The effect of a single-session attention modification program on response to a public-speaking challenge in socially anxious individuals - Amir, Weber, et. al. (2008) - Artikel

Onderzoek wijst uit dat sociaal angstige personen mogelijk voornamelijk hun aandacht richten op bedreigende informatie. Selectieve aandacht voor negatieve sociale prikkels leidt in dit geval tot meer angst en vertekent de beoordeling van sociale gebeurtenissen. Dit leidt weer tot ineffectief sociaal gedrag. Een veelgebruikte taak om de aandachtsbias met betrekking tot sociale angst te onderzoeken is de probe detection task met gezichten. Hierbij wordt de participant twee gezichten laten zien, één neutraal en de ander dreigend. In bepaalde trials wordt één gezicht vervangen door een probe (een letter bijvoorbeeld). Participanten moeten op een knop drukken als ze de probe zien. Snellere reactietijden voor probes die de dreigende gezichten vervangen wijzen op een aandachtsbias voor dreigende informatie. Meerdere onderzoeken hebben deze bias bevestigd, maar er zijn ook onderzoeken die geen significante aandachtsbias hebben gevonden. Een verklaring voor deze inconsistentie is dat zelfs áls er een effect bestaat, men niet verwacht dat elk onderzoek significante resultaten vindt, behalve als de effectgrootte erg groot is, wat heel zeldzaam is in psychologisch onderzoek. Ook in onderzoek waarbij de participanten random toegewezen werden en hun aandacht gemanipuleerd werd, werd de hypothese dat een aandachtsbias tegenover bedreigende stimuli een gevoeligheid verleent voor negatieve affectiviteit bij stress bevestigd. Echter kan het ook zo zijn dat de gevonden verschillen de directe en indirecte metingen van de taak op het humeur van de participanten laat zien. Over het algemeen blijken individuele verschillen in het richten van aandacht op prikkels relevant voor dreiging en negatieve informatie belangrijk zijn om de kwetsbaarheid voor negatieve affectiviteit te bemiddelen.

Het huidige onderzoek analyseert of de aandachtsbias voor dreiging oorzakelijk verband houdt met het behoud van sociale angst. Hiervoor is het effect van een enkele sessie aandachtstraining op het reduceren van de angstrespons op een sociale stressor bij mensen met sociale angst onderzocht. Er wordt voorspeld dat, vergeleken met de Aandacht Controle Conditie (ACC), de aandachtsbias richting dreiging af zal nemen door het Aandacht Modificatie Programma (AMP). Ook worden er minder angst en een betere sociale prestatie verwacht.

Hiervoor werden 94 participanten onderzocht. De volgende materialen zijn gebruikt:

• Zelfverslag metingen (vragenlijsten).

• Gedragsmatige beoordelingen.

• Aandachtsbias modificatie stimuli: de gezichten in de dot probe taak.

• Aandachtsbias beoordeling stimuli: dreigende en neutrale woorden.

• Probe detectie taak (Aandachtsbias Modificatie Taak): dot probe taak met gezichten.

• AMP: de probe vervangt het neutrale gezicht.

• ACC: de probe vervangt de ene keer het neutrale gezicht en de andere keer het dreigende gezicht, elke conditie even vaak.

• Beoordeling van de aandachtsbias.

Aandachtstraining bleek de aandachtsbias tegenover dreiging én de angstrespons op een sociale uitdaging effectief te verminderen. Bovendien blijkt aandachtsmodificatie effectief bij individuen met een hoog angstniveau. De meest logische verklaring is dat de AMP taak ervoor zorgt dat de participanten hun aandacht losmaken van de dreigende stimuli. Daaruit kan geconcludeerd worden dat elke procedure die de bias normaliseert, angstsymptomen kan doen afnemen. Concluderend ondersteunen de bevindingen een cognitief model van sociale fobie: selectieve aandacht op bedreigende sociale informatie houdt mogelijk oorzakelijk verband met het behoud van pathologische sociale angst. Steeds meer onderzoek wijst uit dat angst verbonden is met tekorten in aandachtscontrole: angstige participanten met slechte aandachtscontrole vinden het moeilijk om hun aandacht los te maken van dreigende informatie. Over het algemeen wordt blootstelling gebruikt als therapie voor angsten. Huidige resultaten suggereren dat niet alle vormen van vermijding van angstwekkende stimuli slecht zijn.

Een aantal beperkingen van dit onderzoek zijn:

• Er is geen follow-up data van de participanten. Men weet dus niet of de effecten langdurig zijn.

• Het angstniveau van de participanten was gemiddeld en er is geen klinisch interview afgenomen om diagnoses te stellen.

• Voor toekomstig onderzoek is het belangrijk om alternatieve condities van aandachtscontrole te onderzoeken in angstige populaties.