Benoeming in de Hoge Raad (Ilsink 2012) - Artikel

Deze samenvatting is te gebruiken bij het gelijknamige artikel van Mr. J.W. Ilsink. Hij is raadsheer in buitengewone dienst in de Hoge Raad en schrijft – op persoonlijke titel – een tekst aangaande benoeming in de Hoge Raad. Hij stelt daarin dat omdat steeds meer babyboomers de rechterlijke macht verlaten, de Hoge Raad in een paar jaar tijd een derde van zijn leden ziet vertrekken. Dat betekent dat benoemingsprocedures zullen moeten volgen. Daarbij kan niet worden uitgesloten dat tegen sommige kandidaten bezwaren zullen rijzen. Dit is in het verleden enkele malen gebeurd. De auteur draagt de voorbeelden van Buruma en Aben aan. Buruma werd na een hoofdelijke stemming voorgedragen en benoemd, de aanbeveling van Aben werd algeheel teruggenomen. De PVV stelde dat dat was omdat Aben in het strafproces tegen Geert Wilders zou hebben geïntervenieerd, maar via andere partijen bleek het moeilijk een reden te achterhalen. De President van de Hoge Raad heeft op 3 januari 2012 bij de installatie van drie nieuwe vice presidenten het een en ander toegelicht: dat de Hoge Raad verantwoordelijk is voor het opstellen van een aanbeveling van kandidaten, dat de Tweede Kamer verantwoordelijk is voor de voordracht en dat de regering verantwoordelijk is voor de benoeming. Vanuit de Hoge Raad is de aanbeveling uitsluitend gebaseerd op inhoudelijke kwaliteiten en specialismen.

Ilsink geeft aan het niet bevredigend te vinden dat het onduidelijk is waaraan aanbevelingen nou precies worden getoetst.

In het eerste lid van artikel 118 van de Grondwet staat beschreven dat de leden van de Hoge Raad der Nederlanden worden benoemd uit een voordracht van drie personen, opgemaakt door de Tweede Kamer der Staten Generaal. Politieke beïnvloeding bij een benoeming lijkt hiermee onvermijdelijk.

Ilsink refereert naar van Koppen en ten Kate die in hun tekst “De Hoge Raad in persoon” (uit 2003) schreven dat het belang van de Hoge Raad met zich meebrengt dat benoemingen in dat college “eigenlijk niet routinematig en zonder discussie zouden mogen plaatsvinden”. Lange tijd maakte men niet genoeg werk van die benoemingen. Sinds 2011, stelt Ilsink, hecht men dan eindelijk voldoende belang aan de benoemingen in de Hoge Raad om er echt werk van te maken. Benoemingen in de Hoge Raad zijn op het politieke pad terechtgekomen. Dat verdient een zekere uitleg die vooralsnog niet gegeven wordt. Wat is het profiel van een lid van de Hoge Raad? De President van de Hoge Raad heeft die vraag al beantwoord, nu is het dus de beurt aan de Tweede Kamer.