lesgeven in een ontwikkelingsland (in mijn ervaring)

Ik ging realistisch naar Ghana toe. Ik wist dat ik de wereld niet ging verbeteren, dat ik een druppel naar de oceaan zou dragen, dat het gaat om kleine stapjes en dat duurzame ontwikkeling moeilijk is. Op mijn project moest ik Engelse les geven. Ik vond het spannend, maar omdat mijn ouders leraren zijn dacht ik van huis uit wel wat ideeen te hebben om de lessen in te richten. Mijn eerste dag heb ik mijn moeder huilend opgebeld 'mam ik weet niet wat ik moet doen!' Het was echt een grote schok. De school waar ik werkte bestond uit ongeveer veertig kinderen, met leeftijden varierend van drie tot veertien, die allemaal in een grote kale ruimte bij elkaar zaten. In de ruimte stonden twee schoolborden en een paar banken. Van die lange houten banken zonder rugleuning (een beetje zoals het soort dat we bij de gymles gebruiken). Verder geen materiaal, een paar kinderen een schrift en nog minder kinderen een pen. Verder spraken de kinderen geen Engels en luisterden gewoon totaal niet. In Ghana worden lijfstraffen nog veelal gebruikt en de kinderen wisten dat wij ze niet zouden slaan en dat ze dus vrijwel alles konden doen zonder straf.
De volledige acht weken dat ik er heb gewerkt bleef het moeilijk. De eerste paar weken hadden we nog een vaste leraar naast ons staan. Die begon heel goed, maar op een gegeven moment haalde de 'ghanese mentaliteit' hem in. Hij zou heel kort daarna weer beginnen aan zijn eigen school en begon onze kids wat te verwaarlozen. Veel dagen deed hij bijna niets en zat alleen maar de hele dag op een bank buiten, terwijl de kinderen een beetje rondscharrelden. De kinderen zelf waren ook weinig structuur gewend en veel kwamen helemaal niet naar school of verdwenen na een uurtje. Toen Hudu, de leraar, wegging, kwam er een periode waarin steeds verschillende leraren werden aangesteld. Aan de ene kant was het fijn om nu de touwtjes zelf in handen te hebben, aan de andere kant; wat doe je met een groep kinderen die je niet onder controle kan houden, waarmee je nauwelijks kan comuniceren en zonder enig materiaal tot je beschikking?

Ik was al eerder begonnen met het zelf creeren van materiaal. In Nederland doen we vaak schrijfvoorbereidende opdrachten, zoals het overtrekken of natekenen van een lijntje (zigzag, golvend enzovoort). Dit soort oefeningen zijn goed voor de fijne motoriek van de kinderen. In Ghana doen ze dit soort oefeningen niet, in ieder geval niet in de school waar ik zat. In een schriftje had ik dit dus zelf gemaakt. Daarnaast had ik hele simpele kleurplaten getekend voor de allerjongsten. Omdat ik zelf kleurpotloden, stiften, scharen en gewone pennen en potloden mee had gebracht uit Nederland, kon ik ook dit soort dingen doen. Papier had ik gekocht in Ghana. Gewone blanco A4-tjes zijn er niet te krijgen, maar de kinderen moesten dan maar op een blaadje dat uit een schrift was gescheurd kleuren.

Ik heb in acht weken tijd veel van dit soort materialen zelf gemaakt. Ik bedacht me bijvoorbeeld ook dat kinderen niet leerden te knippen (ook een stukje fijne motoriek). De vissen en vlinders die de jongsten inkleurden, liet ik dus uitknippen door de iets oudere kinderen. Inderdaad, knippen ging zorgwekkend slecht. Kinderen van twaalf, die niet een simpele vorm uit kunnen knippen! We hadden ergens in het weeshuis, in het zand en stof op de grond, vouwblaadjes gevonden. Waarschijnlijk waren die ooit meegebracht door een eerdere vrijwilliger, maar ze werden totaal niet gebruikt en lagen dus ergens te verrotten. Op die gekleurde vouwblaadjes heb ik een hele simpele hartvorm getekend, om daarmee te oefenen met knippen. Het ging nog steeds moeilijk, maar met een heleboel sturing van mij (letterlijk, ik hield hun hand vast en dwong ze de juiste kant op te gaan), kwam er toch iets uit dat op een hartje leek. Al deze gekleurde werkjes heb ik met het ene rolletje plakband dat ik bij me had, op de muur gehangen om zo de ruimte een heel klein beetje op te fleuren.
Het thuisfront werkte ondertussen ook hard mee om mij nuttig te maken. Mijn moeder is basisschoollerares en heeft dus heel veel werkbladen en materialen tot haar beschikking, juist voor het onderwijzen van jonge kinderen. Het duurde echter een tijdje voordat ik daar bij kon. In Ghana moet je naar een internetcafe om op internet te kunnen en dan is het vaak ook nog vreselijk langzaam (je doet er een half uur over om je mail te openen). Ik moest dus naar een grote stad (in het noorden van Ghana zijn die er niet heel veel), om daar een sneller internetcafe te vinden waar ik de tientallen werkbladen kon openen. Eindelijk had ik ze, maar jammer genoeg pas heel laat in mijn vrijwilligersperiode. Ik heb de instructies, die in het Nederlands waren, vertaald in het Engels, honderden kopien gemaakt en stapels werkbladen achtergelaten, voor de volgende vrijwilliger. Ik hoop echter dat de volgende vrijwilliger er achterkomt dat de werkbladen er zijn, want het is goed mogelijk dat het net zo gaat als bij ons en de vouwblaadjes.. Misschien ligt al mijn harde werk, ergens in het zand op de vloer.
Maar goed, ik heb nu wel verteld hoe ik uiteindelijk aan materiaal gekomen ben, maar dan is er ook nog de kwestie van het werken met de kinderen! Ik zou boeken vol kunnen schrijven met mijn commentaar op het Ghanese schoolsysteem. Om jullie niet zo uitgebreid te vervelen zal ik even samenvatten; de kinderen zitten met zijn allen op een bank, de leraar schrijft iets op het bord (vaak een definitie, zoals: 'een computer is een machine die mensen helpt') en de kinderen zeggen dat na. Op die manier leren kinderen uiteindelijk wel lezen, maar ze hebben geen idee wat ze aan het lezen zijn. Een voorbeeld dat ik er vaak bij neem is eentje uit mijn eigen lessen. Ik had het groepje met kinderen van elf tot veertien. Op het bord had ik geschreven 'Hope is a dog, he is walking on the street. 1: Where is hope walking? ' De kinderen lezen netjes de zin op (wel haperend, maar uiteindelijk komen we er wel). Vervolgens de eerste vraag.. Geen antwoord. Ze hebben geen idee wat ze net hebben gelezen.

