Hoewel het vanuit Wereldsupporter de opdracht was om een leeftijdsgenoot te interviewen, heb ik me daar niet helemaal aan gehouden. Eenmaal in Zuid-Afrika ben ik het enigszins vergeten, maar dat betekent niet dat ik geen mooie gesprekken heb gehad!

Al op een van de eerste dagen ontmoette ik Rolan, het meisje van de foto. Ze is 16 en was de afgelopen weken (toen ik nog in Nederland was) naar het Holiday Program geweest. De laatste dagen van dit Holiday Program waren er ineens zes in plaats van twee vrijwilligers en de kinderen/jongeren vonden dat alleen maar mooi. Zo ook Rolan, merkte ik na een poosje. Na de activiteiten van die ochtend - film kijken en buiten een soort tikkertje doen (zie mijn CV voor een totaal overzicht van alle activiteiten) - hing ze wat rond met haar vriendinnen. Terwijl ik bezig was met wat van de kleinste kinderen die er totaal geen moeite mee hadden om om aandacht te vragen, kwam Rolan wat verlegen naar me toe. Of ik wel met haar op de foto wilde. Ze pakte me vast en we hebben daarna een tijd zitten kletsen. Naast het koetjes-en-kalfjes gepraat over dingen als school en vriendinnen, ging het ook over haar ouders. Voor haar en voor mij ging het er best persoonlijk aan toe, iets te persoonlijk voor op deze blog ook. Ik kan me nog goed herinneren dat ik na afloop een soort van beduusd was. Nog maar een paar dagen weg en nu al zo'n indrukwekkend gesprek!

Ook in de laatste week was er zo'n gesprek dat ik nooit meer zal vergeten. De soup kitchen zou bijna openen - nog even wachten tot de soep goed heet was. De andere vrijwilligers waren mee met een politieagent om op een school een presentatie over drugs te geven. Terwijl ik alleen bij de soup kitchen in de pannen stond te roeren, kwam er een jongen aanlopen van een jaar of twintig. Hij begon gehaast een wat vaag verhaal te vertellen, maar toen hij merkte dat ik de tijd voor 'm wilde nemen werden de zinnen begrijpbaarder. Zijn naam was John. Hij kwam van ver, was hier nog nooit geweest. Zijn vader was opgenomen in het Wentworth Hospital en daarom was hij vandaag, zonder treinkaartje, met de trein naar Wentworth gekomen. Ook wilde hij werk zoeken, want in zijn eigen community was dat onmogelijk. Hij wist niet waarom, maar de mensen praatten achter zijn rug om kwaad over hem. Eenmaal in Wentworth had John ontdekt dat werk vinden wel erg lastig zou worden én dat zijn vader was overgeplaatst naar een ander ziekenhuis, nog verder weg. Eén grote teleurstelling dus, die dag. Niks geen eten en een spannende terugreis voor de boeg, want zwartrijdend in Zuid-Afrika loop je een behoorlijk wat groter risico dan in Nederland.
Mijn eerste reactie was misschien heel kort achterdocht. We moesten constant op ons hoede zijn - tas goed dicht, die en die meneer niet te lang in de ogen kijken - omdat het toch niet zo veilig is als in Nederland om alleen op straat te zijn. Daarbij wist ik na drie weken op de trauma room hoeveel verslaafden er in Wentworth rondlopen. Toch had John al gauw mijn vertrouwen gewonnen en was ik vooral heel blij dat ik 'm kon helpen. Normaal gesproken moet iedereen zijn eigen bakje meenemen om het eten in te doen, maar dat had hij natuurlijk niet. Ik ben op het kantoor gaan zoeken naar iets bruikbaars. Ik weet nog dat ik toen zó'n duidelijk besefmoment had. 'Daar loop ik dan, een bakje te zoeken om dan een hongerig iemand iets van mijn zelfgemaakte soep te geven. Zo 'simpel' kan helpen dus echt zijn!' Heel bijzonder gevoel. Natuurlijk, als ik het niet gedaan had, dan was er vast een auntie of andere vrijwilliger geweest. Maar het begint wel bij het algemeen aanwezig zijn van mensen die willen helpen, en daar droeg ik aan bij.
Terwijl John van de soep zat te eten hield ik hem nog even gezelschap. Hij had enorm veel vragen over 'overseas', over vliegen en over voetbal. Ik vond het leuk om hem uit te kunnen leggen hoe het er echt aan toe gaat in Nederland. Hij had namelijk nogal wat fabeltjes gehoord of zelf bedacht. En logisch ook! Als je zelf in armoede leeft en vage verhalen hoort over het extreem rijke, onbegrensde overseas ... Tsja, dan zou mijn fantasie ook op hol slaan. John dacht bijvoorbeeld dat je voordat je het vliegtuig in stapt eerst een liter van een of ander goedje moet drinken, zodat je heel ligt wordt en je botten opstijgen. Naast het te eten geven, ben ik ook heel dankbaar dat ik dit gesprek heb mogen hebben. Doordat hij mij, een stukje overseas, heeft kunnen zien en spreken hoop ik dat ik het allemaal wat minder op de hemel lijkt, en zijn wereld daarmee op de hel ... Ik denk nog vaak aan John en hoop dat hij nog meer kansen krijgt om te leven in een 'gemengde' wereld, waarin mensen van verschillende werelddelen en cultuur echt dicht bij en met elkaar leven.

Ten slotte waren daar onze 'buren'. We hadden een appartementje in de tuin van onze vrijwilligerscoördinator, Jenny. Zij woonde samen met haar man, moeder, één van haar zoons en kleinzoon. We spraken ze geregeld: in de tuin, in hun badkamer om de was te doen of in hun keuken om ze te leren pannenkoeken bakken. Jenny's kleinzoon spendeerde hele middagen in ons huisje om spelletjes te doen en zich lekker door de volunteers te laten vermaken. 's Avonds was het meestal Jenny's zoon die onze aanwezigheid wel gezellig vond. Buiten nog even met z'n allen op een bankje zitten en praten maar! Hij is opgegroeid in de 'goeie' kant van Zuid-Afrika, veel mogelijkheden en kansen, heeft een broer in Nieuw-Zeeland en weet wat er in de wereld gebeurd. Toch kwamen we duidelijk uit een andere cultuur, en was Jenny's zoon duidelijk de trotse Zuid-Afrikaan. Hoe vaak hij ons wel niet vertelde hoe goed zijn land er aan toe was in vergelijking met de rest van Afrika. 'Check the roads, check the malls, come on, you can't deny it!' Natuurlijk kunnen we dat niet, maar het stemde ons eerlijk gezegd iets minder vrolijk. Wij wilden weten waar dat verschil in ontwikkeling 'm nou precies in zit, Jenny's zoon was vooral heel tevreden. En begrijpelijk ook. Hij ziet iedere dag hoe het ook had kunnen zijn, hoe slecht hij het ook had kunnen hebben. En ja, dat stemt je tevreden. Een les die ik me iedere dag zou moeten herinneren: soms is het even genoeg met het onderzoeken en moeilijk nadenken en is het tijd voor pure dankbaarheid.

Dankbaar dat ik niet alleen de mogelijkheden heb om naar school te gaan, naar de dokter, naar de kerk. Maar ook de mogelijkheid om dingen te onderzoeken, om te reizen en culturen te ontdekken. Wat een wereld!