College 9Deelvaardigheden Temporele ordewaarneming (volgorde vasthouden) /t/ /ie/ /n/ /n/ /ie/ /t/ Zeg na: kaas – pet jas-pet-boom kip-tuin-boom-petDeelvaardigheden Begrippen Welke klank hoor je vooraan in ‘tien’ › “Welk kind zie je vooraan” (Uit: DTT-Begrippen)Deelvaardigheden in hiërarchieBelangrijke aspecten van technische leesvaardigheid Aanvankelijke fase: 1. Alfabetisch principe 2. Taalbewustzijn a. Fonologisch bewustzijn b. Fonemisch bewustzijn 3. Klank-tekenkoppeling 4. Elementaire leeshandeling Voortgezette fase 5. Benoemsnelheid 6. ‘Vloeiendheid’ Belangrijk: vgl. leesontwikkelingsfasen Ehri (2005)!Alfabetisch principe › ‘The realization that speech can be segmented into phonemes and that these phonemes are represented in printed forms’ (Fletcher) › ‘Het besef dat letters corresponderen met bepaalde klanken en andersom: dat je klanken kunt koppelen aan letters’ (Protocol leesproblemen groep 3). Orthografische diepte › Nederlands: /ee/ ->beer; been; een b/ir/ ; b/éé/n ; un/een /aa/ ->baar; baan; aan 26 letters à ±40 fonemen › Engels: § ‘sea’ vs. ‘see’ § /ea/ in ‘sea’ & ‘sweater’ § /a/ in cat, was, saw, made, car 26 letters à ±44 fonemen› Fins 26 letters en 26 fonemen Taalbewustzijn – Besef van vormaspecten van een taal (‘kabouter’ is langer dan ‘reus’) à woord-objectificatie – Fonologisch bewustzijn • A metacognitive understanding that the words we hear and read have internal structures, based on sounds (Fletcher, 2007) • Besef dat woorddelen verwijzen naar klankgroepen (protocol): /win/-/kel/-/wa/-/gen/ § Fonemisch bewustzijn (vgl. ‘fonologische vaardigheid’ § Het besef dat een gesproken woord bestaat uit klanken en dat er met die klanken gemanipuleerd kan worden: - Rijmen (ren, pen) & alliteratie (las, loom, lek) - Foneemidentificatie: welk woord begint met /m/: mus, luis, gum - Auditieve analyse – ‘Hakken’ -> /sok/ -> /s/ - /o/ - /k/; /boek/->/boe/-/k/ ; /b/-/...