HC4A burgerlijkrecht

College 4a

Het eigendomsrecht is het meest omvattende recht dat je kunt hebben. Wanneer je een zaak bezit ben je als eigenaar de rechthebbende. In beginsel is het jouw recht tegenover ieder ander en kan niemand je daarin aantasten (5:1 lid 2 BW). De eigenaar heeft tevens recht op de vruchten van het eigendom, art. 5:1 lid 3 BW. 

Met het eigendom kun je in beginsel vrij beschikken en heb je een vrij gebruiksrecht, art. 5:1 lid 2 BW. Het wordt echter beperkt door een negatieve afbakening. Het eigendom kan worden afgebakend door rechten van anderen, wettelijke voorschriften en regels van het ongeschreven recht.

Bij rechten van anderen kan er bijvoorbeeld aan het auteursrecht van een architect worden gedacht. Hij heeft recht om de ‘geestelijke prestatie’ in stand te willen houden. Je kunt als eigenaar van het kunstwerk dan niet meer vrij beschikken. Een ander voorbeeld van rechten van anderen is de door de eigenaar verschafte rechten als huur en pandrecht.

Bij wettelijke voorschriften kan er worden gedacht aan monumenten. Wanneer iets een monument is moet je aan allerlei vereisten voldoen. Wanneer je in een monument woont mag je ook niet zomaar meer verven en dus wordt je aangetast in je recht.

Bij ongeschreven recht kan er gekeken worden naar maatschappelijke zorgvuldigheid, misbruik van recht (art. 3:13 BW) en hinder (art. 5:37 en 6:162 BW); 

Omvang van het eigendomsrecht betekent eveneens dat de eigenaar van een zaak tevens eigenaar is van al haar bestanddelen (art. 5:3 BW). Het is dan ook belangrijk om te weten of iets een bestanddeel is of niet. Daarvoor is er het criterium van de verkeersopvatting (art. 3:4 lid 1 BW) en het fysieke criterium (art. 3:4 lid 2 BW)

Soms kan eigendom ook worden overgedragen zonder dat je daar iets aan kunt doen. Natrekking is daar een voorbeeld van.  Een fietsbel bijvoorbeeld wordt door natrekking bestanddeel van de fiets. (art. 3:4, 5:3 en 5:14 BW) Voor bestanddeel en natrekking is het arrest van de grensoverschrijdende treurwilg van toepassing, dit gaat over de verticale natrekking van artikel 5:20 B

Er zijn twee verschillende vormen van verkrijging. Enerzijds de derivatieve verkrijging, dit houdt in dat de verkrijging is afgeleid van iemand anders en anderzijds de orginaire verkrijging, dit houdt in dat de verkrijging berust op het intreden van een bepaald feitencomplex doorgaan een "nieuw recht". 

Orginaire verkrijging bestaat uit toe-eigening (art. 5:4 BW), vinderschap (art. 5:6 BW), schatvinding (art. 5:13 BW) en vruchttrekking (art. 5:17 BW). Orginaire verkrijging bestaat uit natrekking (art. 5:14 BW), vermening (art. 5:15 BW) en zaaksvorming (art. 5:16 BW).

Er bestaat een aparte tak van burenrecht, dit is te vinden in titel 5.4 van eht burgerlijk wetboek. Algemene kenmerken van het burenrecht zijn onder andere dat het gaat over de verhouding tussen naburige erven en de wederzijdse kwalitatieve verbintenissen. Het burenrecht is over het algemeen van regelend recht.  Zo is er bijvoorbeeld het recht van overpad. Dat kan middels een verbintenis, een overeenkomst of via erfdienstbaarheid. In principe maakt dat niets uit. Pas wanneer er een nieuwe eigenaar komt begint de wijze van vestiging een verschil te maken.

Ook voor beplanting zijn er verscheidene regels, art. 5:42 BW. Zoals bij de rijdende rechter vaak het geval is mogen er geen bomen binnen een bepaalde afstand van de grensscheiding staan. Een ander voorbeeld is overhangende beplanting, hierbij is sprake van een toegestane eigenrichting na aanmaning zie art. 5:44 BW.

Wanneer het onzeker is wat de grenzen zijn is de bezitter eigenaar, tot op het tegenbewijs. Er kan ook altijd worden uitgeweken naar het kadaster dat er voor zorgt dat er weer een duidelijke grens getrokken wordt, zie artikel 5:47 BW. 

Ook voor zaken als vensters en balkons zijn er aparte regels opgenomen, art. 5:50 en 5:51 BW. Net zoals overbouw. Voor overbouw is er een apart arrest, de grensoverschrijdende garage. Daarbij was er een garage een groot stuk over de erfgrens gezet. Er bestaat dan een mogelijkheid tot verwijdering, maar dit moet wel redelijk zijn. Een andere optie is om het stuk te legaliseren, zie art. 5:54 BW.

Een ander arrest is Nelemans/Scheepswerf, ook in de rechtspraakklapper staat een uitleg over eventuele fouten van de aannemer. Daarin staat uitgewerkt dat er sprake moet zijn van persoonlijke schuld. De aannemer is dan wel hulppersoon maar dat is in deze situatie dan niet van belang.

Soms is voor een overweg geen erfdienstbaarheid nodig. Als er echt geen andere weg of mogelijkheid is, is het mogelijk een noodweg op te richten. Daar heeft iemand in dat geval recht op. Dit moet door de eigenaar van de grond zonder meer geduld worden.