Hoorcollege 1 

Inleiding over het vak en inhoud

Op de eerste dag krijt de student voornamelijk informatie over de cursus, introductie van 2 cases en we gaan in op OB, en vier basisprincipes van OB (organisational behaviour). Organisational behaviour, 5^de editie nodig. Sinding et al. Geen andere boeken/versies gebruiken. Tentamen is hele boek, behalve hoofdstuk 10 en 11, want deze hoofdstukken worden deels al in andere vakken gegeven. 

Het vak doet al jaren onderzoek naar studiesucces onder eerstejaars studenten. Succes wordt gemeten in ECTS na 1 jaar. Uit onderzoek blijkt dat een goede planning de beste manier is om succes te bereiken, en daarna de cijfers van de middelbare school.

Elke week college in stadskerk, tot er met week 1 in 2016. Colleges beginnen om 9 uur. Collegestof is ook tentamenstof. Slides staan na college op nestor. Doel van werkgroepen: tentamenvoorbereiding, dus oefenen en verdiepen in de stof, voorbereiding deeltoetsen, vragen stellen. Binnen je werkcolleges zal je in een subgroep 2 presentaties, van 10 en 15 procent geven. Je krijgt een bonus als je bij 6 van 7 werkcolleges aanwezig bent. Je krijgt dan 1 extra goed antwoord extra bij MC-vragen.

1^e deeltoets telt voor 30% mee, en de 2^e voor 45%. Er wordt aangeraden om op tijd te beginnen omdat de stof voor beide deeltoetsen erg veel is. Bij een eindcijfer onder de 5,5 moet je een herkansing doen. Boven een 5,5 betekent dat je geslaagd bent voor het vak.

Deelname aan onderzoek:

Geldt als verplicht practicum. Moet in de periode november december gedaan worden. Bij niet voldoen een aftrek van 0,5 bij eindcijfer. 4 Research points nodig, wat ongeveer een uur werk is. 1 punt moet via een online onderzoek studiesucces behalen, waarvan je een link in week 48 krijgt. Minimaal 3 RP in FEB research lab halen.

Introductie Organisational Behaviour

Case 1: ABN-AMRO

ABN-Amro is een bank die rond 1990 is begonnen door een fusie van de banken ABN en AMRO. Deze 2 banken hadden een totaal andere manier van werken, zo was de ABN zorgvuldig, maar de AMRO nam juist risico’s. Verder opereerden ze ook in andere markten. OB haakt hier op in omdat er door de fusie sprake is van een andere organisatiecultuur en een organisatieverandering (hoofdstuk 12 en 16, college 6,7). Verder was er ook onenigheid in de top, waar OB ook om de hoek kwam kijken, namelijk met leiderschap (hoofdstuk 15), teamprocessen (hoofdstuk 7,8), botsende persoonlijkheden (hoofdstuk 2), besluitvorming en macht & politiek (hoofdstuk 13,14)

In totaal zijn alle hoofdstukken van het boek dus relevant.

Case 2: Nationale politie

• Te veel bokito’s (Hoofdstuk 2, 7 & 8)

• Botsende waarden en emoties (Hoofdstuk 3)

• Communicatie problemen (Hoofdstuk 4)

• Motivatieproblemen (Hoofdstuk 5 & 6)

• Stress en wantrouwen (Hoofdstuk 9)

• Botsende culturen (Hoofdstuk 12): ministerie versus politie

• Beslissingen worden teruggedraaid (Hoofdstuk 13)

• Leiderschapsstijl (Hoofdstuk 15)

• Politiek en macht (Hoofdstuk 14)

• Organisatieverandering (Hoofdstuk 16)

Ook bij deze casus komen.....read more

Hoorcollege 3

Attitudes, o.a. werktevredenheid

• Determinanten/antecedenten van werktevredenheid: behoeften, waarden, persoonlijkheid, kwaliteit van de arbeid

Deze onderwerpen vallen onder het principe multi-causaliteit.

Tevredenheid:

Beloningstevredenheid en werktevredenheid zijn attitudes.

Attitude is ‘learned predisposition to respond in a consistently favourable or unfavourable manner with respect to a given object’

Er zijn 3 componenten hierbinnen, namelijk:

• Cognitief: Beliefs, cognities of kennis over een attitude-object

• Affectief: Gevoelens over attitude-object, evaluatief

• Gedragsmatig: Hoe iemand van plan is of verwacht te reageren op een attitude-object

Attitude tot bepaald gedrag samen met de subjectieve norm en de waargenomen gedragscontrole leiden tot een intentie en daardoor gedrag, dit valt onder de ‘Theory of planned behaviour’ , door Fishbein & Ajzen, p 98-100. Ook oefenen de bovengenoemde oorzaken een invloed uit op elkaar.

