De Preter/Van Uitert - Arrest

HR 11 februari 2000, NJ 2000, 275, (De Preter/Van Uitert)

Rechtsartikelen

BW art. 6:248, 265.

Casus

Partijen zijn een koopovereenkomst aangegaan met betrekking tot een verhuurd appartementencomplex tegen een nader in die overeenkomst bepaalde datum (1 september 1992). Omdat de koper ontdekt dat de grond onder het complex ernstig is vervuild, weigert zij medewerking aan de overdracht van het complex. Verkoopt sommeert koper om voor de notaris te verschijnen ten behoeve van de economische overdracht(7 december 1992). Omdat koper wederom medewerking aan de overdracht weigert vordert verkoper in rechte nakoming van de overeenkomst, contractuele boete en schadevergoeding, alsmede wettelijke rente over de koopsom vanaf het intreden van verzuim van de koper, te weten de contractueel bepaalde datum van economische overdracht. Koper vordert ontbinding van de overeenkomst op grond van wanprestatie dan wel vernietiging op grond van dwaling, met vergoeding van schade. Nadat de vorderingen van verkoper zijn toegewezen en die van koper zijn afgewezen, vindt alsnog economische overdracht van het complex plaats, en wel op 9 november 1994.
In hoger beroep wordt vastgesteld dat de koper in verzuim was vanaf de datum waarop medewerking aan de economische overdracht ten overstaan van de notaris werd geweigerd, zodat vanaf die datum wettelijke rente is gaan lopen. Daarnaast is verkoper door het verzuim van koper verhuurder van het complex gebleven en heeft dan ook nog huur ontvangen tot aan de uiteindelijke overdracht c.q. voldoening van de koopsom. Dit heeft tot gevolg dat de verkoper gevorderde wettelijke rente door koper reeds betaald is, namelijk door het voortgezette genot van de huurpenningen door verkoper.

Rechtsvraag

1. Is voor verzuim van een schuldenaar een ingebrekestelling vereist indien in de overeenkomst, ter nakoming waarvan de schuldenaar in verzuim is, expliciet een termijn voor bedoelde nakoming is opgenomen?
2.   Dient bij de bepaling van schadevergoeding in de zin van wettelijke rente rekening gehouden                       te worden met een schuldeiser opkomend voordeel (i.c. voortgezet genot van huurpenningen)?

Overwegingen HR

In cassatie staat vast dat de in de overeenkomst opgenomen datum, waartegen deze uitgevoerd moet worden, als een fatale termijn beschouwd moet worden. Alsdan is een ingebrekestelling van de schuldenaar bij verzuim niet vereist.

De Hoge Raad verwerpt het oordeel van het Hof dat, onder verwijzing naar art. 6:100 BW, bij de begroting van de schadevergoeding (in de zin van wettelijke rente) rekening gehouden moet worden met het voordeel dat de eiser van de schadevergoeding opkomt, te weten (in casu) het voortgezette genot van huurpenningen door de verkoper gedurende de periode dat de koper in verzuim was. De wetgever heeft met artikel 6:119 BW beoogd de vergoeding van vertragingsschade ter zake van betalingen van een geldsom te fixeren op wettelijke rente, uit het oogpunt van rechtszekerheid en hanteerbaarheid van het recht. De strekking van genoemd artikel verhindert dus een eventuele vermindering van het aldus berekende bedrag met een voordeel aan de zijde van de schuldeiser door de oorspronkelijk schadetoebrengende gedraging van de schuldenaar. Hiertoe moet men onderscheid maken tussen de gebeurtenis die het de verkoper toekomend voordeel van voortgezet genot van huurpenningen veroorzaakt (te weten de tekortkoming van de koper in de afnameverplichting) en de gebeurtenis die de schade, waarvan verkoper thans vergoeding vordert, heeft veroorzaakt (namelijk de vertraging in de voldoening van de bedongen koopsom).