Ik probeerde elke ochtend met mijn klasje dit soort leesoefeningen te doen, voor de 'pauze'. Het was heel frustrerend en er kwam eigenlijk geen vooruitgang in, maar toch wilde ik blijven proberen. Dat was dan van ongeveer negen uur tot tien uur. Om tien uur gingen de kinderen pauze houden (en was ik meestal al uitgeput). Na de pauze kwam ongeveer 80% niet terug, dan gingen we individueel met de kinderen en materialen aan de slag. Een kind naast je en dan maar een schrijfoefening of knipoefening doen. Het nadeel van deze manier is dat je maar een kind tegelijk helpt, maar het was niet anders mogelijk! Je kon niet een oefening geven en ze ergens neerzetten om het te doen, want ten eerste begrepen ze de bedoeling niet en ten tweede verdwenen ze dan ergens heen met jouw pen en zag je ze niet meer terug.
Naast het feit dat we maar een kind tegelijk konden helpen en dat het allemaal vrij langzaam ging, was het ook alsof je aan het werk was in een dierentuin. Omdat ouders in Ghana alles oplossen met een klap, waren de kinderen zelf ook constant aan het vechten. En huilen dan natuurlijk.
Alles bij elkaar was het heel erg zwaar om te proberen les te geven en je moet echt leren blij te zijn met hele kleine dingen. Ik kon er heel tevreden mee zijn als ik een kind (zeven jaar oud) na een volledige middag trainen, eindelijk de cijfers 1 tot 4 kon laten onthouden. En dan kon je er vanuit gaan dat hij het de volgende dag weer was vergeten.
Ik heb dit geschreven omdat ik een idee wilde geven van hoe het kan zijn om les te geven in een land als Ghana. Ik weet dat ik zelf op een hele primitieve, armoedige en slecht georganiseerde school heb gewerkt, maar het is er bijna nooit makkelijk. Ik had zelf geen idee waar ik in terecht zou komen, ben er erg van geschrokken en ik wil toekomstige vrijwilligers graag laten zien hoe het kan zijn en hoe je je nuttig kan maken in hele kleine dingen. Op sommige scholen hebben ze wel materialen, maar pennen zijn ALTIJD handig om mee te nemen, net als kleurplaten, werkbladen, scharen en kleurpotloden of stiften. Als je je nu afvraagt hoe je aan werkbladen komt, gewoon opzoeken op google!

Veel succes aan iedereen die gaat lesgeven in een ontwikkelingsland!

Follow the author: jorvos
Promotions
verzekering studeren in het buitenland

Ga jij binnenkort studeren in het buitenland?
Regel je zorg- en reisverzekering via JoHo!

Content categories
Comments, Compliments & Kudos

World School Bank

Hoi Jorinde,
Wat een goeie tips allemaal! Zou je deze tips en ideëen misschien kunnen uitwerken in losse documentjes die andere vrijwilligers dan kunnen gebruiken als zij in een zelfde situatie terecht komen? De wereldsupporter redactie kan het materiaal dan uploaden in de World School Bank, zodat iedereen het vinden en gebruiken. Als je dat wilt doen kun je de documentjes (bv. in word) mailen naar info@wereldsupporter.nl
Succes met al je MillenniumDoen acties!
grt,
Thomas 

Add new contribution

CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.
Image CAPTCHA
Enter the characters shown in the image.
Access level of this page
  • Public
  • WorldSupporters only
  • JoHo members
  • Private
Statistics
[totalcount] 1