Aantal cognities en daarmee de verankering van een attitude kan per persoon en per object verschillen.

Subjectieve norm: waargenomen sociale druk om wel of niet bepaald gedrag te vertonen

Waargenomen controle in gedrag: waargenomen moeilijkheid om een bepaald gedrag te vertonen.

Attitude-gedragskloof -> er zit een gat tussen intentie en gedrag, zoals het vinden dat je vroeg moet beginnen met leren voor een toets maar het niet doen. Redenen hiervoor zijn: geen vaardigheden, geen controle, gewoontes of te weinig kennis etc.

• Werktevredenheid: algemene attitude ten aanzien van je werk

• Job involvement: de mate waarin mensen zich persoonlijk betrokken voelen bij hun baan.

• Organizational commitment/betrokkenheid: de mate waarin mensen zich met de organisatie identificeren en gecommitteerd zijn aan de doelen van de organisatie. Er zijn 3 soorten commitment:

• Affective: Emotionele gehechtheid

• Continuance: Kosten en baten bij vertrek

• Normative: Je voelt je verplicht

Een erg hoge mate van job involvement en/of organizational commitment is erg riskant, omdat er kans is dat je onethisch gedrag gaat vertonen of een workaholic wordt.

Waarom zijn attitudes belangrijk?

Ze zijn goede voorspellers voor de gevolgen van attitudes, zoals prestaties, motivatie & stress.

Er blijkt een positief verband te zitten tussen de werktevredenheid en prestaties op het werk. Alleen is hier wel sprake van een causale relatie? Er zijn namelijk 4 mogelijkheden: werktevredenheid zorgt voor hogere prestaties, prestaties zorgen voor een hogere werktevredenheid, een andere variabele bepaalt beide of alle 3 de redenen.

Behoeften:

Maakt geld bijvoorbeeld gelukkig? Er blijft een correlatie te zijn van 0.71 in een onderzoek waar het GBP en levensgeluk werd gemeten. Landen die welvarender worden stijgen ook in geluk. Alleen blijkt dat de relatie vooral indirect is. Door meer geld zijn er bijvoorbeeld betere voorzieningen of beter onderwijs waarvan mensen gelukkiger worden, niet van het directe geld.

Een soortgelijk onderzoek is uitgevoerd om te kijken of er een verband was tussen het bruto maandinkomen en de werktevredenheid. Er bleek een correlatie te zijn van 0,07. Er was dus geen relatie aanwezig.

Needs zijn ‘psysiological or ppsychological deficincies that arouse behaviour’

De behoefte piramide van Maslow is te combineren met de ERG-maatstaf van Alderfer. Het existence.....read more

Hoorcollege 5

Wat is een groep?

• Een groep is meer dan 2 individuen die met elkaar interacteren

• Je streeft een collectief doel na

• Er is sprake van collectieve normen over hoe je je moet gedagen

• Je hebt een gedeelde identiteit met de groep (je staat ergens voor)

Gedeelde identiteit: Algemeen beeld van de groep als collectief geheel

• Iedereen hecht veel belang aan het groepsbeeld

• Onderscheidend, wijkt af van andere groepen.

Gevolg is dat er vereenzelviging is: ik =wij. Ook krijg je een ingroup bias, dus je voelt dat je eigen groep beter is dan anderen.

Ingroup bias verklaart voor een groot deel ook discriminatie.

Groepsfuncties:

• Voor de organisatie

  1. Complexe taken kun je niet alleen uitvoeren

  2. Trainen nieuwkomers

  3. Coördinatie tussen partijen

  4. Nieuwe ideeën genereren

• Voor het individu

  1. Uitwisseling resources

  2. Testen en delen van percepties sociale wereld

  3. Terugdringen onzekerheid

  4. Bevestigen self-esteem

Tuckman’s theorie van groepsontwikkeling:

Begint met vormen, daarna storming (conflicten), daarna het normeren van gedrag en als laatste presteren.

Normen:

Gedeelde attitudes, meningen, gevoelens en acties die gedrag voorspellen: Norming

Normen kunnen op verschillende manieren ontstaan. Hieronder een aantal meest voorkomende ooraken voor het ontstaan van normen:

• Expliciete statements

• Kritieke ervaringen uit verleden

• Primacy effect: eerste gedrag bepaalt de rest

De invloed van groepsgrote bij conformiteit gaat als volgt: bij een grootte van 1,2 of 3 personen zijn er redelijke verschillen te zien qua conformiteit. Vanaf 3 is er geen sprake meer van een stijging. Er is ook sprake van een scherpe afname in conformiteit als er een medestander is die dezelfde mening heeft als jou.

