De overeenkomst in het insolventierecht - van Zanten - Artikel

Er zijn vier uitgangspunten die van belang zijn bij de confrontatie tussen het insolventierecht en het contractenrecht.

1. Het eerste uitgangspunt is dat het faillissement overeenkomsten waarbij de schuldenaar partij is, onverlet laat. Contracten worden met het uitspreken van het faillissement als regel niet beëindigd noch gewijzigd. Dit uitgangspunt geldt niet alleen ten aanzien van wederkerige overeenkomsten (art. 6:261 BW). Dit uitgangspunt geldt ook voor de surseance van betaling en de WSNP. Dit betekent echter niet dat contracten steeds blijven voortbestaan. In veel gevallen worden bepalingen opgenomen die bij faillissement van een van de partijen het contract automatisch beëindigen, dan wel de niet-failliete partij de bevoegdheid geven het contract eenzijdig te beëindigen. Deze bepalingen zijn naar Nederlands recht geoorloofd.

   • Bovenstaand uitgangspunt wordt ook wel aangeduid als het beginsel van continuïteit van het contract en is een universeel uitgangspunt. Het uitgangspunt vloeit voort uit de gedachte dat iedere schuldenaar in beginsel bevoegd is naar eigen inzicht rechtshandelingen te verrichten, waaronder het aangaan van overeenkomsten. Indien de schuldenaar vervolgens in staat van faillissement geraakt dienen zijn schuldeiseres deze rechtshandelingen te respecteren. Zij hebben het vermogen van de schuldenaar te nemen in de staat waarin het zicht bevindt.

2. Het tweede uitgangspunt is dat de afwikkeling van overeenkomsten tijdens faillissement worden beheerd door het gemene recht. Het faillissementsrecht geeft alleen bijzondere voorschriften indien de daarmee nagestreefde doelstellingen dat vergen of bepaalde belangen behartigd dienen te worden.

3. Het derde uitgangspunt houdt in dat voor de voldoening van haar contractuele aanspraken de wederpartij is aangewezen op het proces van verificatie en uitdeling. Dit is de essentie van het faillissement.

4. Het vierde uitgangspunt is dat het aan de curator is om te kiezen of door de schuldenaar gesloten overeenkomsten worden uitgevoerd. Dit noemt men het keuzerecht van de curator. De wederpartij is slechts bevoegd om de curator te dwingen binnen een redelijke termijn een keuze te maken, art. 37 Fw. Indien de curator na de gestelde termijn geen keuze heeft gemaakt, verliest hij het recht om nakoming te vorderen.