De criteria van persoonlijkheidsstoornissen omvatten dat de innerlijke ervaring afwijkt van cultuurnormen en tot uiting komt in persoonlijke en sociale situaties. Daarnaast moet er sprake zijn van een duurzaam patroon wat lijdensdruk veroorzaakt en moet het patroon stabiel en van lange duur zijn en herleid kunnen worden tot op zijn laatst de adolescentie of de jongvolwassen leeftijd. Als laatste moet het patroon niet beter worden verklaard door een andere stoornis en niet kunnen worden toegeschreven aan fysiologische effecten van een middel of aandoening. Bij een persoonlijkheidsstoornis is het gedrag voor de persoon egosyntoon (ik-eigen, ik ben nou eenmaal zo), in tegenstelling tot egodystoon (ik ben in een andere stemming die niet bij mij past). De prevalentie is 10% en voor sommigen neemt de ernst van de symptomen af naarmate men ouder wordt. Persoonlijkheidsstoornissen komen meer voor in steden en meer na heftige life events. Behandeling is vaak moeilijk omdat de stoornis egosyntoon is, alloplastic is (de ander moet veranderen, autoplastic: ik moet veranderen) en de tegenoverdracht (overdracht van therapeut naar patiënt) vaak moeilijk gaat. Voordelen van het gebruik van een categorisch model voor persoonlijkheidsstoornissen zijn: gemak (want simplificatie) en de patiënt heeft de behoefte om te weten wat de diagnose is. Voordelen van het gebruik van een dimensioneel model voor persoonlijkheidsstoornissen zijn: meer informatie over ieder individu, meer differentiatie tussen mensen en minder arbitrair dan het ja/nee model. Cluster A: Vreemd / apart gedrag. Lijken op symptomen die men ook bij de psychotische stoornis schizofrenie opmerkt, maar dan minder heftig. Vaak mensen die alleen leven en weinig contact hebben. Persoonlijkheidsstoornissen die hieronder vallen zijn: Paranoïde- persoonlijkheidsstoornisAchterdochtigZelfbeeld: minderwaardig, kwetsbaar. Beeld anderen: gebruikers, vijanden. Kernopvatting: als ik iemand anders iets...