Waarom gebeurt dit?

Informationele invloeden:

• Sociale percepties valideren

• Anderen als bron van informatie over de werkelijkheid

• Sterker in ambigue situaties

Normatieve invloeden:

• Affiliation behouden

• Anderen als bron van goedkeuring of afkeuring gebruiken

• Sterker naarmate groepscohesie hoger is (groupthink)

Groupthink is:

“A mode of thinking that people engage in when they are deeply involved in a cohesive in-group, when members’ strivings for unanimity override their motivation to realistically appraise alternative courses of action” (Janis, 1972)

Of: Een overdreven neiging tot het zoeken en bewaren van harmonie en consensus binnen de groep (Hart et al.)

Antecedenten hiervan zijn:

• Groepscohesie en ‘esprit de corps’

• Directief leiderschap

• Isolement en afzondering van experts

• Homogeniteit

• Gebrek aan procedures

• Weinig zelfvertrouwen

• Hoge stress

En symptomen:

• Zelfoverschatting

• Onaantastbaarheid

• Moraliteit

• Collectieve vernauwing

• Rationalisatie

• Stereotypering

Een team is een groep mensen die:

• Complementaire vaardigheden hebben

• Een duidelijk doel hebben

• Taken moeten verrichten

.....read more

Hoorcollege 7

Cultuur

Binnen de cultuur zijn er verschillende niveaus waar te nemen. Deze worden ook wel levels genoemd:

• Team/groep

• Afdeling

• Organisatie

• Etnische, religieuze of culturele groep

• Land, regio, werelddeel (op basis van geografie)

Definitie cultuur volgens het boek:

“A pattern of basic assumptions – invented or developed by a given group as it learns to cope with its problems of external adaptation and internal integration – that has worked well enough to be considered valid and, therefore, to be taught to new members as the correct way to perceive, think and feel in relation to those problems” (p. 451)

Ofwel: gedeelde en geleerde aannames binnen een bepaalde groep, hoe met specifieke zaken wordt om te gaan.

Een model voor cultuur kan worden omschreven door een cirkel te nemen waar aan de buitenkant het gedrag zichtbaar is vanuit een bepaalde cultuur, daaronder liggen de niet-zichtbare normen en waarden waar dat gedrag uitvloeit en daaronder liggen de basis assumpties.

Dat gedrag wordt ook wel artefacten en producten genoemd. Voorbeeld hiervan zijn begrafenissen:

• In de UK is het zoals wij het kennen, met zwarte kleding en bloemen.

• In Ghana met vrolijke kleuren waar het lijkt of ze dansen

• In China zijn er ook bijna geen zwarte kleuren te bekennen

Nog een voorbeeld is trouwen:

• In de UK is het met veel bloemen en mooie kleding en redelijk formeel

• In India zijn er heel veel bloemen en kleuren, en er is veel symboliek.

• In Brazilië wordt veel gedanst en er is veel muziek

Nog een voorbeeld:

Verschil in afstand tot elkaar bij het communiceren met een vreemde, in het westen staan mensen ongeveer op een meter afstand van elkaar, maar bij Arabieren is dat veel dichterbij.

Dit is een voorbeeld van high context, dit betekend dat er bij het communiceren veel meer komt kijken dan alleen wat je zegt. Zo kijken zij ook meer naar wanneer je het zegt, hoe je het zegt en tegen wie je het zegt.

Hoe ontstaat een cultuur?

Cultuur in organisaties ontpopt onder invloed van o.a.

• Economische en technologische omstandigheden

• Politieke en juridische omstandigheden

• Religie/levensvisie/waarden

• Klimaat

Hofstede:

Hofstede heeft een aantal cultuurdimensies geformuleerd (als het goed is heeft de student deze al behandeld gehad bij het vak Organisatie & Technologie)

Machtsafstand, worden machtsverschillen geaccepteerd?

• Individualisme-collectivisme, band met de groep?

• Mannelijkheid-vrouwelijkheid, prestatie en succes of relaties?

• Onzekerheidsvermijding, is onzekerheid bedreigend en wordt het vermeden?

• Lange-termijn oriëntatie, toekomstgericht of op korte termijn gericht?

Landen verschillen erg tussen deze dimensies. Zo is te zien dat Nederland hoog scoort op individualisme en gemiddeld op machtsafstand, maar China scoort zeer hoog op machtsafstand en juist erg laag op individualisme. Verder ligt Nederland ook erg onder het wereldgemiddelde in de dimensie van mannelijkheid.

Consequenties:

Gelden bepaalde.....read more