Een overdracht in strijd met een blokkeringsregeling en de positie van de derde-verkrijger: geen bescherming via art. 3:88 BW - Hamers - Artikel

J.J.A. Hamers, ‘Een overdracht in strijd met een blokkeringsregeling en de positie van de derde-verkrijger: geen bescherming via art.3:88 BW’.

De overdracht van aandelen

Wanneer je de aandelen op naam in een besloten vennootschap over wil dragen, gelden een aantal vereisten. Volgens art. 3:84 BW moet voor een overdracht van een goed een levering volgens geldige titel geschieden. Dit moet gebeuren door de persoon die bevoegd is over het goed te beschikken. Je bent meestal beschikkingsbevoegd doordat je eigenaar bent van de aandelen. Voor de levering van aandelen geldt art. 2:196 BW. Dit is de les specialis. Voor de levering van aandelen op naam is derhalve een notariële akte vereist. Artikel 2:195 lid 1 BW bepaalt dat de aandeelhouder de aandelen eerst aan moet bieden aan de medeaandeelhouders naar evenredigheid van het aantal aandelen dat wordt gehouden. De overdraagbaarheid kan door de statuten worden beperkt. Een overdracht die in strijd is met de beperkingen in de statuten is ongeldig. Dus door de statuten kan er een blokkeringsregeling gelden voor de overdracht van aandelen.

De goederenrechtelijke basis voor de ongeldige overdracht ten gevolge van schending van een blokkeringsregeling

Een overdracht die in strijd is met bepalingen over overdraagbaarheid is ongeldig. Slagter geeft aan dat een overdracht die in strijd is met de blokkeringsregeling ervoor zorgt dat een rechtsgeldige titel ontbreekt. Winter betoogt dat de ongeldigheid haar grond vindt in de aard van het recht. Kroeze, Timmerman en Wezeman geven aan dat de goederenrechtelijke betekenis van de blokkeringsregeling niet geheel duidelijk is. Volgens de hiervoor genoemde personen zijn er twee oorzaken voor de ongeldigheid. Ze stellen enerzijds dat de overdragende aandeelhouder beschikkingsonbevoegd is als hij de blokkeringsregeling niet in acht neemt. Ze achten het anderzijds ook mogelijk dat het door de aard van het aandeelrecht eenvoudigweg niet mogelijk is. Van Solinge en Nieuwe Weme stellen dat men beschikkingsonbevoegd is indien men in strijd handelt met de blokkeringsregeling. In 2013 geven ze echter aan dat een statutaire beperking de overdraagbaarheid van een aandeel beperkt. Ook de heer Hamers is van oordeel dat de blokkeringsregeling leidt tot een beperking van de overdraagbaarheid. Indien je de blokkeringsregeling niet naleeft, wordt het aandeel immers onoverdraagbaar.

De positie van de derde-verkrijger

Kroeze en Timmerman zijn de mening toegedaan dat men een aandeel niet kan overdragen indien men de blokkeringsregeling niet naleeft. Van Solinge en Nieuwe Weme geven aan dat art. 3:88 BW geen bescherming biedt. Het artikel biedt geen bescherming doordat de blokkeringsregeling de overdraagbaarheid van het aandeel aantast. Art. 3:88 BW biedt enkel bescherming tegen beschikkingsonbevoegdheid, niet tegen een titel- of leveringsgebrek. Het beschermt dus niet tegen onoverdraagbaarheid.