandeert een ieder gelijke en doelmatige bescherming tegen discriminatie op welke grond ook, zoals ras, huidskleur, geslacht, taal, godsdienst, politieke of andere overtuiging, nationale of maatschappelijke afkomst, eigendom, geboorte of andere status.

“Allen die zich in Nederland bevinden”

Welke gevallen gelijk behandelen?

Wat zijn gelijke gevallen?

• Zijn het juridisch gezien gelijke gevallen? (man vs. Vrouw)

• Wanneer zijn kenmerken dan juridisch gelijk?

Hierop is geen antwoord te geven. Het ligt aan de politieke opvattingen.

Art. 1 GW helpt te bepalen waarover geen onderscheid mag worden gemaakt. Dat mag onder andere niet op godsdienst, levensovertuiging, politiek, etc. Voor deze punten is gekozen omdat deze eigenschappen zo bepalend zijn voor wie je bent, dat daar niet op gediscrimineerd mag worden. Je moet vrij kunnen zijn in wie je bent.

Het zinnetje, op welke grond dan ook, maakt het extra lastig. Onderscheid is daarom niet toegestaan als het buiten proportioneel, niet subsidiabel, niet object gerechtvaardigd is.

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen directe en indirecte discriminatie. (In de wet gelijke behandeling). (art. 1 AWGB)

Directe discriminatie is onderscheid op een verboden grond.

Indirecte discriminatie is het maken van onderscheid op een niet verboden grond die niettemin resulteert in een onderscheid op een verboden grond.

Vb. Onderscheid full- en parttime, valt grotendeels samen met het onderscheid van man en vrouw.

2. De vrijheid van meningsuiting

3. Art. 7 lid 1 GW;

Niemand heeft voorafgaand verlof nodig om door de drukpers gedachten of gevoelens te openbaren, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.

• Art. 10 EVRM

1. Een ieder heeft recht op vrijheid van meningsuiting. Dit recht omvat de vrijheid een mening te koesteren en de vrijheid om inlichtingen of denkbeelden te ontvangen of te verstrekken, zonder inmenging van enig openbaar gezag en ongeacht grenzen. Dit artikel belet Staten niet radio- omroep-, bioscoop- of televisieondernemingen te onderwerpen aan een systeem van vergunningen.

2.Daar de uitoefening van deze vrijheden plichten en verantwoordelijkheden met zich brengt, kan zij worden onderworpen aan bepaalde formaliteiten, voorwaarden, beperkingen of sancties, die bij de wet zijn voorzien en die in een democratische samenleving noodzakelijk zijn in het belang van de nationale veiligheid, territoriale integriteit of openbare veiligheid, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden, de bescherming van de goede naam of de rechten van anderen, om de verspreiding van vertrouwelijke mededelingen te voorkomen of om het gezag en de onpartijdigheid van de rechterlijke macht te waarborgen.

• Art. 19 IVBPR;

1.Een ieder heeft het recht zonder inmenging een mening te koesteren.

2.Een ieder heeft het recht op vrijheid van meningsuiting; dit recht omvat mede de vrijheid inlichtingen en denkbeelden van welke aard ook te garen, te ontvangen en door te geven, ongeacht grenzen, hetzij mondeling, hetzij in geschreven of gedrukte vorm, in de vorm van kunst, of met behulp van andere media naar zijn keuze.

3.Aan de uitoefening van de in het tweede lid van dit artikel bedoelde rechten zijn bijzondere plichten en verantwoordelijkheden verbonden. Deze kan derhalve aan bepaalde beperkingen worden gebonden, doch alleen beperkingen die bij de wet worden voorzien en nodig zijn:

(a)in het belang van de rechten of de goede naam van anderen;

(b)in het belang van de nationale veiligheid of ter bescherming van de openbare orde, de volksgezondheid of de goede zeden.

In art. 7 GW staat het woord drukpers. Dat is bij verandering van de grondwet niet veranderd omdat hierover al zoveel nieuwe jurisprudentie was. Dit wordt ruim uitgelegd. lid 3 maakt het zelfs nog ruimer.

In het artikel staat ook het verbod op censuur, ‘behoudens ieders verantwoordelijkheid’. Het kan je niet bevolen worden je niet te uiten. Je kan er alleen achteraf op worden aangesproken.

In art. 7 lid 1; kern; Wat je denkt en wat je voelt mag je uiten. Dit wordt het openbaringsrecht genoemd. In de jurisprudentie wordt hieraan ook het recht om te verspreiden toegedeeld. Je kunt iets immers moeilijk openbaren als je het niet mag verspreiden.

Het recht om te verspreiden is daarmee het connexe recht, het bijkomende recht.

Het verspreidingsrecht staat daarmee niet expliciet in de wet. Daarom mogen de lagere regelgevers dit recht beperken. Dit is ook weer beperkt, als je bijvoorbeeld aanplakken wil verbieden moet je zorgen voor plekken waar dat wel mag.

3. De vrijheid van vergadering en betoging

4. De wet openbare manifestaties

5. Art. 9 Gw;

1. Het recht tot vergadering en betoging wordt erkend, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.

2. De wet kan regels stellen ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden

• Art. 10 EVRM;

1.Een ieder heeft recht op vrijheid van meningsuiting. Dit recht omvat de vrijheid een mening te koesteren en de vrijheid om inlichtingen of denkbeelden te ontvangen of te verstrekken, zonder inmenging van enig openbaar gezag en ongeacht grenzen. Dit artikel belet Staten niet radio- omroep-, bioscoop- of televisieondernemingen te onderwerpen aan een systeem van vergunningen.

2.Daar de uitoefening van deze vrijheden plichten en verantwoordelijkheden met zich brengt, kan zij worden onderworpen aan bepaalde formaliteiten, voorwaarden, beperkingen of sancties, die bij de wet zijn voorzien en die in een democratische samenleving noodzakelijk zijn in het belang van de nationale veiligheid, territoriale integriteit of openbare veiligheid, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden, de bescherming van de goede naam of de rechten van anderen, om de verspreiding van vertrouwelijke mededelingen te voorkomen of om het gezag en de onpartijdigheid van de rechterlijke macht te waarborgen.

• Art. 11 EVRM;

1.Een ieder heeft recht op vrijheid van vreedzame vergadering en op vrijheid van vereniging, met inbegrip van het recht met anderen vakverenigingen op te richten en zich bij vakverenigingen aan te sluiten voor de bescherming van zijn belangen.

2.De uitoefening van deze rechten mag aan geen andere beperkingen worden onderworpen dan die, die bij de wet zijn voorzien en die in een democratische samenleving noodzakelijk zijn in het belang van de nationale veiligheid, de openbare veiligheid, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten, voor de bescherming van de gezondheid of de goede zeden of de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen. Dit artikel verbiedt niet dat rechtmatige beperkingen worden gesteld aan de uitoefening van deze rechten door leden van de krijgsmacht, van de politie of van het ambtelijk apparaat van de Staat.

Ook bij dit artikel geldt dat er alleen achteraf mag worden opgetreden. “Behoudens ieders verantwoordelijkheid”

In de Wet openbare manifestaties worden voor de vrije betoging en vergadering wel regels gegeven. Deze hebben dan geen betrekking op de inhoud maar op de manier waarop er betoogt wordt. Er mogen natuurlijk geen verkeersopstoppingen of onveilige situaties ontstaan.

Hostile audiences: publiek dat tegen de manifestatie is, is zelfs geen reden om de manifestatie te verbieden. De overheid moet de demonstranten kunnen beschermen. (zegt de Hoge Raad.)